جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 50
بازخوانی پایه گزاره‌های عقل عملی در اندیشه شهیدصدر
نویسنده:
محمدعلی اسماعیلی ، مهری چنگی آشتیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ضرورت بازگشت گزاره‌های مستنتج به گزاره‌های پایه و تشخیص آنها در دو حوزة عقل نظری و عملی از گذشتة دور کانون بررسی قرار دارد. در این میان شهیدسیدمحمدباقر صدر (1313-1359) به ارزیابی زوایای گوناگون عقل عملی پرداخته و نوآوری‌های فراوانی در این حوزه ارائه نموده که بازشناسی پایة گزاره‌های عقل عملی یکی از آنهاست که جستار حاضر با روش توصیفی تحلیلی بدان می‌پردازد. از رهگذر این جستار مشخص می‌شود که به باور شهیدصدر بازگشت گزاره‌های عقل عملی به «حسن عدل» و «قبح ظلم» صحیح نیست و اینها خود تحلیلی‌اند و به مسئلة حق و مولویت مولا باز می‌گردند. شهیدصدر با تکیه بر واقعی‌انگاری گزاره‌های عقل عملی، پایة آنها را «حق الطاعه» می‌داند. این نظریه از سلسله نارسایی‌هایی رنج می‌برد که شاخص‌ترین آنها ادعای «جریان‌ناپذیری قواعد باب تزاحم در حسن و قبح» و «نقد تفسیر حسن و قبح به استحقاق مدح و ذم و تفسیرش به ضرورت اخلاقی» است، چنانکه از دیگرسو، تحلیلی‌انگاری حسن عدل و قبح ظلم از خلط میان شرط صدق موضوع با نحوة حمل محمول بر موضوع سرچشمه گرفته و پایه‌انگاری مولویت مولا برای گزاره‌های عقل عملی نیز از سلسله ناسازگاری‌های درونی و مخالفت با وجدان رنج می‌برد.
صفحات :
از صفحه 133 تا 156
الدرة النجفية في الرد على الأشعرية في مسألة الحسن والقبح العقليين
نویسنده:
حسين نجف
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
کلیدواژه‌های اصلی :
تأملی در ارزش معرفتی قاعده حسن و قبح عقلی(ارزیابی دیدگاه متکلمان و فلاسفه)
نویسنده:
محمد حسن قدردان قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در باره رهآورد معرفتی اصل حسن و قبح عقلی از حیث ظنی یا یقینی بودن بین متکلمان و فلاسفه اختلاف نظر وجود دارد که قول به یقینی به متکلمان و ظنی به فلاسفه نسبت داده شده است. در این مقاله نویسنده با روش تحلیلی و بر خلاف ادعای بعض محققان و تفکیک دو معنای اصطلاح «عقلی»، (عقلی مقابل ظنی و مقابل نقلی) نشان داده است که فلاسفه هم طرفدار عقلی بودن حسن و قبح هستند، اما بداهت آن را بر نمی تابند. نگارنده با تحلیل و تحویل نظریه متکلمان به صُور مختلف(ادعای برهانی یا بداهت حسن و قبح، ادعای موجبه کلیه یا جزئیه آن) کوشیده است به جمع آن دو حداقل در فروض و طیف های خاصی بپردازد. هم چنین برای اولین بار در این مقاله روشن خواهد شد که برهانی و بدیهی انگاری حسن و قبح در حد مفهوم حسن عدل و قبح ظلم، مفید مدعای متکلمان نخواهد بود، اما ادعای بداهت مصادیق حسن و قبح، راست آزمایی آن برای عقل در موارد مختلف ممکن نخواهد بود.
صفحات :
از صفحه 131 تا 160
واکاوی اختلاف اشاعره با معتزله در حسن و قبح عقلی و مباحث حکم شرعی
نویسنده:
تالیف امیرصادق تبریزی.
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
تهران: نشر احسان,
کلیدواژه‌های اصلی :
نقد و بررسی اندیشه تاثیرپذیری متکلمان قرن 4 و 5 امامیه از معتزله در عدل الهی
نویسنده:
محمدعلی احسانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
متکلمان معتزله و امامیه از روزهای نخست در کنار هم به گفت و گو، بحث و مناظره مشغول بوده اند. در این فضا ممکن است تاثیراتی برای هر یک از جریان ها حاصل شده باشد. مکتب امامیه و معتزله به علت پذیرش حسن و قبح عقلی به عنوان مبنا و اساس عدل الهی و سایر آموزه های دینی به عدلیه معروف شده اند. آن ها با این مبنا، آموزه های دینی را به نحوی تحلیل کرده اند که خروجی آن، اختیار انسان، وجوب لطف و رعایت اصلح، وجوب تکلیف، نفی تکلیف فراتر از طاقت، وجوب اعواض بر آلام ابتدایی و تفسیر حکیمانه شرور بوده است. البته آن ها در برخی از باورها اختلافات جزئی و در بحث اراده و اختیار اختلاف نظر مهم دارند. معتزله در این باب، راه افراطی تفویض را برگزیده، اما امامیه با پیروی از ائمه اطهار(ع): نظریه «لاجبر و لاتفویض بل امر بین الامرین» را برگزیده است.
صفحات :
از صفحه 89 تا 106
بررسی و نقد نظریۀ جنبشِ «احیای اعتزال»
نویسنده:
محسن جوادی
نوع منبع :
مقاله , سخنرانی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
استاد جوادی در این گفتار ‌می‌کوشد با توجه به مسئلۀ «حسن و قبح عقلی» و بررسی «نقش عقل در استنباط قواعد دینی»، مقدمه‌ای برای بررسی جنبش احیای اعتزال ـ‌که در ایران توسط کسانی مثل دکتر سروش مطرح می‌شود‌ـ پی‌ریزی کند. وی در ابتدا معنای لفظی و مصطلح حسن و قبح عقلی را تشریح می‌کند و سپس مفهوم آن را در فلسفۀ اخلاق از دیدگاه‌های مختلف می‌کاود. او در ادامه با طرح مسئلۀ عقل و شرع و رابطۀ آنها می‌کوشد روشن نماید حدود استقلال عقل درصورت پذیرش مصدریت و مرجعیت آن تا کجاست و اینکه با پذیرش چنین قاعده‌ای با چه چالش‌هایی روبه‌روخواهیم شد.
الابحاث المفيدة في تحصيل العقيدة
نویسنده:
حسن بن یوسف علامه حلی
نوع منبع :
کتاب , آثار مخطوط(خطی) و طبع قدیم
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این كتاب، كتاب مختصر و مفیدى است كه دربردارنده مباحث اصول دین و عمده مباحث كلامى است و از هشت فصل تشكیل شده است: فصل اول كه شامل هفت مبحث مى شود و درباره امور عامه است و داراى بحث‌ هایى مانند وجود و عدم، امكان و وجوب، قدم و حدوث مى باشد. فصل دوم كه آن هم هفت مبحث دارد و درباره جواهر و احكام آن‌ ها است. فصل سوم داراى بیست مبحث است و در مورد اعراض بحث مى كند. فصل چهارم، شانزده مبحث دارد و راجع به اثبات واجب الوجوب و بررسى صفات ثبوتى و سلبى حق تعالى است. فصل پنجم، هفت مبحث دارد و درباره عدل الهى است و شامل بحث‌ هاى مربوط به حسن و قبح عقلى، افعال عباد، تكلیف، لطف، آلام، ارزاق، آجار و اسعار مى باشد. فصل ششم درباره نبوت است و چهار مبحث دارد: لزوم بعثت انبیا، عصمت انبیا، اثبات نبوت حضرت محمد صلى الله علیه و آله و كرامات. فصل هفتم شامل چهار مبحث و راجع به امامت مى باشد و به بحث‌ هایى در مورد لزوم نصب امام، عصمت امام، اثبات امامت امیرالمؤمنین و سایر ائمه معصوم علیه السلام مى پردازد. و بالأخره فصل هشتم درباره معاد است و چهار بحث دارد و شامل مطالبى مانندِ حقیقت انسان، صحت عدم بر عالم، استحقاق ثواب و توبه است.
آغاز كتاب: بسمله ، الحمد لله المتوحد بالجلال المفترد بالكمال . انجام كتاب: إلي رحمة ربه رب العباد و شفاعة نبيه محمد و آله الأمجاد ]الذريعه 1/63 ، مكتبة العلامة الحلي ، سيد عبدالعزيز طباطبائي 25-26: ملي ، تهران 10/630 ؛ مجلس شورا 25/394 ؛ ملي 10/630 ؛ ايضاح المكنون 1/10؛ هدية العارفين 1/284؛ تاسيس الشيعه 398؛ معجم التراث الكلامي 1/100[
المعتزله بین القدیم والحدیث
نویسنده:
محمد العبده, طارق عبد الحلیم
نوع منبع :
کتاب , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بیرمنگام - انگلیس: دار الارقم,
چکیده :
کتاب حاضر در چند بخش تدوین شده است: بخش اول درباره علم کلام و ماهیت آن ، ماخذ اهل سنت در علم کلام ، بخش دوم درباره عقائد معتزله یعنی توحید، عدل ، وعد و وعید و منزله بین المزلتین و امر به معروف و نهی از منکر می باشد، بخش سوم تطورات فکری و سیاسی معتزله در قرون مختلف ، و فصل چهارم درباره تطورات معتزله در عصر حدیث می باشد.
جستاری بر حسن و قبح عقلی از دیدگاه نهج‎‌البلاغه
نویسنده:
محمد عباس زاده جهرمی ، معصومه مصلی نژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
حسن و قبح از جمله موضوعات مهم دانش کلام اسلامی است که نتایج مختلفی در حوزه‌ها و شاخه‌هایی چون اخلاق و عقاید دارد. اشاعره حسن و قبح را شرعی و محصول احکام می‌دانند و معتزله و شیعه آن را از احکام عقل و مقدّم بر شرع دانسته‌اند. طبق دیدگاه دسته دوم، حسن و قبح احکام، تابع مصالح و مفاسد آن‌هاست. حکم حَسَن تابع مصلحت و حکم قبیح دارای مفسده است. البته به جهت محدودیت­های عقل آدمی، یافتن مصالح و مفاسدِ پشتیبان و یا حسن و قبح احکام، صرفا برای برخی احکام محقق می‌شود نه به‌صورت قاعده کلی. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی-توصیفی مبتنی بر روشی کتابخانه­ای در پی تحقیق پیرامون نگرش نهج‌البلاغه به مسئله حُسن و قبح و پاسخ به این سؤال است که آیا می‌توان از آن بر نظریه حسن و قبح اقامه دلیل نمود؟ در پاسخ به پرسش محوری پژوهش ممکن است برخی ادعا کنند که این کتاب دغدغه مسأله حسن و قبح را نداشته و اشاره‌ای به این اصل ندارد. حال آنکه از برخی تعابیر آن می‌توان بر اثبات و تأیید مدعای این اصل مهم کلامی بهره گرفت. از این رو، به کمک نگرش نهج‌البلاغه به مسئله فطرت، نقش و جایگاه عقل و همچنین گوشه­هایی از بیانات امام (ع) می‌توان پاسخ پرسش پژوهش را یافت؛ با توجه به این نکته که عقلی بودن حسن و قبح، وجدانی است. اقامه دلایل و شواهد نقلی بر آن بیشتر جنبه تنبیهی و برطرف‌کنندگی غبار غفلت از آن دارد.
صفحات :
از صفحه 57 تا 70
  • تعداد رکورد ها : 50