جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دیدگاه میرزای اصفهانی بر سه پایه استوار است: نخستین پایه " وجدان عاقل " است، یعنی آنچه هر عاقلی می یاسد یا در خورد شهود می کند. رکن دوم، آیات و روایاتی است که در خصوص عقل و عاقل وارد شده است و جنبه تذکری دارند. یعنی عقلا از این طریق، به ویژگی های عقل و عاقل متذکر می شوند و نسبت به آن ها تنبه وجدانی می یابند. رکن سوم تکیه بر معنای لغوی عقل و عدم جعل اصطلاح در خصوص آن است. از این سه رکن، محور اصلی همان محور اول یعنی وجدان عاقل است و دو رکن دیگر نیز متکی بر همان است.

پیروی از اندیشه دینی و آیین شریعت در اواخر قرن اول و دوم هجری، به ویژه آنگاه که با زهدورزی و ذکر دایم همراه می گردید، موجب شد که بعضی از مومنان بر اثر کنار رفتن حجاب های ظلمانی و تاریک نفس و تابیدن نور کشف و شهود، مفاهیم آیات قرآن را در ابعاد ژرف تر و عمیق تری دریابند.شرح و بیان مفصل این دریافت های روحانی، زمینه اوج گیری عرفان و تصوف اسلامی را فراهم آورد. بنابراین، قرآن کریم منبع فیّاض و چشمه جوشانی است که عرفان و تصوف اسلامی از آن نشأت گرفته و قرن به قرن با بوجود آمدن عرفای بزرگ، از غنای بیشتری برخوردار شده است.بیان دریافت ها و ادراک های عرفا –که در حقیقت همان معانی باطنی و سرّی قرآن است- به صورت مکتوب فارسی از قرن پنجم هجری آغاز شد. این نوشته ها(نظم و نثر) که حرکت و پویایی به سوی کمال مطلق در آن ها اوج می زند و رمز و راز رهایی و آزادی از تنگنای عالم خاکی و پرواز به عالم بی نهایت الهی را تعلیم می دهد، ادبیات عرفانی را تشکیل می دهد.هر نوع حرکتی به سوی کمال –چه مادی و ظاهری و چه معنوی و روحانی- بر اثر صبر و ورع؛ یعنی استقامت و پایداری در برابر رنج ها و سختی ها و مشکلات به وجود می آید و این یکی از قوانین و نوامیس الهی است که برای همیشه بر جهان خلقت حکمفرما بوده و خواهد بود.هنگامی که پیامبر اکرم از طرف خداوند برگزیده شد تا طبقآیات قرآن و وحی الهی در تمامی ابعاد جوامع بشری تغییر و تحول ایجاد کند، با موانع و مشکلات زیادی روبرو شد، اما خداوند در همه اوضاع و احوال سخت اجتماعی، آن حضرت را به صبر (استقامت و پایداری) فراخواند و با بیان رنج ها و مشکلات انبیای بزرگ الهی؛ از جمله ابراهیم، نوح، موسی، عیسی، شعیب و دیگر انبیاء، به آن حضرت تعلیم داد که صبر (استقامت و پایداری) رمز و راز موفقیت انبیا در دگرگون کردن جوامع بشری و نجات انسان ها از همه علل و عوامل رکود و سکون و عقب ماندگی و جهل، و هدایت آنان به سوی سرچشمه و معدن کمال بوده است.صبر و ورع در سیر و سلوک –که حرکت و تغییر درونی و باطنی برای رسیدن به مبدأ کمال است- نقش اساسی و بنیادین را بر عهده دارد. بدین جهت، صبروورع در بینش عرفا بسیار با اهمیت شمرده می شود و در ادبیات عرفانی همواره بازتاب عمیق و گسترده ای داشته است.عارفان با استناد به آیات قرآن کریم و احادیث پیامبر و بیان روایات و حکایات و تمثیل های پر رمز و راز، نقش اساسی و بنیادین صبروورع را در سیر الله بیان کرده اند و بر آن تأکید ورزیده اند.با وجود بازتاب وسیع و گسترده ای که مفهوم قرآنی صبر و ورع در ادبیات عرفانی داشته، اما تاکنون دیدگاه های مختلف عرفا درباره صبر ورع و نقش آن در سیر و سلوک، مورد تحقیق و پژوهش قرار نگرفته است.پژوهشی که پیش روی شماست، به تحلیل و بررسی صبروورع در عرفان اسلامی تا پایان قرن هفتم پرداخته است. این دوره، یکی از درخشان ترین و پر اهمیت ترین دوره های فرهنگ و ادب و عرفان اسلامی است، زیرا در این دوره عرفای بزرگی همانند ابو سعید ابوالخیر، خواجه عبدالله انصاری، امام محمد غزالی، عطار نیشابوری، سنایی، عراقی، و مولانا ظهور کردند و با بیان تجربیات عرفانی و کشف و شهود های خود –که بیشتر به صورت منظوم و با هنرمندی های ادبیانه و شاعرانه همراه بود- ادبیات عرفانی را به اوج قله کمال رسانیدند.

باتوجه به حساسیت و عنایت انسان از گذشته تا امروز به مباحث مرتبط با روح و فطرت و مباحث معنوی، نویسندگان مختلفی با قلم گویا به بیان چنین موضوعاتی می‌پردازند و مورد استقبال قشر عظیمی از مردم قرار می گیرند. عامه مردم ناآگاهانه تحت تأثیر اندیشه‌های انحرافی که در قالب هنری زیبا ارائه می‌شوند قرار می‌گیرند. لذا لازم است نقد و تبیین آثار نویسندگان این چنینی مورد مداقه محققان قرار گیرد. در این پژوهش یکی از مهم‌ترین این جریانات موسوم به عرفان پائولو کوئیلو مورد نقد و بررسی قرار گرفته است که پس از ارائه زندگی‌نامه و ویژگی‌های شخصیتی پائولوکوئیلو مهمترین آثار، اصول فکری او بیان شده است. همچنین با سبک‌شناسی و بررسی علل جذابیت آثار، اندیشه‌های انحرافی او پرداخته است. بدین‌منظور از روش کتابخانه‌ای و مطالعه آثار، یادداشت برداری و تحلیل استفاده شد و تأثیرگذارترین اندیشه‌های عرفانی پائولوکوئیلو نقد و بررسی گردید که برخی از آنها عبارتند از: ترویج اندیشه‌های لیبرالیستی، ترویج اندیشه‌های پلورالیستی، شباهت و جایگزینی سکس و عرفان، ترویج اندیشه‌های نهیلیستی، تقدس بی‌عفتی و روابط خارج از چارچوب خانواده، ترویج لذت‌جویی و شهوت‌پرستی،ترویج اندیشه‌های فردگرایانه و تجربه دینی، تقابل خرد و عرفان، ترویج ومعرفی اعتقاد به خدای خطاکار و ...کلمات کلیدی: پائولو کوئیلو، عرفان، انحراف‌های فکری

چکیده:در قرآن کریم تنها با پنج عنوان خاص از کتب مقدس مواجه هستیم؛ صحف، تورات، زبور، انجیل و نهایتا خود قرآن. البته توصیف قرآن از هر یک از این کتب آسمانی ، توصیفات مشابه و به اصطلاح مطابق با روشهای مطالعات تجربه بشری نیست. آنچه که در قرآن مورد تاکید قرار گرفته ، یکسان بودن مبدا و پیام عموم کتب آسمانی است. در بیان اهل بیت بر تعدادی از انبیاء عظام صحف نازل گردیده که در قرآن تنها از صحف ابراهیم یاد شده است. آیات قرآن درباره تورات وضوح بسیاری دارند. توصیفات قرآن در باب تورات، عموما با مباحث تاریخی آمیخته است ولی درباره انجیل ، این بحث ها به تفصیل رنگ کلامی به خود میگیرند. از محتوای زبور اطلاعات مختصری در قرآن وجود دارد. و نهایتا کتابی که معرفت و مکمل کتب آسمانی گذشته است، قرآن است. در این پژوهش علاوه بر اطلاعات قرآنی و روایی پیرامون کتب مقدس ، سعی شده تا برای شفاف تر شدن توصیفات قرآنی، از معرفی پیامبران صاحب کتاب و معرفی این کتابها در فضای اعتقادی و پژوهشی معتقدین به آنها نیز غفلت نشود.

رساله حاضر، باعنوان «بررسی واژه توکل در آیات و روایات و مقایسه آن با آراء محمد غزالی» مجموعه ای است، تنظیم یافته در قالب چهار بخش که مطالب گردآوری شده پیرامون این موضوع، پس از بحث لغوی و اصطلاحی به بررسی این واژه در آیات و روایات می پردازد، در آیات قرآن کریم واژه توکل و وکیل به صور و معناهای متنوعی آمده است. و سعی شده است که نشانه هر انسان متوکل در قرآن از قبیل، صبر و تقوا و ایمان و ... بررسی شود. و همینطور روایاتی از اهل بیت علیهم السلام آورده شده است. و در بخش سوم زندگینامه و آراء محمد غزالی در مورد توکل بررسی شده است و در بخش چهارم تفاوت آیات و روایات اهل بیت علیهم السلام با آراء محمد غزالی بررسی شده است. و در پایان آنچه که حاصل آمده است، این است که: توکل یعنی اعتماد و تکیه در همه امور به خداوند متعال همراه با سعی و تلاش آدمی، به طورکلی انسان همه سعی خود را به کار می گیرد اما تکیه بر اسباب و کوشش خود ندارد و نتیجه را به خدا می سپارد.

چکیده:هدف پژوهش بررسی علل آمدن علویان و امامزادگان به طبرستان و گرگان و برگزاری آیین های مذهبی و مراسم زیارت امامزادگان و اماکن مذهبی استان گلستان (گرگان و گنبد) می باشد. روش پژوهش : در این رساله سعی شده که اماکن مذهبی و تاریخی که بیشتر مورد پذیرش مردم منطقه می باشد به صورت نمونه انتخاب و همچنین آیین های موجود در بین مردم این دو شهرستان مورد بررسی قرار گیرد. طرح پژوهش : الف - کتابخانه ای : بررسی و مطالعه ی کتاب ها و نشریات تاریخی و فرهنگی. ب- میدانی: مراجعه به افراد مطلع در این زمینه ونویسندگان علمای مذهبی و همچنین مراجعه به اداره های مرتبط با این امامزادگان. ابزار اندازه گیری: در تهیه ی این رساله ضمن حضور و دیدن از زیارتگاه ها و عکس برداری از اماکن مقدسه وسنگ نوشته ها و سن گ قبرهای موجود در این اماکن استفاده شده است. طرح پژوهش بررسی زیارتگاه ها و اماکن مذهبی شهرستان های استان گلستان . نتیجه کلی : تدوین مطالبی در باب آشنایی با پیشینه ی تاریخی و فرهنگی مذهبی استان و بررسی اماکن تاریخی و مذهبی و جایگاه آنها در بین مردم این منطقه .

هدف پژوهش : آشنایی با عرفان و به ویژه مایه های ناب عرفانی در دعاهای امام علی ( ع ) است. دعاهایی که مفاهیم ناب عرفانی در آن مبتلور است و سیمای عرفانی آن عارف بزرگ الهی را به مامی نمایاند و شناخت عمیقی از عرفان شیعی را موجب می شود که زیر بنای فکری رهروان راه عرفان است. روش پژوهش روش فیش برداری و کتابخانه ای است. موضوع پژوهش امری نظری است و تحقیق توصیف تحلیلی است. نتیجه کلی : مولی علی ( ع ) عارفی سترگ و چهره شاخص و سرشناس وادی عرفان و معنویت و تجسم واقعی عرفان عملی است. عرفان عبادی مولی معرفت و شناخت حضرت حق در نهایت ایمان و اعتقاد و سیر به سوی صراط مستقیم است. عشق به خدا پایه و اساس ایمان مولی به خداست. زیرا عشق به خدا عشق به لایتناهی بوده و به خد باز می گردد ملاک عرفان مولی خوف و خشیت او از مقام ربوبی حضرت حق است. مولی علی ( ع ) کشتی نجات و رحمت واسعه ای است که با خدا آشناست و همواره ذکر نام و یاد خدا روشنی بخش محفل حیات اوست. به طوریکه لحظه لحظه های زندگی آن امام همام را هاله ای نورانی از یاد خدا پوشانده است.

هدف پژوهش شناخت مفهوم » وقت « در عرفان اسلامی و مسیحی و اهمیت وقت از دیدگاه عرفان است. روش پژوهش کتابخانه ای است. ابزار اندازه گیری کتب فلسفی و عرفانی٬ احادیث و شرح اشعار و منابع انگلیسی که در این رابطه نوشته شده است. نتیجه کلی : بر ارزش و اهمیت زمان و وقت همگان تاکید دارند. هر چند به ظاهر وقت و زمان مانند وجود مفهومی کاملا بدیهدی است ولی فلاسفه و عرفا برآنند که تاکنون به کنه و ذات آن مفهوم کسی پی نبرده است و با آنکه حکما و عرفا نظرات مختلفی برای مفهوم » وقت « داده اند اما چون انسان دارای مراتبی است پس بنا به هر مرتبه ای که باشد درکی ویژه از آن دارد