جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در مجموعه مباحث مطرح شده در زمینه «مطالعات نسلی در ایران» و «جامعه شناسی نسلی در ایران»، در مورد ماهیت نسل جوان در مقایسه با نسل میان سال و نسل کهن سال، داوری 
های متعددی صورت گرفته است. از میان کسانی که شناسایی جامعه و فرهنگ ایرانی را بر اساس عنصر نسلی ممکن دانسته اند، می توان از دو دیدگاه معارض تحت عناوین دیدگاه «گسست نسلی» و دیدگاه «وفاق نسلی» یاد کرد. در اینکه کدام  یک از دو دیدگاه در مورد وضعیت نسلی در ایران صادق تر است، نیاز به بررسی های متعددی است: ضمن اینکه مطالعه و بررسی تجربی تاریخی ضروری است، توجه به زندگی روزمره به عنوان متن عمل فرهنگی و اجتماعی نسل ها اهمیت بیشتری دارد. به عبارت دیگر، با وجود اهمیت مطالعات تاریخی نیازمند به بررسی فرهنگی از منظر مطالعه فرهنگ و نسل هستیم. از این رو در مقاله سعی شده با توجه به ظرفیت ها، محدودیت ها، و شیوه های عمل نسل ها در ایران نحوه تعامل یا تعارض بین آنها با توجه به شواهد تجربی که در محیط پیرامون همه ما وجود دارد، بحث شود. وجود ظرفیت های متعدد نسلی است که امکان تعامل بین نسلی را فراهم می کند که نتیجه آن بازتولید فرهنگی اجتماعی تا انقطاع فرهنگی اجتماعی است. از طرف دیگر، وجود محدودیت های نسلی که ریشه تجربه و انتظارات، و آگاهی نسلی دارد، نیاز به تعامل بین نسلی را فراهم می سازد.

هدف اصلی این مطالعه بررسی نابرابری اجتماعی از دیدگاه امام و دکتر شریعتی است . در این مطالعه با استفاده از دیدگاههای کارکردی و تضاد و نیز دیدگاه اسلام در باره نابرابری به تبیین نابرابری از دیدگاه این دو شخصیت پرداخته‌ایم. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی است نتایج از تحقیق که مبتنی بر روش تحلیل متن است بشرح زیر است : امام خمینی براساس تعریفی که از طبقه ارائه می‌دهد سه طبقه بالا، پائین و متوسط را در جامعه تشخیص می‌دهد، همچنین امام بر اساس وجود عامل استعمار معتقد به دو طبقه ظالم و مظلوم در جوامع می‌باشد. امام عوامل موجد نابرابری در جوامع را از رویکردهای سیاسی، مذهبی و انسان‌شناختی - روانشناختی درنظر می‌گیرد که عبارتند از استعمار، سرمایه‌داری، عدم رعایت احکام دین در پرداخت مالیاتهای اسلامی، حرص و آز انسان نسبت به قدرت و ثروت . امام در دیدگاه خود معتقد به وجود طبقات در جامعه است و سطحی از نابرابری که مبتنی بر کار و تلاش افرادی که دارای استعداد و توانایی متفاوت‌اند و در صورتی که درآمدهای ناشی از کار آنها در چارچوب قانون شرع قرار داشته باشد، را قبول دارند. امام مکانیزمهای مواجهه با نابرابری را در روی آوردن به اسلام صدر اسلام، آگاهی دادن به افراد جامعه، مبارزه و دادن مالیاتهای اسلامی و توزیع مجدد ثروت توسط این مالیاتها می‌داند. دکتر شریعتی در تعریفی که از طبقه ارائه می‌دهد ویژگیهایی را برای آن قائل است . دکتر برای جوامع براساس دو نوع برش طولی و عرضی، قائل به طبقات خاص است . در برش طولی دکتر معتقد به دو طبقه حاکم و محکوم است که این تقسیم‌بندی مبتنی بر مالکیت بر منابع تولید و ابزار تولیدی است و بر این اساس به نظر دکتر دو طبقه (حاکم و محکوم) در طول تاریخ در نظامهای طبقاتی وجود داشته. در نظر دکتر مالکیت عنصر تاریخی و جامعه‌شناختی است که عامل تعیین‌کنندهء نابرابری در جوامع است . از نظر دکتر نابرابری اجتماعی اجتناب‌پذیر است و براین اساس دکتر معتقد به جامعهء بی طبقه است . برابری در نظر دکتر معادل قسط است و قسط عبارت از سهم واقعی هرکس از تولیدات اجتماعی جامعه است . دکتر مکانیزمهای مواجهه با نابرابری را بازگشت به توحید، توحیدی که پیامبر آن با دو عامل عدل یعنی برابری طبقاتی و امامت اسلامی مردم ظلم زده و استثمار شده را به سوی اسلام کشانده، و نیز اجتهاد و انقلاب می‌داند. ایدئولوژی موردنظر امام و دکتر بترتیب اسلام ناب محمدی و تشیع علوی است که در مقابل ایدئولوژی مخاصم یعنی اسلام آمریکائی و تشیع صفوی قرار دارد. مخاطبین این دو ایدئولوژی (اسلام ناب محمدی و تشیع علوی) محرومین و مستضعفین هستند.