جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رساله كوتاهي است در اصول دين كه مؤلف براي عامه مردم بروشي عرفاني و ساده در اصول پنجگانه نگاشته و در پايان مختصري از احكام نماز جماعت و مسائل ضروري شك و سهو را نيز آورده است. آغاز كتاب: الحمدلله رب العالمين. . غرض از خلقت آدم تحصيل اصول دين است و بي معرفت آن كسي را ايمان درست نيست. انجام كتاب: نسخه: اينست مختصري از احوال جهنم أعوذ بالله من النار و اسأله الجنة ... [مرعشي 7/313؛ فهرستواره منزوي 7/139]

رساله اي در عقايد و معتقدات شيعي که در دوازده باب و يک خاتمه تنظيم و به شاه سليمان صفوي تقديم شده است: باب اول؛ در بيان امت ناجيه از ميان هفتاد و سه فرقه. باب دوم؛ در بيان مختصري از اعتقادات شيعه اثني عشريه باب سيم؛ در بيان مختصري از فضل و ثواب زيارت حضرت فاطمه معصومه (س). باب چهارم؛ در بيان سبب سني شدن مردم ايران و شيعه شدن مردم قم. باب پنجم؛ دربيان فضيلت روزي که عمر هلاک شد. باب ششم؛ درذکر دعاي صنمي قريش و ترجمه آن. باب هفتم؛ درشرح و تفسير عبارات مشکله دعاي صنمي قريش. باب هشتم؛ در بيان مختصري از احوال معزالدوله. باب نهم؛ دربيان مختصري از احوال رکن الدوله. باب دهم؛ دربيان مختصري از احوال عضدالدوله. باب يازدهم؛ دربيان مختصري از احوال سلطان محمدخدابنده. باب دوازدهم؛ در بيان مختصري از احوال خيرمآل ابن علقمي قمي. خاتمه؛ در ذکر صلوات و دعا و مناجات و لعنيه در دوازده باب و يك خاتمه بنام شاه سليمان و در آن از تاريخ قم عباراتي آمده است (ص 654 و 655) و شعري از او در آن هست (ص692) (محمد تقي دانش پژوه) آغاز كتاب: بسمله ... حمدله ... اما بعد اين رساله ايست مختصر كه ... تاليف نمود آن را محمد طاهر بن محمد حسين ... در بيان اينكه بعد از وفات حضرت خاتم النبيين امتش هفتاد و سه فرقه شدند و يك فرقه ازيشان ناجي و رستگار و باقي همه اهل نارند و آن فرقه ناجي و رستگار شيعه اثنا عشريست و در بيان مختصري از اعتقادات شيعه اثنا عشري و در بيان فضل زيارت عبدالعظيم بن عبدالله الحسني ... و در بيان فضل زيارت فاطمه بنت موسي ... و در بيان فضل دارالمؤمنين قم ... و در بيان فضل علما و صلحا و دينداران قم كه اثني عشري بودند در وقتي كه اكثر عالم سني بودند و در بيان فضل روزي كه عمر ... در آن هلاك شد و در بيان فضل خواندن دعاي صنمي قريش و تفسير عبارات مشكله آن و در بيان احوال بعضي از سلاطين عظام و وزراي فخام كه اثني عشري مذهب بودند و در ترويج مذهب اثني عشري سعي نمودند و ختم نمود اين رساله را بذكر چند صلوات و مناجات و لعنيه كه بخاتر فاترش رسيد و مرتب ساخت آن را بر دوازده باب و خاتمه و مسمي گردانيد آن را باثني عشريه انجام كتاب: و الاديان الشافعي و مالکا و ابن حنبل و اباحنيفة نعمان اللهم العن اعداء محمد و آل محمد من الانس و الجان [نسخه هاي خطي فارسي 2/873؛ دانشگاه تهران 9/1247؛ اهدائي به آستان قدس ص245؛ فهرستواره منزوي 9/73 (2 نسخه)؛ رايانه آستان قدس]

الفوائد الدینیة فی الرد علی الحکما والصوفیه: مؤلف نجوم السماء آن را الفوائد الموفیه نام نهاده است؛ در حالی که کتاب اخیر از آنِ ملا محمدامین استرآبادی، مروج مکتب اخباری می‌باشد و متأسفانه شیخ آقا بزرگ تهرانی این دو کتاب را یکی گرفته و مؤلف آن را محمدطاهر قمی ‌دانسته است.

نگارندگان، نقد ملامحمد طاهر قمی (متوفی 1098 قمری) از تبیین حکما در مسئله اختیار را بر اساس آثار او، به ویژه کتاب چاپ نشدة ""بهجة الدارین فی الأمر بین الأمرین"" توضیح داده اند. در این گفتار، چند قاعدة فلسفی، از جمله قاعدة ""الشیء ما لم یجب لم یوجد""، شبهة ترجیح بلا مرجّح و شبهة تخلف معلول از علّت تامّه تبیین فلسفی شده و نقد آن در پی، آمده است.

نظرات و مواضعی که در مورد ابن عربی به عنوان متفکری تاثیرگذار ابراز شده است، از امور شایان توجه در تاریخ فکر شیعی است. علی رغم جایگاه خاص وی نزد برخی حکما و عرفای شیعه، دیگرانی نیز بوده اند که با وی به مخالفت برخاسته و عقایدش را نقد و نفی کرده اند. نسبت معنوی میان تشیع و جنبه های حکمی عرفان اسلامی، همچنین اظهار محبت و علاقه ای که در تالیفات ابن عربی به ائمه و اولیای شیعی (ع) دیده می شود، می تواند به منزله زمینه ای برای تمایل حکما و عرفای شیعه به مطالعه و شرح آثار وی تلقی شود. همچنین وی به علت اظهار عقاید وحدت وجودی و برخی عباراتی که دلالت بر تاکید وی بر اعتقاداتش به عنوان یک مسلمان سنی مذهب دارد، همواره مورد طعن و انتقاد قرار داشته است. نوشتار حاضر به گزارش برخی از این شیفتگی ها از سویی و انکارها از سوی دیگر می پردازد. بدین ترتیب پرسش اصلی که در این مقاله بدان پرداخته خواهد شد عبارت از این است که موضع اندیشوران شیعی در قبال ابن عربی چیست؟