جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ناظر بیوتات، از جملـه مناصب ابداعی صفویان است. این منصب را در تقسیم بندی دیوانسالاری آن دوره می توان جزو مناصب درباری و تشکیلات سلطنتی به شمار آورد، که البته مانند سایر مناصب دوره صفوی دارای کارکردهای دیگری - به خصوص اداری و در برخی موارد نظامی - هم بوده است. این منصب که از اوایل تاسیس سلسله صفوی پدید آمده بود، پس از اصلاحات اقتصادی شاه عباس اول – که تاثیر خود را در بیوتات سلطنتی هم برجای گذاشت – در دوره شاه عباس اول از اهمیت بیشتری برخوردار شد.به طور خلاصه، می توان گفت که در دوره صفوی، بیوتاتی (کارگاه هایی) وجود داشت که ملزومات دربار، اعم از خوراک و پوشاک و تسلیحات نظامی و اماکن و ... را فراهم می نمود. هر کارگاه صاحب جمع (رییس) و مشرف (بازرس) داشت و ناظر بیوتات برکل این کارگاه ها نظارت عالی می نمود و در حقیقت، سرپرست کل کارگاه های سلطنتی و ناظرکل دستگاه سلطنت صفوی و رییس بخش خاصه دیوانسالاری صفوی بوده است. باید توجه داشت که بیوتات سلطنتی دوره صفوی از ساختاری پیشرفته و مترقی برخوردار بوده و برای شاه و دولت صفوی منافع زیادی داشته است.سوال اصلی این تحقیق، این است که ناظر بیوتات در دوره صفوی از چه جایگاه، موقعیت و مسوولیت هایی برخوردار بوده و بیوتات سلطنتی به عنوان اصلی ترین حوزه کاری ناظر بیوتات، چه کارکردهایی داشته و از چه ساختاری برخوردار بوده است؟در مورد بیوتات سلطنتی و وظایف ناظر بیوتات در منابع دوره صفوی، به خصوص سفرنامه ها و منابع اداری، مطالبی چند وجود دارد.