جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در قرآن کریم خصوصیات و ویژگی های گروه های انسانی مختلفی که دارای عقیده و روش خاصی هستند بیان گردیده است که با کمی دقت و جست و جو می توان این گروه ها و دسته ها را بر اساس خصایص و ویژگی های آنان شناسایی و دسته بندی نمود و نحوه تفکر و عملکرد آنان را در طی قرون گذشته مورد بررسی قرار داد و از لحاظ تاریخی و اجتماعی در مورد آنان شناخت لازم را به دست آورد. یکی از این گروه ها که در طول تاریخ و در میان ملل مختلف با اندکی تفاوت در برابر اصول الهی و یکتاپرستی و اعتقاد به معاد ایستادگی کرده اند که در قرآن از آنان با نام ملأ یاد شده است. این مقاله به بررسی ویژگی های این گروه آنچنان که در قرآن بیان شده است می پردازد.

مباحث اصلی این عبارتند از: رشد و جامعه در لغت و قرآن، وضعیت یهود قبل از بعثت حضرت موسی (ع)،وضعیت مسیحیت قبل از ظهور اسلام، وضعیت اعراب جاهلی قبل از اسلام، جامعه رشد یافته از دیدگاه شهیدمطهری، عوامل رشد از دیدگاه قرآن نظیر ایمان به معاد،عمل صالح، وحدت، تبعیت از پیامبران (ع)، توکل، صبرو ... .

این پایان نامه مشتمل بر سه فصل است. فصل اول باعنوان تربیت و قصص قرآن، شامل مباحثی است درتعریف تربیت، الگوگیری از زندگی انبیاء و کمالات نفسانی و فضائل اخلاقی و صفات مشترک حضرت ابراهیم (ع) و حضرت موسی (ع). فصل دوم حاوی نشانه ها و روشهای تربیتی در زندگی حضرت ابراهیم(ع) است و سرانجام در فصل سوم، نشانه ها و روشهای تربیتی در زندگی حضرت موسی (ع) بررسی شده اند.

چکیده: موضوع مورد پژوهش یکی از قصه های پر رمز و راز قرآن کریم است; داستانی که در تورات و سایر کتابهای یهود و نصارا موجود نیست و قسمتی از زندگی پر ماجرای حضرت موسی(علیه السلام)را بیان می کند. این داستان آیات 60 تا 82 سوره کهف را به خود اختصاص داده است که حضرت موسی (علیه السلام)در پی یکی از بندگان صالح خداوند رهسپار شد تا از علم او بهره مند گردد. نکته مهم در این داستان، چگونگی همراهی و رفتار متقابل حضرت موسی و خضر(علیهما السلام)است که هرگاه انسان آن را مرور می کند، انبوهی از سؤالات فرا روی او قرار می گیرد و او را به تأمل وا می دارد. در این پژوهش، تلاش شده که این داستان از قرآن، روایات و تاریخ مورد کنکاش قرار گیرد و برای سؤالات و شبهات مطرح شده، در حد وسع پاسخی ارائه گردد. این رساله، در پنج فصل ترتیب یافته است: در فصل اول، کلیات تحقیق ارائه می شود. در فصل دوم، جایگاه قصه موسی و خضر(علیهما السلام) در قرآن تشریح می گردد. در فصل سوم، تفسیر آیات همراهی خضر و موسی(علیهما السلام) مطرح می شود. در فصل چهارم، درسها و عبرتهای این داستان و استشهاد معصومین(علیهم السلام) به آن مورد بررسی قرار می گیرد. و در فصل پنجم، خلاصه مباحث و پیشنهاد رساله ارائه می گردد.

پژوهش حاضر «بررسی زندگی حضرت موسی(ع) و پیامبر اکرم(ص)» در ابعاد مختلف است که در نتیجة بررسی بین زندگی این دو پیامبر اولوالعزم مقایسه ای تطبیقی صورت گرفته و این نتایج حاصل شده است که این دو پیامبر(ص) در این موارد تشابهاتی دارند، نبوت هر دو از قبل پیش بینی شده بود، هر دو قبل از نبوت مدتی را به چوپانی پرداختند، هر دو از سوی همسر مورد پشتیبانی قرار گرفتند، هر دو در جوار کوه به پیامبری رسیدند، اولین فریضه ای که به عنوان حکم الهی بر هر دو واجب شد نماز بود، هر دو مأمور بودند حاکمان عصر خود را به دین خود دعوت نمایند، به هر دو نسبت سحر و جنون دادند، هر دو ناگزیر شدند از موطن خود هجرت کنند و به هر دو کتاب آسمانی داده شد و کتاب آسمانی هر دو نیز مورد تحریف قرار گرفت، با این تفاوت که کتاب حضرت موسی(ع) به طور کامل (لفظی و معنوی) مورد تحریف واقع شد ولی قرآن طبق وعدة الهی از تحریف لفظی در امان ماند، گرچه به تحریف معنوی دچار گشت/

این پایان نامه از سه بخش تشکیل شده است: بخش اول، اهمیت قصه در قرآن، غرض از قصه و شیوه های نقل آن قصه حضرت موسی (ع) در قرآن و روایات.بخش دوم، قصه حضرت موسی (ع) در تورات. بخش سوم، مقایسه داستان حضرت موسی (ع) در قرآن وتورات. در پایان این بخش آیات قرآن در خصوص داستان حضرت موسی (ع) تنظیم شده اند.

رساله ای که پیش رو دارید یکی از مهمترین داستانهای قرآن، با عنوان «داستان موسی و خضر(ع)» را بررسی کرده و عبرتهای آن را بیان می کند. و نیز بحث می کند که براساس آیات شریفه آیا این قصه یک داستان تاریخی و واقعی است و یا آن که تمثیلی و نماد یا اسطوره است. بدون شک مراد از موسی، موسی بن عمران(ع) و مراد از آن عالم الهی حضرت خضر (ع) است. از کتابهای روایی وتاریخی استفاد ه می شود که خضر لقب یکی از پیامبران الهی به نام «تالیا» از نوادگان حضرت نوح است که قبل از طوفان به دنیا آمده و زمانی که یکی از امیران لشکر ذوالقرنین بود بر وادی ظلمات وارد شد و از چشمه آب حیات نوشید و از عمری جاودان تا نفخ صور یافت. هم اینک محل اقامتش به صورت قطعی مشخص نیست گرچه روایاتی متعدد مسجد سهله را محل اقامت او می دانند و در غیبت، مونس تنهایی و پس از ظهور در زمره وزیران حضرت مهدی (عج) خواهد بود. گرچه حضرت موسی (ع) از مقامی به مراتب بالاتر از حضرت خضر (ع) برخوردار بود لیکن به جهت تهذیب نفس و دفع عجب به امتحانی سخت از جانب خداوند مبتلا و مأمور به تبعیت از وی شد. افزون بر نظر مشهور که آن را سفری علمی و آموزشی دانسته اند به نظر می رسد جنبه پرورشی و تربیتی آن بیشتر مورد توجه بوده و شاید مراد عارفانی که موسی (ع) را صاحب شریعت می دانند که برای رسیدن به مقام طریقت از خضر (ع) تبعیت کرد همین امر باشد. اعتراضات موسی (ع) در راستای عمل به تعدی بود که با خدا بست تا در مقابل ظلم ساکت نماند، برای او اعتراض به یک پیامبر و عالم الهی که در مقابل کارهایش متعهد بر سکوت و تبعیت شده به مراتب دشوارتر از قیام در مقابل ظلم فرعون و قبطیان است. مواردی از جمله: محدودیت علم بشری و پیچیدگی اسرار جهان هستی، اداره جامعه براساس شریعت و نه طریقت، تعبد و اخلاص اولیای الهی، لزوم سرور و ناملایمات برای رشد و تکامل بشر، ممانعت علم همه جانبه از بروز بسیاری از اعتراضات و سوءظن ها، آداب استاد و شاگرد نسبت به خدا ، علم، عالم ومتعلم تجلی ولایت الهی در افعال و حالات اولیای الهی، ممانعت شیاطین از رسیدن بشر به اهداف مقدس و لزوم مقابله با آنها، و در نهایت تسلیم محض بودن در مقابل افعال، گفتار و رفتار معصومین (ع) را می توان از جمله درسها و عبرتهای این داستان برشمرد.