جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

امام علی به عنوان حاکم جامعه اسلامی، اگرچه حریم خصوصی را تعریف ننموده است اما با مطالعه کلام وسیره امام این امر به خوبی نمایان می شود که امام، حریم خصوصی را محترم شمرده و به رعایت این حق فراتارخی پایبند بوده است.

حریم خصوصی، قلمروی است اعتباری که دربردارنده و متشکل از زندگی خصوصی و کلیه امور ناظر به یک شخص است.خانه، اطلاعات خصوصی،روابط خانوادگی،ویژگی های شخصیتی و...نمونه های بارز امور خصوصی محسوب می گردند.حاکمیت و سلطه بر این امور-که حق بر حریم خصوصی نامیده می شود- از اختیارات دارنده حریم خصوصی است.اگر چه در فقه اسلامی و حقوق موضوعه، قاعده ای کلی با این عنوان، وجود ندارد، با این وجود آموزه های کلی دین اسلام و بسیارس از قواعد فقهی و حقوقی موافق با چنین حقی بوده و وجود آن را تایید می کنند.از سوی دیگر بر طبق مواد یک و ده قانون مسئولیت مدنی، هر گاه در نتیجه تقصیر، حریم خصوصی یکنفر نقض شود، ناقض حریم، مسئول جبران خسارات مادی و معنوی ناشی ازعمل خویش است. باوجود این، باتوجه به منافع و کارکرد های متعددی که حریم خصوصی برای شهرونداندارد و نیز به دلیل خطرات زیادی که از سوی سیستم های حکومتی مدرن، تکنولوژی های نوظهور و شرکت های تجاری سود محور، متوجه حریم خصوصی است؛ استواری مسئولیت مدنی نقض آن بر نظریه تقصیر، در تمام فروض آن، چندان کارآمد بنظر نرسیده و با اهمیت آن نیز سازگار نیست. در این تحقیق پس از تبیین مفهوم حریم خصوصی، شرایط و ارکان تحقق مسئو لیت مدنی ناشی از نقض آن بررسی شده وعلاوه بر آن کاستی های قانونی حمایت از حریم خصوصی و راهکار های جبران خسارات ناشی از نقض آن تبیین گردیده است.

فریضه امر به معروف و نهی از منکر از جمله شاخصه های بنیادین در دین مبین اسلام محسوب می شود. از جمله شبهات مطرح در این حیطه، تقابل ظاهری این فریضه با موضوع لزوم صیانت از حریم شخصی افراد است که در غالب مکاتب الهی مورد تاکید قرار می گیرد.تحدید قلمرو امر به معروف و نهی از منکر و حریم شخصی بر مبنای قرآن کریم حاکی از این است که چنانچه امر به معروف را دعوت به رعایت ارزش های مسلم و قطعی جامعه و حفظ مصلحت های انکار ناپذیر در نظام انسانی بدانیم، این اصل نه تنها با صیانت از حریم شخصی در تضاد نیست، بلکه همه مصلحان اجتماعی به عنوان اصلی که مقوم حریم شخصی افراد است، از آن استقبال خواهند نمود.در این نوشتار سعی شده است تا ضمن ارائه تعریفی از امر به معروف و نهی از منکر و حریم شخصی و تعیین مصادیق قرآنی هریک، به ترسیم رویکرد قرآن کریم نسبت به اجرای همگام این دو مقوله پرداخته شود.

امروزه حق بر حریم خصوصی در اسناد بین‌المللی حقوق بشر و نیز در حقوق اساسی اغلب کشورها یک حق بنیادین محسوب می-شود. تحولات مدرن سیاسی در روابط شهروند-دولت و نیز پدیداری فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی هم بر اهمیت آن افزوده است به گونه‌ای که در حال حاضر حمایت جامع از آن یک ضرورت به شمار می‌آید. ولی با این‌حال تا کنون در نظام حقوقی ایران قانون مستقلی که از این حق حمایت کند به تصویب نرسیده است و قوانین پراکنده نیز سطح حمایت کافی را در پی ندارند و بایستی مقنن ایران چاره‌ای در این زمینه بیاندیشد. اما در این میان ماهیت پیچیده و متعارض حق بر حریم خصوصی که چالش‌های اساسی میان حقوق فردی و حقوق جمعی مانند امنیت و حق عموم بر دانستن و گردش آزاد اطلاعات، به وجود می‌آورد، این نکته را خاطرنشان می-سازد که تقنین در این حوزه امری دشوار است و برای موفقیت در این زمینه بایستی مفهوم واقعی و نیز حقوقی این حق شناخته شود و مبانی آن به عنوان اولین گام فرآیند منطقی تقنین، مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش حاضر بدین منظور صورت گرفته است. بررسی ماهیت حق بر حریم خصوصی گویای این نکته است که این حق در رابطة فرد و جامعه تعریف می‌شود فلذا عناصر هستی‌شناختی آن عبارتند از: انسان، جامعه و رابطة میان فرد و جامعه. تعریف این عناصر در هر نظام حقوقی، رویکرد آن نظام حقوقی به حق بر حریم خصوصی را شکل می‌دهد. از سوی دیگر حق بر حریم خصوصی با حقوق بنیادین دیگر به ویژه کرامت، آزادی، برابری، امنیت و مالکیت خصوصی رابطة دوسویه دارد و مبانی مشترکی میان آنها قابل تعریف است. بنابراین شناسایی دقیق آنها می‌تواند مبانی حق بر حریم خصوصی را آشکارتر سازد. در نهایت سابقه حقوقی و به ویژه مصادیق فقهی حمایت از این حق وفق قاعده تلازم عقل و شرع می‌تواند مبنای مناسبی برای حمایت از حق بر حریم خصوصی ایجاد کند. این تحقیق در پی ضرورت پژوهش‌های مبنایی، در سه محور و طی سه بخش به بررسی مبانی هستی‌شناختی، بنیادهای حقوق بشری و مصادیق فقهی-حقوقی حق بر حریم خصوصی به عنوان راهنمایی برای تقنین منطقی پرداخته است.

سیستم‌های اطلاعات مکانی هرجاگاه، نسل چهارم محیط‌های محاسبات مکانی می‌باشند. این نسل که پس از سیستم‌های توزیع‌یافته، وب و موبایل پا به عرصه گذاشته، کاهش دخالت کاربر و افزایش راحتی استفاده را سرلوحه قرار داده است. بافت، در این سیستم‌ها نقش کلیدی ایفا می‌کند، زیرا منجر به کاهش دخالت کاربر می‌شود. به‌طور کلی بافت‌آگاهی جایگاه مهمی در محیط‌های محاسباتی هرجاگاه جهت انطباق هستنده‌های محاسباتی با وضعیت متغیر از قبیل نیازهای کاربر و توانایی‌های فنی دارد.اساس بافت‌آگاهی، مدلی صوری از بافت بوده که قابل درک و استفاده توسط رایانه باشد. هم‌چنین در محیط‌های توزیع‌یافته، مهم است که اطلاعات بافتی بتوانند میان هستنده‌های محاسباتی مختلف جهت تعامل‌پذیری به اشتراک گذارده شوند. مدلسازی بافت یعنی تعیین هستنده‌ها و روابط بین آنها که جهت تعریف یک بافت، از قبیل مکان، زمان، علایق کاربر و فعالیتهایش و هستنده‌های محاسباتی مورد نیاز است. مشکل خاص مدلسازی بافت در محیط‌های توزیع‌یافته و ناهمگون ، استفاده از رویه نمایشی اختصاصی بوده که مانع تعامل‌پذیری هستنده‌های محاسباتی گوناگون می‌شود. با استفاده از هستی-شناسی، می‌توان این مشکل را حل کرد. در علم کامپیوتر، یک هستی شناسی، بیان صوری مجموعه‌ای از مفاهیم در یک حوزه و نحوه تعامل آنها می‌باشد. هستی‌شناسی جهت استنتاج درآن حوزه یا تعریف آن حوزه به‌کار می‌رود. از سوی دیگر باید جهت حل ناسازگاری‌ها یا استخراج اطلاعات بافتی سطح بالاتر، روی این مدل، امکان استنتاج وجود داشته باشد. استنتاج روی بافت یا استنباط خودکار اطلاعات غیرصریح از اطلاعات صریح، کاربردهای فراوانی در انواع تحلیل‌های مکانی دارد. یک کاربرد اصلی استنتاج بافتی، به‌دست آوردن اطلاعات بافتی سطح بالا از اطلاعات سطح پایین داده‌های حسگرها می‌باشد.در پایان‌نامه حاضر پس از بررسی انواع روش‌های مدلسازی بافت و مقایسه آنها؛ از نظریه فعالیت جهتتعیین پارامترهای بافتی استفاده شده است. نظریه فعالیت ابزار توصیفی برای تحلیل و درک فعالیت به-صورت عمومی یعنی مستقل از هر حوزه خاص کاربردی می‌باشد. اگرچه نظریه فعالیت، فرآیندها و تکنیکها را به‌صورت ازقبل ایجاد شده بیان نمی‌کند اما می‌توان از آن، جهت تعیین اجزای کلیدی هر فعالیت استفاده کرد. سیستم‌های بافت‌آگاه، که جهت تسهیل فعالیت‌های انسان طراحی شده‌اند نیز باید این اجزای کلیدی را بازتاب دهند. تعیین پارامترهای بافتی، مدلسازی و استنتاج روی آنها، مسائل اساسی در سیستم‌های اطلاعات مکانی هرجاگاه بوده که در این پایان‌نامه بررسی شده‌اند. با توجه به اهمیت حریم خصوصی مکانی در سیستم-های اطلاعات مکانی، این موضوع به عنوان یک نمونه موردی، در نظر گرفته شده است. ابتدا به کمک نظریه فعالیت، پارامترهای بافتی مسئله تعیین شده، سپس بافت‌ها برمبنای هستی‌شناسی مدلسازی شده-اند. روند پیشنهادی حل مسئله در قالب یک پایگاه داده بیان شده و استنتاجاتی با استفاده از آن و مدل بدست آمده، انجام شده است.البته طراحی یک محیط هوشمند نیز به صورت خلاصه در بخش پیاده-سازی مورد بررسی قرار گرفته تا بر توانایی مدلسازی با استفاده از هستی‌شناسی در استخراج اطلاعات ضمنی موجود در اطلاعات صریح، تاکید شود.