جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

صادق هدایت به عنوان نویسنده ای پیشرو در گستره ادبیات داستانی معاصر،‏ در خلق آثار خود همواره از بن مایه های روانکاوانه بهره برده است. در میان آثار او،‏ بوف کور بیش از سایر آثارش از مباحث روانکاوی تاثیر پذیرفته است؛ به گونه ای که می توان آن را رمانواره ای روانکاوانه نامید. البته آنچه در تحلیل این داستان بیش از هر عاملی مهم است،‏ عملکردهای «راوی» داستان و تباین شخصیت او با چهره خود هدایت است.راوی به عنوان محور اصلی رویداد داستان،‏ فردی است که باید ساختار روان وی دقیقا شناخته شود تا بتوان درباره نحوه روایت او به درستی قضاوت کرد. از آنجا که روان راوی دچار تناقضات و ناسازگاری های فراوانی است،‏ به نظر می رسد ممیزه هایی که ساختار شخصیت او را به وجود می آورد،‏ برساخته از تابوهای روانی چندگانه ای است که خط مشی فکری وی را پدید می آورد.در این پژوهش علاوه بر روانکاوی شخصیت راوی،‏ تابوهای روح وی و دلایل شکل گیری آن را به صورت تحلیلی بررسی کرده ایم،‏ تا دریابیم اساسا چه عواملی موجب شکل گیری شخصیت «راوی» با این ویژگی ها شده است؛ از این رو به نظر می رسد اصلی ترین تابوی داستان که از لحاظ ابعاد اجتماعی و روانی حائز اهمیت است،‏ «زن» می باشد که ساختارهای روانی خاص راوی در مراحل مختلف رشد فکری وی،‏ سه کاراکتر زن داستان را در قالب سه تابوی مجزا بازتاب می دهد.

با وجود اختلاف نظرهای مختلف و متعدد مفسران و منتقدان بوف کور، می توان گفت همه آنها بر این قول اتفاق نظر داشته اند که دو پاره بوف کور به نوعی تکرار یکدیگرند. علاوه بر این، می شود گفت تقریبا قریب به اتفاق اکثر این شرح ها با استفاد ه از نقد روان شناختی به تحلیل اثر پرداخته اند. در حالی که نگارندگان با عنایت به دو نکته یاد شده تلاش کرده اند با تحلیل استعاره های مفهومی ای که هدایت در ا ین دو قسمت به کار برده، از طریق «نظریه استعاره مفهومی» فراتر از استدلال های روان شناسانه ای که ناقدان این اثر داشته اند به کشف شباهت ها و تفاوت های این دو قسمت بپردازند تا در نهایت به نگاهی جدیدتر و متفاوت با آنچه تاکنون ذکر شده، دست یابند و ثابت کنند که هدایت با وجود کاربرد شباهت های فراوان در این دو پاره، بینش های متفاوتی را در هر یک دنبال می کرده است.

برتولت برشت از جامعه شناسان و نمایش نامه نویسانی است که اندیشه هایی پیشرو در زمینه هنر، نمایش نامه و داستان داشته است. مهمترین نظریه برشت «فاصله گذاری» نام دارد که تحت تاثیر رهیافت های فرمالیستی از جمله آشنایی زدایی و برجسته سازی بوده است. «فاصله گذاری» به معنی آفرینش شخصیت های تازه، غیرعادی، شگفت انگیز و بیگانه در اثر است.نظریه برشت پیش از همه در نمایش نامه کاربرد دارد. اما منتقدان می توانند آن را در داستان نیز به کار گیرند، به ویژه در داستان هایی که شخصیت های شگفتی دارند. بوف کور صادق هدایت دارای شخصیت بی هویت، پوچ انگار و غریبه ای است که برای مخاطب تازگی دارد. مقاله حاضر به بررسی داستان بوف کور بر پایه نظریه فاصله گذاری برشت و گرایش های اجتماعی-سیاسی وی می پردازد.

نگارنده در این مقاله سعی دارد نقش روی جلد قلمدان را در برف کور صادق هدایت در قالب نقد اسطوره‌ای مورد بررسی قرار دهد. در این داستان، هنرمند نقاش که راوی داستان نیز هست، نقشی را روی جلد قلمدان تصویر می‌کند که انعکاسی از ناخودآگاه جمعی خود اوست. این تصویر، از این منظر دامنه ارجاعی و سیعی را برای نقاشی فراهم می‌آورد و آن را از تصویری ساده به نقشی جهانی و اساطیری تبدیل می‌کند. در این نوشتار، نقش کهن الگوهای اصلی این تصویر (زن، پیرمرد، گل نیلوفر، درخت سرو و جوی) و نمادهای مرتبط با آنها (پستو ، شراب ، مار و مرگ) به طور اجمالی مورد بررسی قرار گرفته است.

متن کامل این مقاله به زبان انگلیسی می باشد، لطفا برای مشاهده متن کامل مقاله به بخش انگلیسی مراجعه فرمایید.لطفا برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را کلیک کنید.