جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«روایت در روایت» یا «داستان درونه ای» روایتی است که در روایتی دیگر، که به مثابه چهارچوبی برای آن است، درونه گیری شود. با وجود گستردگی آثاری که از این شگرد روایی بهره برده اند، هیچ منبعی که فهرستی از این آثار را فراهم کرده باشد در دسترس نیست تا به استناد آن پژوهش گران بتوانند گام های بعدی را برای شناسایی و بررسی نقش و کارکرد داستان های درونه ای ادب فارسی بردارند. از این رو پرسش این پژوهش بررسی و بازنمایی سیر داستان های درونه ای در ادبیات فارسی تا پایان قرن نهم هجری است. روش پژوهش بر بنیان «مدل طبقه بندی اسکولز و کلاگ» به مطالعه سیر تاریخی درونه گیری های روایی پرداخته است. بر بنیان این طبقه بندی، میان دو گونه ادبی «تجربی» و «روایت مدار» تمایز است. آن گروه از آثار ادبی که در شاخه ادبیات «تجربی» قرار می گیرند، از این پژوهش خارج اند. در مقابل، این پژوهش به شاخه ادبی «روایت مدار» می پردازد. نتایج به دست آمده با توجه به بررسی های انجام شده عبارت است از این که دامنه کاربرد این شیوه روایی در ادبیات فارسی چنان گسترده است که پیوستاری از متون داستانی منثور عامیانه تا آثار منظوم عرفانی و تعلیمی را دربر می گیرد. شگرد داستان درونه ای در طیف گسترده ای از ژانرهای گوناگون حضور دارد؛ از گونه های تعلیمی گرفته تا گونه های روایت مدار. هم چنین با توجه به نقشی که داستان درونه ای در پیش برد پیرنگ دارد انواع سه گانه داستان درونه ای کشف شد: ابزاری، شالوده ای، و ترکیبی.