جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نویسنده در این پژوهش، طی سه فصل، از منظر قرآن، روایات و عقل به بحث درباره امکان یا محال بودن رویت بصری (ظاهری) خداوند متعال در دنیا و آخرت و امکان رویت قلبی حضرت حق در دنیا یا آخرت پرداخته و دلایل قائلین به امکان و یا امتناع رویت بصری را به صورت جداگانه مطرح و بررسی کرده است. مقدمه پژوهش به بحث در مورد ویژگی‌های عقاید اسلامی، مسأله خلود و بقا، تسامح و تساهل در دین و ضرورت تعبّد و عقیده در مورد احکام دین و اصول کلی دین اسلام اختصاص یافته است. نویسنده در فصل اول، ابتدا به بیان حقیقت رویت اشاره کرده؛ و پس از ترسیم تاریخچه مسأله رویت بصری خداوند در فرهنگ اسلامی و تاریخ اسلام؛ به منشأ تفکر مربوط به رویت خداوند در میان مسلمانان و اقوال مختلف در این زمینه پرداخته است. نویسنده در فصل دوم ابتدا به دلایل منکران رویت بصری خداوند متعال اشاره کرده و پس از طرح دلایل عقلی و نقلی آنان در این زمینه؛ برخی از شبهه های آن ها را پاسخ گفته شده است. عدم ادراک و احاطه نسبت به ذات الهی و عدم توانایی نسبت به درک حقیقت او و عدم احاطه علمی و حسی بر حق تعالی و ذکر چند آیه و روایت در این باره، از مهم‌ترین دلایل منکران رویت بصری حق تعالی عنوان شده است. در فصل سوم، دلایل قائلین به امکان رویت حق تعالی مطرح گردیده و مناقشه‌های وارده به این دیدگاه تبیین شده است. در همین مقوله دلایل قرآنی، روایی و عقلی قائلین به امکان رویت خداوند عنوان شده و قول آنان در زمینه امکان رویت قلبی و نه بصری خداوند شرح و بررسی گردیده است.

این نوشتار از منظری فقهی به احکام شرعی نگاه کردن به محرم و نامحرم پرداخته و شروط حرمت این چنین نگاهی را بحث و بررسی قرار داده و دیدگاه فقهای شیعه و اهل سنت را در این باره منعکس کرده است. نویسنده در سه فصل به بررسی استدلال‌های فقهی (قرآنی، روایی) در باره حرمت نظر کردن به نامحرم پرداخته و احکام نظر کردن به دختر کوچک، پیرزنان، زنان اهل کتاب، شخص خنثی، محارم و غیر محارم از مسلمانان و زنان بادیه نشین و موارد جواز نظر را در فقه و شریعت اسلامی تبیین نموده است. در فصل اول، با توجه به مفاد آیاتی از سوره مبارکه نور، اقسام نگاه‌های حرام و غیر حرام مانند جواز نگاه مماثل به مماثل، احکام حجاب زنان نسبت به مردان اجنبی، احکام نگاه به زنان غیر مسلمان در حالت بی‌حجابی را مورد بحث قرار داده و فروعات فقهی مربوط به آن‌ها را بررسی کرده است. محقق در فصل دوم، احکام نگاه‌های حرام یعنی کسی که نگاه کردن به وی از روی قصد و ریبه حرام می‌باشد را تبیین نموده و انواع افرادی که نگاه به آنان حرام یا مجاز می‌باشد را ذکر کرده است. در فصل سوم، مسایل مختلف مربوط به جواز نظر و استثناهای مربوط به حرمت نگاه به نامحرم مانند جواز نگاه به زنی که قصد جدی برای ازدواج با او دارد، نگاه کردن به دختر کوچک، نگاه کردن پسربچه کوچک به زن بالغ، نگاه کردن به زنان پیر، نگاه به زنا اهل ذمه، زنان بادیه نشین، زنان غیر مسلمان و... را مورد شرح و بررسی فقهی قرار داده و در این زمینه، نظر به زنان نامحرم را جایز دانسته است. نویسنده در هر یک از موارد یاد شده دلایل فقهای امامیه را مطرح کرده و برخی از روایات و اقوال و فتاوای این فقها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. حکم کشف رأس زن مسلمان در قبال مرد یهودی، مسیحی و کافر و تفسیر آیات غض البصر در مورد نگاه به نامحرم از دیگر مباحث این نوشتار می‌باشد.