جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

زمینه: دستگاه عدالت کیفری همه روزه با جرایمی مواجه است که نمی تواند هیچ رد و نشانی از مرتکبین آنها بیابد. در دهه گذشته پزشکی قانونی ژنتیک توانسته است با استفاده از روش تحلیل داده های ژنتیکی از یافته های برجای مانده در صحنه جرم، امکان شناسایی بهتر و رسیدگی مطمئن تری را به دست آورد. اما از طرف دیگر جمع آوری و استفاده ناروا از داده ها ممکن است اصول اخلاقی و حقوقی رضایت آگاهانه، احترام به حریم خصوصی فردی و اصل رازداری را خدشه دار سازد.قوانین برخی از کشورها استفاده بدون رضایت آگاهانه از داده ها را به تصویب رسانده اند. برخی انجام این کار را در زمینه تحقیقات جنایی صراحتا غیر قانونی اعلام کرده اند. برخی از کشورها نظیر ایران نیز صراحتی در این باره ندارند.روش کار: با توجه به اهمیت موضوع، با مطالعه کتب و نیز برخی مقالات مرتبط معتبر از سال 1998 به بعد با جستجوی واژه های مرتبط  و مشورت با صاحب نظران این نوشتار تهیه شده است.نتیجه گیری: اگرچه هدف نهایی جمع آوری داده های ژنتیکی ارتقا دادرسی است، ولی امکان بروز عواقب منفی یا ناخواسته، منتفی نیست. این امر ممکن است به نقض آزادی فرد و حریم خصوصی یا اعمال تبعیض اجتماعی منجر شود. مطابق اصول اخلاقی و حقوقی استفاده از این گونه داده ها باید با رضایت آگاهانه پژوهش شونده انجام شود و در امر پژوهش بر این داده  ها نمی توان به تجسس های ناروا دست زد. از سوی دیگر شاید بتوان گفت، اخذ رضایت آگاهانه از متهمان و مجرمان با توجه به شرایط ارتکاب جرم آنها غیرضروری و بعضا غیرممکن است. اما در این راه نمی توان به افراط گری دست زد و ضروری است اصولی در این رابطه وضع شود.

زمینه: بانک های زیستی بزرگ به عنوان منابع اطلاعاتی مهم برای تحقیقات زیست پزشکی هستند. کشورها در سراسر دنیا سرمایه گذاری های سنگینی برای ایجاد چنین سیستم های تحقیقاتی می کنند. بانک های زیستی برای درک نقش عوامل پیچیده و مربوط به هم محیطی و ژنتیکی در بیماری های انسانی ضروری به نظر می رسند. این ساختارها استفاده مجدد و طولانی مدت از نمونه ها را فراهم می کنند، و به همین ترتیب نیازمند مشارکت طولانی مدت شرکت کنندگان در تحقیقات و ارتباط مداوم بین بانک زیستی و اطلاعات سلامت، سبک زندگی، تبارشناختی و جمعیت شناختی شرکت کنندگان هستند. چنین رویکردی در عمل چالش های مختلف اخلاقی ایجاد کرده است. علاوه براین، با به وجود آمدن بانک های زیستی جدید که نمونه و داده را در سطح بین المللی تبادل می کنند و همچنین ورود فناوری های مختلف در سطح ژنوم، این چالش ها وسیع تر هم شده اند.نتیجه گیری: اگرچه اغلب سود اجتماعی حاصل از ایجاد بانک های زیستی برای توجیه تغییر نرم های تثبیت شده اخلاقی استفاده می شود. با این وجود همگام با پیشرفت بانک های زیستی، ضرورت نظارت و صیانت دقیق تر کمیته های اخلاق برجنبه های اخلاقی این پروژه ها به ویژه حریم خصوصی بیشتر احساس می شود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

رضایت آگاهانه از مهم ترین و بحث برانگیزترین مفاهیم مطرح امروز اخلاق پزشکی دنیاست که از دیرباز نیز مورد توجه فلاسفه، پزشکان و متخصصان علم اخلاق بوده است. مطالعات بسیاری در زمینه رضایت آگاهانه و ارتباط آن با سن فرد مورد درمان انجام شده است و مکاتب متفاوت دیدگاه های متفاوتی در این زمینه دارند. در این مقاله به مساله رضایت آگاهانه در پزشکی اطفال و دیدگاه اسلام در این خصوص پرداخته می شود.این مقاله با بررسی سیستماتیک خزانه های اطلاعاتی، کتابخانه مرکز تحقیقات تاریخ و اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی تهران و مشورت با صاحب نظران این حیطه و بر مبنای سوال های از پیش تعیین شده است.قوانین ملی ایران و بسیاری از کشورها در خصوص اخذ رضایت آگاهانه از کودکان، امروزه، به شکل چشم گیری دستخوش تغییراتی در جهت کاهش سن رضایت آگاهانه، انعطاف پذیری بیش تر قوانین این حوزه و در نهایت مشارکت بیش تر کودکان در تصمیم گیری های درمانی شده است.تعامل مناسب پزشک و کادر درمانی و والدین با کودکان و دخیل نمودن آنان در تصمیم گیری های مرتبط با وضع سلامتی شان نه تنها منجر به ارتقا روابط پزشک و بیمار می گردد، بلکه موجبات همکاری بیش تر کودکان را نیز فراهم می آورد.