جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

خداوند حکیم از نزول قرآن و تک‌تک آیات آن اهداف خاصی را مدنظر داشته است تا بشر را به سوی سعادت اخروی سوق دهد و در این میان قصص قرآنی نیز مستثنا نبوده است واهداف خاصی مانند عبرت‌آموزی و ... در فحوای قصص قرآن نهفته است. داستان زندگی حضرت موسی ازجمله داستان‌هایی است که دارای ابعاد و زوایای مختلفی است و به همین علت قرآنتوجه زیادی به آن داشته است. کثرت آیات ناظر به داستان زندگی حضرت موسی و بنی‌اسرائیل در قرآن روایات تفسیری فراوانی در منابع تفسیر روایی خاصه و عامه به دنبال داشته است.حجم زیاد آیات و روایات تفسیری و همچنین جایگاه حضرت موسی در بین اهل‌کتاب که احتمال ورود اسرائیلیات به حیطه روایات به‌خصوص در منابع اهل سنت گردیده است، ما را بر آن داشت تا روایات تفسیری ناظر به داستان‌های حضرت موسی در قرآن را از زمان ولادت تا زمان دستور خداوند برای حرکت به سمت فرعون، با تأکید بر تفاسیر روایی البرهان و الدرالمنثور که از معتبرترین تفاسیر روایی نزد مذاهب خود می-باشند، از زوایای متعدد بررسی و بازشناسی کنیم. زیرا پرداختن به تمام ابعاد و مراحل زندگی آن حضرت در این نوشتار نمی‌گنجد. بررسی تطبیقی روایات تفسیری شیعه و اهل‌سنت در مورد داستان حضرت موسی در قرآن کریم، موضوعی است که در پایان‌نامه حاضر در سه بخش؛ بررسی اختلافات و اشتراکات روایات تفسیری، بررسی سندی روایات تفسیری و گونه شناسی روایات تفسیری، به آن‌ پرداختیم و در نهایت نتایج زیر به دست آمد:1ـ روایات شیعه به بحث شبکه معنایی سور قرآنی توجه داشته و به همین علت روایات تفسیری ذیل آیات سوره قصص بیشتر درصدد شرح داستان و بازگو کردن زوایای مختلف آن هستند.2ـ روایات اهل سنت، آیات را جزء به جزء مورد بررسی و تفسیر قرار داده‌اند که می‌تواند نشانه آن باشد که تعابیر بکار رفته در ذیل جزءهای منتخب از آیات، کلام مفسران صحابه و تابعین است نه کلام معصوم و یا پیامبر6.3ـ از مجموع 50 روایت وارد شده در تفاسیر البرهان و الدرالمنثور راجع به داستان حضرت موسی در قرآن، 11 روایت صحیح، یک روایت موثق، 17 روایت ضعیف و 21 روایت مرسل می‌باشد.4ـ از مجموع 22 روایت نقل شده در این زمینه، شش روایت صحیح، 14 روایت ضعیف و دو روایت مرسل است.5ـ روایات تفسیر البرهان در مجموع شامل نُه گونه از گونه‌های کاربرد احادیث در تفسیر آیات می‌شوند؛ که بیشترین حجم روایات تفسیری البرهان مربوط به بیان تأویل آیات داستان حضرت موسی می‌باشد. و روایات تفسیری الدرالمنثور در مجموع شامل هفت گونه از گونه‌های کاربرد احادیث در تفسیر آیات می‌شوند؛ که بیشترین حجم روایات تفسیری الدرالمنثور مربوط به تبیین اجمال آیات داستان حضرت موسی می‌باشد.

مباحث این پایان نامه در چهار فصل با این موضوعات تدوین شده است: فصل اول، تعاریف اسطوره؛ فصل دوم، آیات قرآنی قصه ی آدم(ع)؛ فصل سوم، آیات قرآنی قصه ی ابراهیم(ع)؛ فصل چهارم، آیات قرآنی قصه ی موسی(ع). هدف پژوهشگر در این تحقیق بررسی قصص قرآن با تکیه بر روایات اسطوره ای است و نتیجه ای که از آن حاصل شده، این است که با توجه به تعریف اسطوره به داستان های راست، بسیاری از شخصیت ها و حوادث داستانی مطرح در قرآن ریشه های اسطوره ای دارند