جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عبدالعظیم از مشاهیر سادات حسنی، در سده دوم و سوم هـ.ق می زیسته و نسبش به امام حسن مجتبی (ع) می رسد. در نزد بسیاری از مردم و برخی از دانشمندان به شاه عبدالعظیم شناخته می شود. وی با اینکه خود از حسنیان است در دعوای خلافت ظاهری هیچگاه با آنان همسویی نکرد و امامت پسرعموهای حسینی خود را خالصانه پذیرفت و در نتیجه خشم خلیفگان و کارگزارانشان را علیه خود برانگیخت. برای در امان ماندن از نقشه های دستگاه خلافت ناگزیر پنهانی می زیسته و شهر به شهر می گشته تا سرانجام به شهر ری فرود آمد و با شیعیان آن دیار پنهانی تماس برقرار کرد. عبدالعظیم در شهر ری درگذشت و همانجا به خاک سپرده شد. برخی از پژوهشگران برآنند که وی را در همانجا زنده به گور کرده اند. باورهای راستین مذهبی، دانش، روشن بینی و به ویژه موضع عدالتخواهانه اش در برابر خلیفگان، از او شخصیتی نامدار پدید آورد که همواره توجه دانشمندان، مبارزان و ایرانیان را به خود جلب نموده است. در این نوشتار برآنیم که گوشه هایی از زندگی این مرد سرفراز ایران اسلامی را فرا روی پژوهندگان قرار دهیم.

نسب عباسیان، به عباسبن عبدالمطلب عموی رسول خدا (ص) وامیرالمومنین علی (ع)میرسد. آنانکه با شعار الرضا من آل محمد (ص) و ادعای وراثت و اهل بیت بودن پیامبر(ص)روی کار آمدند، فرزندان رسول خدا (ص) را (حسنیان و حسینیان) مانعی در برابر خود میدانستند. لذا آنها را در مضیقه قرار داده و به انحاء مختلف در پی نابودی ایشان برآمدند. که در این میان واکنش حسنیان و حسینیان متفاوت از هم بود. نسب حسنیان به امام حسن مجتبی (ع) میرسد. که ازدوفرزند ایشان بنام زید وحسن باقی ماندند،ودرتقابل باعباسیان وارد مناقشات سیاسی و درگیریهای نظامی شدند. و بدون محاسبه ،به قیام های ناسنجیده ای باادعای امامت وخلافت دست زدند. که هرکدام درمدت زمان کوتاهی پس ازهرقیام، سرکوب شدندوکاری ازپیش نبردند.اما سادات حسینی، به تبع از امامان شیعه ،به فعالیتهای فرهنگی تبلیغی و آموزش دینی روی آوردند، و با ناملایمات و سختی برخوردهای حکام عباسی و والیان آنها ساختند، و تقیه نمودند. و توانستند مبانی احکام دینی و اعتقادات اسلامی را حفظ نمودهو به نسلهای بعد برسانند. این پژوهش میکوشد ،تا با تکیه بر روشهای توصیفی تحلیلی تاریخی ،رفتارها و عملکردهای عباسیان را، در قبال حسنیان و حسینیان، و نحوه مقابله ایشان را با حکام عباسی مورد توجه و بررسی قرار دهد.کلید واژه:عباسیان، حسنیان، حسینیان، قرن دوم وسوم