جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
آلوسی و برزخی میان اشعریت و سلفی گری با محوریت بررسی اندیشه وی در مبحث صفات خبریه
نویسنده:
حمید ایماندار, حامد مصطفوی فرد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از مولفه های اساسی مکتب سلفیه تلقی خاص ایشان از صفات خبریه الهی است. این تفسیر منحصر به فرد که تحت عنوان مکتب اثبات صفات ارائه می شود ضمن عدم همخوانی با آراء و بیانات سلف واجد نوعی جزم اندیشی افراطی بوده و مجالی را برای تخطئه اعتقادی مخالفین سلفیه فراهم آورده است.در نوشتار حاضر رویکرد تفسیری ابوالثناء محمود آلوسی در مبحث صفات خبریه به عنوان محملی برای سنجش پایبندی وی به مکتب سلفیه مطرح شده است.آلوسی از رویکرد تفویض معانی صفات خبریه به عنوان رای مشهور سلف دفاع نموده و مراد بودن ظواهر صفات خبریه را به علت لوازم فاسدی چون تجسیم مردود می شمارد.وی در کنار اصالت دادن به مکتب تفویض تاویلات شائع و مجمع علیه سلف در تفسیر آیات صفات را نیز مقبول می داند.نگارنده بر این باور است که تفسیر آلوسی از صفات خبریه نه تنها قرابتی با مکتب اثبات مورد ادعای سلفیه ندارد بلکه نشانگر موافقت اصولی وی با مکتب کلامی متاخرین اشاعره است،هر چند آزاد اندیشی فقهی و کلامی آلوسی تمایزاتی جزئی را در این حوزه رقم زده است.
صفحات :
از صفحه 73 تا 96
تكفير در انديشه كلامى ابوالثناء آلوسى با محوريت تطبيق رويكرد وى بر جريان فكرى سلفيه
نویسنده:
حميد ايماندار ، حسن زرنوشه فراهانى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مفهوم شناسى منحصر به فرد «سلفيه جهادى» از مفهوم «تكفير» و سعى در توسعه مصاديق آن، ريشه در تفسير خاص از مفاهيم «ايمان»، «كفر» و مسائل مطرح در ذيل آنها دارد. يكى از مهم ترين تلاش هاى سلفيه در تقويت آراء افراطى شان، سعى در انتساب آراء اين جريان به علماى بزرگ اهل سنت همچون ابوالثناء آلوسى است. ليكن با تطبيق منهج آلوسى بر مبانى سلفيه در مسئله «تكفير»، تضاد اصولى وى با اين جريان آشكار مى گردد. آلوسى بر خلاف سلفيه و در موافقت با مكتب كلامى اشاعره، مفهوم «ايمان» را به «نفس تصديق» معنا كرده و زيادت و نقصان ايمان را نيز به تصديق نسبت مى دهد. وى در ادامه مخالفت با جريان سلفى گرى، جزئيت عمل در تحقق اصل ايمان را انكار كرده و فرعيت اعمال در مفهوم «ايمان» را عين باور سلف صالح معرفى نموده است. وى به شدت از توسعه مصاديق «تكفير» در بين علماى اهل سنت انتقاد كرده، و تلاش دارد تفاسير تكفيرى ارائه شده از آيات را توجيه كند. آلوسى در جهت تأييد روش ضدتكفيرى خود، اصل «عذر به جهل» و «تأويل» را با معرفى شروط و موانع آن مى پذيرد. تمييز دادن بين تكفير «معين» و «مطلق» و تقسيم «كفر» به دو نوع كفر «اعتقادى» و «عملى» را مى توان نمادهاى ديگرى از تضاد آلوسى با سلفيه در حوزه تنقيح مفهوم «تكفير» برشمرد. مقاله حاضر با روش تحليلى ـ توصيفى به موضوع مى پردازد.
واکاوی پدیدۀ «فرقه‌سازی درون‌ مذهبی» در جریان سلفیه معاصر
نویسنده:
حمید ایماندار ، رضا ملازاده یامچی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
«فرقهسازي درونمذهبي» به عنوان پديدهاي منحصربهفرد در جريان سلفية معاصر، اين مكتب را به مناقشات و چالشهاي عميق عقيدتي و كلامي گرفتار كرده است. بدين روي، پيجويي زمينههاي شكلگيري اين خردهفرقهها، ضرورتي اجتنابناپذير در راستاي تحليل حقيقت جريان سلفيه به شمار ميرود.پرسش اساسي پژوهش حاضر، زمينههاي شكلگيري و چگونگي ظهور و بروز اين خردهفرقهها در بطن جريان سلفيه است. در واكاوي اين پديده، شناسايي ماهيت و مؤلفههاي هر يك از اين فرقههاي مورد بحث و تعيين حدود و ثغور و احياناً همپوشاني فكري و عقيدتي خردهفرقههاي مذكور اهميت دارد.به نظر ميرسد جزمانديشي، انحصارطلبي و جمودگرايي ، عدم تحمل آراي مخالفان، تكفيرمحوري و خشونتطلبيِ تاريخي ائمه سلفيه در اين امر نقش مؤثري ايفا نموده است.
بررسی تطبیقی مبانی کلامی سید قطب و سلفیه در مباحث توحید و تکفیر
نویسنده:
رضا ملازاده یامچی، حمید ایماندار
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
فحص در مكتوبات سيد قطب، تضادهاي عميق وي با قاطبة سلفية سنتي در تبيين مباحثي چون توحيد صفاتي را آشكار ميسازد؛ بهويژه اينكه او در تقابل تام با بنيانهاي توحيدي سلفيها، قائل به جزئيت توحيد حاكميت و تشريع در مفهوم توحيد الوهي است. در اين ميان، نقطة عطف مدعيات سيد قطب به تأكيد وي بر مدخليت عمل در تكفير حاكم بغير ما انزل االله و محكومين وي بازميگردد؛ به گونهاي كه وي بر خلاف قريب به اتفاق انديشمندان فريقين، عدم التزام عملي به احكام الهي را قائم مقام استحلال حكم بغير ما انزل االله پنداشته و به واقع رويكردي تكفيري را رقم زده است. اين نوشتار در راستاي تعليل بيانات تكفيرگرايانة سيد قطب به ناظر بودن بيانات وي بر كفر باطني اشاره كرده؛ به اين معنا كه سيد به اذعان خود، از صدور حكم فقهي براي كفر اعتقادي در بيانات خود ابا داشته و در عين تحفظ بر حقوق اجتماعي و دينيِ فرد ناقض توحيد حاكميت منبعث از اسلام ظاهري وي، او را همچون اهل نفاق باطناً كافر و مستحق عذاب اخروي ميداند. به عبارتي، غايت مورد توجه سيد از طرح مسئله كفر در تشريع صرفاً انذار جوامع اسلامي و غير آنها، از پيامدهاي التزام به كفر حاكميتي بوده و سيد با طرح كفر باطني در عين خطير جلوه دادن عدم التزامبه اين مفهوم، خود را از تكفير معين و ظاهري ناقضان توحيد حاكميتي معاف كرده است.
نقد نظریه نسبیت اخلاق از منظر قرآن کریم
نویسنده:
حمید ایماندار
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسئله نسبیت اخلاق با عناوین متعدد از دیرباز تاکنون همواره مورد توجه دانشمندان اسلامی و غربی بوده است. با این حال هنوز هم به مثابه یک پژوهش زنده به خصوص در مباحث فلسفه اخلاق مورد تحقیق و بررسی قرار می‌گیرد. این پژوهش در صدد واکاوی دیدگاه قرآن کریم در این باره، فارغ از صبغه فلسفی این نظریه بوده وبا پاسخگویی دقیق به سوالات مطرح در نظریه نسبیت اخلاق از منظرقرآن کریم ، نظریه نسبیت اخلاق را رد و اطلاق اخلاق را اثبات می کند. به این معنا که اصول و ارزش های اخلاقی در همه شرایط همواره ثابت بوده و دگرگون نمی-شوند.نظریه نسبیت اخلاق از منظر قرآن کریم از زاویای متعددی می تواند مورد بررسی قرار گیرد. تحلیل بعد ایجابی اطلاق اخلاق،استفاده از تحلیل مسائل اساسی فلسفه اخلاق و بررسی آیات موهم نسبیت اخلاق سه روشی هستند که در تحلیل نظریه نسبیت اخلاق از منظر قرآن کریم مورد استفاده قرار گیرند.همچنین نقد نظریه نسبیت اخلاق از منظر قرآن کریم در حل مفاهیمی چون تقیه و عصمت قابل استفاده است.
 واکاوی راهبردهای ایجابی سلفیه در تفسیر متشابهات صفات
نویسنده:
محمدعلی رضایی کرمانی، عباس اسماعیلی‌زاده، حسن نقی‌زاده، حمید ایماندار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: جامعه المصطفی العالمیه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در واکاوی مکتب منحصر به فرد سلفیه در تفسیر صفات، سه محور اصلی قابل طرح است که عبارت‌اند از: 1. تحلیل مبانی عام و روش‌شناسی مکتب سلفیه و کیفیت تأثیر آن بر اثبات صفات؛ 2. تبیین اصول و قواعد منقح سلفیه در حوزه مکتب اثبات و 3.آسیب‌شناسی مصادیق و نمونه‌های تطبیق اصول مذکور. در همین راستا باید گفت غالب نقدهای مخالفین مکتب سلفیه در حوزه تفسیر صفات، حول دو محور تحلیل مبانی عام و آسیب‌شناسی مصداقی (محورهای اول و سوم) تمرکز یافته است، لذا در پژوهش حاضر به تنقیح، استقصاء و نقد اصول و قواعد مکتب اثبات صفات (تنقیح مبانی خاص) به عنوان محور مغفول در حوزه نقد این مکتب پرداخته شده است. به علاوه مبانی سلفیه در پاسخگویی به برخی لوازم فاسد تطبیق مکتب اثبات صفات همچون تشبیه و تجسیم‌گرایی نیز به مناسبت، ذیل محور مذکور طرح شده و مورد نقد قرار می‌گیرد. پس از یک بررسی جامع و موشکافانه می‌توان ادعا نمود مواردی چون استدلالات مغالطه‌آمیز و فاقد مبانی منطقی، ظاهرگروی افراطی در تفسیر صفات و تعامل شعارگونه و جزم‌اندیشانه در تشریح اصول مکتب اثبات، از مهم‌ترین کاستی‌های محققان سلفی در تأیید این مکتب به شمار می‌رود.
صفحات :
از صفحه 47 تا 66
واکاوی راهبردهای سلبی سلفيه در تصحيح مکتب اثبات صفات
نویسنده:
حميد ايماندار ، حسن زرنوشه فراهانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
استقصای همه‌جانبه راهبردهاي سلبي سلفيه در تصحيح مکتب اثبات صفات مي‌تواند يکي از محورهاي نقد منصفانه اين مکتب باشد. تلاش اتباع جريان سلفي‌گري در تأييد مکتب اثبات، ذيل راهبردهاي سلبي ايشان بر سه محور اساسي بنا شده است: ۱. انکار يا توجيه تأويلات پرشمار منقول از ائمه سلف؛ ۲. تشريح ادله امتناع تأويل صفات الهي؛ ۳. مخدوش نمودن اصول مکاتب ديگر در تفسير صفات. سلفيه در جهت توجيه تأويلات سلف، به راهبردهاي متعددی، همچون تقييد صفات ظاهري به قرائن لفظي و معنوي، تشکيک در مراد جدي آيات، ترجيح بلامرجح روايات مثبِت تأويل و اقناع مخاطب به محظوريت برخي تأويلات دست يازيده‌اند. به علاوه با استناد به اصولي نااستوار و خدشه‌پذير، از قبيل عدم جواز تأخير بيان از وقت حاجت، مقبول نبودن تکليف امت به فهم تکلف‌آميز صفات و توافر نصوص روايي مؤيد ظاهرگروي، به تبيين ادله امتناع اجرای مکتب تأويل پرداخته‌اند. در نهايت مي‌توان گفت راهبرد سلبي سلفيه در نقد مکاتب مخالف نيز نارسايي‌ها و اشکالاتي مبنايي دارد؛ ازجمله استعمال مغالطات واضح و مکرر در استدلالات، معرفي مغرضانه و هدفمند مکاتب ديگر در جهت بزرگ‌نمايي مفاسد مترتب بر آنها، مناقشه در پاره‌اي جزئيات غير ضروري تحت عنوان لزوم تهذيب عقيده توحيدي، ظاهرگروي افراطي در تفسير صفات، تعامل شعارگونه، جزم‌انديشانه و گاه متعصبانه با اصول و غايات مکتب اثبات صفات و افتادن در ورطه توجيهات بي‌نتيجه و تکلف‌آميز.
صفحات :
از صفحه 27 تا 44
نواهای حرام در اسلوب موسیقیایی تلاوت
نویسنده:
حمید ایمان‌دار
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مشروعیت استعمال فنون موسیقایی در آواهای مذهبی به یکی از چالش‌های جامعه دینی امروز تبدیل شده به گونه‌ای که بررسی فقهی و تطبیقی در این حوزه را به ضرورتی اجتناب ناپذیر بدل کرده است. نوشتار حاضر، در یک بررسی جامع و فراگیر صوت، عرفاً مطرب را به عنوان موضوع حرمت غناء معرفی می‌کند. به علاوه، مدعای انصراف مفهوم غناء به غنای لهوی و شبهات مطرح حول موضوع غناء اعم از شبهات مفهومیه و مصداقیه نمی‌تواند مقیّد اطلاق حرمت غناء باشد. نگارنده با تطبیق نتایج بحث بر اسلوب تلاوت حرفه‌ای عقیده دارد، دلایلی چون تنگناهای تجویدی و حساسیت‌های شرعی سختگیرانه در جنبه موسیقایی تلاوت، موجب شده در قیاس با دیگر آواهای مذهبی آسیب کمتری در زمینه ورود اصوات محرم متوجه تلاوت حرفه‌ای باشد. در همین راستا، این نکته بیان شده که صوت لهوی حرمت مطلق نداشته، اما استعمال آن در تلاوت قرآن حرام است. روایات مشتمل بر استحباب تغنی و ترجیع در تلاوت نیز نمی‌تواند مخصص حکم حرمت مطلق غناء باشد. همچنین در فقه شیعی مانعی برای استعمال الحان موسیقی عربی در تلاوت نیست، به شرطی که این الحان، غنایی و لهوی نباشند و موجب سبکی و وهن کلام الهی نشوند. اهل سنت مناط صحت یا عدم صحت شرعی استعمال الحان را بر حکم شرعی غناء متوقف نمی‌دانند. نوشتار حاضر بازخوانی و برداشت‌های نوینی از مدلولات برخی روایات مشهور مرتبط با حوزه زیباخوانی قرآن کریم ارائه کرده است.
صفحات :
از صفحه 103 تا 137
نگاهی نو به نظریه نسبیت اخلاق از منظر قرآن کریم
نویسنده:
نهله غروی نایینی,حمید ایماندار,نصرت نیلساز
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
قریب به اتفاق پژوهشگران در خصوص پاسخگویی به مساله اطلاق یا نسبیت اخلاق به تفسیر و توجیه آیات موهم نسبیت اخلاق پرداخته اند (بعد سلبی اطلاق اخلاق) و بررسی بعد ایجابی اطلاق اخلاق با نگاه قرآنی جایی در تحقیقات آنها نداشته است. افزون بر این، پژوهشگران از اهمیت نتایج مترتب بر تحلیل برخی مسائل اساسی فلسفه اخلاق از دیدگاه قرآنی در جهت حل مساله نسبیت اخلاق غفلت ورزیده اند. این دو مساله انگیزه نگارش مقاله حاضر قرار گرفته است. مقاله در گام نخست، بررسی بعد ایجابی اطلاق اخلاق از طریق تحلیل مستقیم آیات قرآن کریم در این باره و در گام دوم نتایج نگاه قرآنی به برخی مباحث اساسی فلسفه اخلاق اساس و پایه حل مساله نسبیت اخلاق قرار گرفته است.