جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده این پژوهش به شناسایی موضوعاتی می‌پردازد که می‌توانند مصداق موسیقی قرار گیرند و در دو بعد موضوع‌شناسی آلات موسیقی و شناخت انواع آوازها و صداهایی که منشأ انسانی دارند به بررسی می‌پردازد و مبانی شرعی آن را با توجه دیدگاه مذهب تشیع تجزیه و تحلیل می‌نماید. امروزه به اعتقاد کارشناسان موسیقی به طور روزافزونی در حوزه‌های مختلف زندگی انسان گسترش پیدا کرده است و هر چه علم بشر بیشتر پیشرفت می‌کند، این پدیده پیچیده‌تر شده و تکامل بیشتری می‌یابد و تأثیرات آن در هر دو جنبه‌ی آوازهای انسانی و ابزار و ادوات موسیقی گسترده‌تر می‌شود. علاوه بر این موسیقی در تمام اجزای زندگی انسان از تولد تا مرگ و از عزا تا عروسی و غیره به شدت رسوخ پیدا کرده و نسل‌های مختلف به خصوص نسل جدید از این مقوله استقبال زیادی نموده‌اند. یکی از عواملی که می‌تواند این مسائل را به شکل درست و خداپسندانه‌ای کنترل و جهت‌دهی نماید، آشنایی دقیق با نظرات مکتب اسلام مخصوصاً تشیع به عنوان یک الگوی نجات-بخش در تمام دوران زندگی انسان است. در این پژوهش سعی شده است با نگاهی موشکافانه و دقیق موضوعات مختلف موسیقی شناسایی شده و در هر موضوع به طور جداگانه بر اساس منابع فقهی شیعه انواع جایز از انواع حرام آن تفکیک گردد و تکلیف هر شخصی در برخورد با این مقولات معلوم گردد. به طور کلی هدف این پژوهش عبارت از این است که به موضوع شناسی موسیقی‌های طبیعی و مصنوعی بپردازد و مبانی شرعی آنها را بررسی نماید و فرضیه‌های تحقیق هم که مورد بررسی قرار گرفته‌اند ،عبارتند از : 1.صوت و آواز زن و مرد، در انواع مختلف آن، بنا به نظر فقها، یکی از موضوعات موسیقی می‌باشد و در شرایط گوناگون حکم مخصوص به خود را دارد. 2.آهنگ‌ها و اصواتی که با آلات و ابزار موسیقی تولید می-شود، بنا به نظر فقها، از موضوعات موسیقی می‌باشند و در شرایط گوناگون حکم مخصوص به خود را دارد. 3.شعر و معنا و محتوای آواز و موسیقی و کیفیت آن در حرمت و جواز موسیقی تأثیر دارد و مبانی فقهی آن مشخص می‌باشد. 4.عنصر زمان و مکان و رجوع به عرف و اهل فن و استناد به مبانی فقهی، ملاک و معیار شناخت انواع موسیقی از نظر فقها می‌باشد.با تحقیقاتی که از روی اسناد مکتوب و معتبر انجام گردید، فرضیه-های پژوهش مورد تأیید قرار گرفتند و مشخص گردید که موضوعات مختلف موسیقی خصوصاً ادوات موسیقی از ابتدا به اشکال مختلف وجود داشته‌اند و به مرور زمان تکامل یافته‌اند و تفاوت ساختاری مهمی پیدا کرده‌اند ، به همین دلیل احکام ثابت شده به واسطه ادلّه شرعیه قابلیت تسرّی به همه اشکال و انواع و موضوعات موسیقی را دارد.

اجتهاد یک اصل مرتقی در اسلام است که عهده دار استخراج احکام برای پدیده های جدید می باشد و توجه به موضوع شناسی و قدرت تطبیق در اجتهاد سبب پویایی اجتهاد و در نتیجه پاسخگو بودن آن به نیازهای روز جامعه می باشد