جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این تحقیق به صورتی تطبیقی دیدگاه‌های فقه شیعه امامیه و فقه مذاهب فقهی اهل سنّت درباره هِلال ماه قَمری، اثبات اول ماه قمری، رویت هلال، ثبوت هلال به ویژه در ماه‌های شواّل و رمضان برای روزه ماه مبارک رمضان و ذی حجّه برای مناسک حج، واکاوی می‌شود. نویسنده راه های اثبات هلال اوّل ماه را به وسیله چشم غیر مسلّح و با استفاده از ادوات علم ستاره شناسی و تلسکوپ‌های قوی بررسی کرده و مسأله افق در کشورهای اسلامی و وحدت افق این کشورها را از منظر فقه شیعه امامیه و فقه اهل سنّت، همراه با دیدگاه‌های فقهای دو طرف را منعکس می‌کند. وی برای ساماندهی تحقیق خوش مباحث آن را در دو قسمت مجزّا یعنی دیدگاه‌های فقه امامیه و دیدگاه‌های فقه اهل سنّت ارائه کرده است. در قسمت اوّل ثبوت هلال نزدِ شیعه امامّیه را درچهار باب مطرح می‌کند: در باب اوّل علایم داخل شدن ماه جدید قَمری را بیان و موضوعیت داشتن رویت با چشم و تأکید فقهای امامّیه بر رویت هلال به عنوان یک اصل فقهی در این زمینه را منعکس می‌کند. آن گاه ادّله اعتبار رویت را در روایات امامیه حتّی با چشم مسلّح مطرح کرده و دیدگاه‌های دو گروه از فقهای مزبور مبنی بر موضوعیت داشتن رویت یا طریقیت آن را جداگانه مطرح و ادلّه طرفین را در این زمینه شرح می‌دهد. سپس راه اثبات هلال اوّل ماه را به وسیله علم یافتن و بینه فقهی و شرعی بیان کرده، ادلّه مربوط به شهادت فرد یا افراد متعّدد از زن و مرد را در رویت هلال و اثبات اوّل ماه قَمری به صورت جداگانه بررسی می‌کند. اثبات حلول ماه قَمری به وسیله محاسبات ریاضی، و حکم حاکم شرعی و محاسبات فَلَکی از مباحث بعدی این نوشتار محسوب می‌شود، که اقوال فقهای امامیه و ادلّه مخالفان و موافقان در این باره بیان گردیده است. نویسنده در همین زمینه مناقشه برخی فقهای امامیه مبنی بر دقیق نبودن محاسبات فَلَکی برای تعیین اوّل ماه قَمری و ادلّه آنان را نیز ذکر می‌کند. در باب سوم، بحث وحدت افق در کشورهای مسلمان و اقوال موافقان و موافقان آن از فقهای امامیه، و ادلّه هر یک را می‌خوانیم. دیدگاه‌های فقهی اهل سنّت درباره راه‌های اثبات هلال و ادلّه آنان مبنی بر شهادت شهود، اشتراط تعدّد طلوع ماه، محاسبه کردن آن به وسیله محاسبات فَلَکی و نجومی، و ادلّه فقهی آنان در زمینه راه اثبات اوّل ماه قمری، از مندرجات قسمت دوم محسوب می‌شود.