جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مفهوم «عقلانیت» از مفاهیم محوری و پرکاربرد در بسیاری از نظریه های مطرح در علوم اجتماعی به طور کلی، و علم اقتصاد به طور خاص است. اهمیت منطقی و روش شناختی این مفهوم از یک طرف و منازعات و مباحثات بسیار بر سر تعریف و جایگاه آن از طرف دیگر، دانشمندان و نظریه پردازان زیادی را بر آن داشته است تا بخشی از فعالیت های تحقیقاتی خود را به این موضوع اختصاص دهند. حوزه بررسی و کاوش این مقاله درباره مفهوم عقلانیت در سطح روش شناسی علم، محدود می شود به مضمون و جایگاه این مفهوم در روش شناسی منطق موقعیت، که عمدتا توسط کارل پوپر تحت عنوان «اصل عقلانیت» مطرح و شرح و بسط داده شد. هدف اصلی این مقاله، بررسی و تبیین ارتباط و نسبت اصل عقلانیت مورد استفاده در روش شناسی منطق موقعیت با نسخه های به کار گرفته شده از این مفهوم در دو برنامه پژوهشی و محوری علم اقتصاد، یعنی اقتصاد مرسوم و اقتصاد تطوری است. در این مقاله نشان داده شده است که بر مبنای مجموعه ای از مفروضات، کاربرد مفهوم عقلانیت در اقتصاد تطوری تطابق بیش تری با اصل عقلانیت پوپر دارد، هر چند پوپر ایده های اولیه اصل عقلانیت را از اقتصاد مرسوم وام گرفته بود.