جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از پژوهش حاضر، بررسی مساله امید از دیدگاه اسلام است که با استفاده از ایات قرآن، روایات و نیز آرای بزرگان اسلام صورت می گیرد. این رساله با استفاده از روش کتابخانه ای انجام و در سه فصل تنظیم شده است. در فصل اول، به بررسی روانی و فطری خواسته ها و غرائز انسان پرداخته شده تا مشخص شود که آیا تمایلات و آرزوهای انسان اصیل هستند یا خیر و در صورت اصیل بودن به سوی چه هدفی متوجه می باشند. سپس علتهای هراس درونی و روانی انسان مورد بررسی قرار گرفته است. راههای مادی اشباع امید مبحث فصل دوم است که در آن راه حلهایی که از سوی مکاتب یا اشخاص جدای از مکتب وحی ارائه شده، بیان گردیده است. ازجمله این مکاتب، مکتب مارکسیسم و نظام سرمایه داری غرب، مکتب اگزیستانسیالیسم و نیز برخی از مکتبهای هندی مثل بودیسم و برهمائی می باشند، و نشان داده شده که هر یک از مکاتب فوق چگونه راه کمال و سعادت انسان را به عنوان ایجاد امید و انگیزه بیان نموده ان. بزرگترین نقص آنها عدم واقع گرایی و شناخت واقعی این راهها ار انسان می باشد. در فصل سوم که اساسی ترین قسمت بحث را تشکیل می دهد، راههایی که دین مبین اسلام جهت ایجاد امید در انسان مومن بکار می گیرد، بیان شده است. دراین بخش ابتدا به پایه های فکری و عقیدتی امید در اسلام پرداخته شده که چگونه این ارکان در وجود انسان تقویت شده و فکر و عقیده او از مکتب وحی در رابطه با امید سیراب می گردد. سپس به پایه های عاطفی پرداخته شده است که اسلام علاوه بر درنظر گرفتن فکر واندیشه انسان به وجود عاطفه و روان او نیز اهمیت داده و آن را نیز سیراب می کند و به عشق به خدا به عنوان بزرگترین امید و مایه پرکردن خلاء روحی انسان اشاره شده است. امدادهای غیبی و مساله مهدویت و انتظار و اثرات معنوی آن، از دیگر وعده های امید بخشی الهی هستند. راههای عملی و عینی اسلام جهت تامین امیدهای اساسی انسان از جمله عدل، راههای بازگشت انسان، آثار مهم توبه و مساله شفاعت و عوامل کنترل کننده یا جهت دهنده امید، مباحث بعدی هستند که ادامه فصل سوم ارائه می شوند. درپایان تحقیق، چگونگی استفاده یک مبلغ اسلام از این عنصر حیاتی یعنی امید بیان می شود. دراین قسمت ابتدا لزوم ایمان و امیدوار بودن خود مبلغ به راهی که در پیش دارد بررسی شده و آنگاه به موارد بسیاری که در تعالیم اسلامی از جانب خدای متعال و پیامبر اکرم(ص) در این زمینه وارد گشته است، پرداخته شده تا راه گشای مبلغ اسلام باشد.

:سستی و عقب ماندگی مسلمانان در چند قرن اخیر موضوعی نیست که هیچ اندیشمند مسلمانی بتواند نسبت بدان بی تفاوت باشد لکن در این میان خصوصا در اواخر قرن سیزدهم هجری (‎۱۹.م) و همزمان با فروپاشی عثمانی برخی مصلحان دینی برجسته در دوران معاصر با توجه به آموزه های وحیانی و شناسایی رابطه مستقیمی میان تفرقه و افول مسلمانان به بررسی تفصیلی علل تفرقه و انحطاطا مسلمین و ارائه راهکارهای اصلاح این وضعیت پرداخته اند که آگاهی از آراء و استفاده از تجربیات ایشان برای افرادی که می خواهند در این مسیر گام بردارند،لازم است این پژوهش نیز با همین منظور و در راستای مواجهه با تحولات اخیر جهانی که جریان استکبار با هدف سرکوب جریان اسلام سیاسی با بهانه قرار دادن حوادثی چون عملیات بیستم شهریور (‎۱۱سپتامبر )- جبهه خود را بیش از پیش منسجم می سازد بعنوان اقدامی مقدماتی انجام شده است. در فصل اول پایان نامه (کلیات) ابتدا به اجمال مبانی وحدت اسلامی و ریشه های تفرقه در قرآن بررسی شده و مشخص می شود که توحید مبنای امت واحده است. در ادامه به پیشینه وحدت و افتراق جهان اسلام در مقاطع مختلف پرداخته شده و چگونگی تلاش ائمه (ع) برای حفظ یکپارچگی جامعه اسلامی در قرون نخستین و شدت یافتن جریان تفرقه و انحطاطا در قرون اخیر به اختصار توضیح داده می شود. فصل دوم به آراء و راهبردهای سیدجمال الدین اسدآبادی به عنوان پیشگام نهضت اتحاد اسلام در دوران معاصر اختصاص یافته و دیدگاهها و اقدامات متنوع او در ارتباط با اقشار مختلف جامعه و در سطح منطقه ای و بین المللی تبیین می شود. فصل سوم در مورد ارزیابی آراء مهمترین شاگردان مکتب اتحاد اسلام سید جمال الدین ( عبده؛ کواکبی ، رشید رضا و اقبال لاهوری ) می باشد که با توجه به شرایط اسفناک جوامع اسلامی در نیمه اول قرن چهاردهم (‎۲۰م.) بر اقدامات اصلاحی تدریجی ؛ حرکتهای فرهنگی و رویکردهای روانشناختی تاکید داشته اند اما فصل چهارم به برخی از مهمترین مصلحان دینی برجسته در نیمه دوم قرن اختصاص یافته ( مودودی؛ سیدقطب و امام خمینی (ره)) که با توجه به اختلافات بنیادین مبانی اسلام و جریان غالب غرب و در پی شکست عملی سایر مکاتب در جوامع اسلامی صراحتا به ارائه الگوهای انقلابی پرداخته و از لزوم دگرگونی های اساسی در ساختار های جوامع به اصطلاح اسلامی و نهایتا اتقلابی جهانی سخن گفته اند و در مقام عمل نیز ( بویژه حضرت امام خمینی (ره) گامهای موثری در راستای طرح خویش برداشته اند در بخش پایانی جمع بندی و نتیجه گیری می آید که در آن به برخی از مهمترین موانع وحدت در جهان اسلام اشاره می شود.