جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پدیده احسا ن و نیکوکاری یکی دیگر از فضائلی است که مورد توضیح و تأکید فراوانی قرار گرفته است. احسان از نظر لغوی به معنای نیکی کردن، نیکویی نمودن و .. . و از نظر اصطلاحی به معنای انجام نیکی در مقابل بدی افراد در چهار چوب شرابط احکام الهی است، در اهمیت و ضرورت احسان و نیکوکاری همین بس که از دیدگاه آیات و روایات بسیاری مورد بحث و گفتگو واقع شده است. در دسته ای از آیات به بیان انوع احسان و نیکوکاری اشاره شده، دسته دیگر بیان کننده راهکارها و نحوه احسان و نیکوکاری به تشویق و ایجاد انگیزه در افراد پرداخته و از این طریق بر فراگیر و همگانی شدن احسان افزوده اند. چنانکه از بررسی آیات و روایات بر می آید احسان منحصر در نوع خاصی نبوه و حد و مرز نمی شناسد و از همان محیط کوچک خانواده قابل اجراست تا محیط گسترده ی جامعه. آنچه در این میان مهم به نظر می آید برقراری حالت اعتدال در مرحله احسان نمودن برای جلوگیری از سرکوب شدن انگیزه احسان و نیکوکاری است. احسان و نیکوکاری این نیست که فقط به خودمان فکر کنیم و دیگران را از نظر دور بداریم و یا برعکس خانواده و خویشان را کار گذاشته، در خار از خانه و خویشاوندان به احسان و نیکی بپردازیم. فراموش نکنیم که حیوانات هم در کنار افراد نیازمند احسان و نیکو کاری می باشند! شکی نیست که برای حرکت در مسیر احسان و نیکوکاری نیازمند آگاهی از راهکارها و بهره گیری از شرایط و قوانینی که هدایت کننده ها در این مسیر می باشد نیز هستیم. راهکاری که به ما می فهماند به هر فردی با توجه به نیاز خودش احسان و نیکی کنیم. فردی که فقیر و در راه مانده است علاوه بر آن توان کسب و کار را هم ندارد. احسان از طریق انفاق و به وی بیشتر کارساز است تا پند و اندرز دادن به وی. همچنین خود فرد احسان کننده اگر از نیروی ایمان و اخلاص تهی باشد نه تنها از رسیدن به اهداف متعالی احسان باز می ماند بلکه به محض برخورد با انواع ناملایمات و توهین ها و سرزنش ها کنار کشیده و چه بسا به سرکوبی انگیزه احسان و نیکوکاری در او بیانجامد. بنابراین لازمه احسان و نیکوکاری اینکه فرد احسان کننده از نشانه ها و اخلاق و آداب افراد نیکوکار برخوردار باشد در حین مواجهه با مشکلات و موانع بر برکناری رذائل اخلاقی همچون ریا و خودنمایی خواهی، منت نهادن، داشتن چشم داشت، کسب شهرت و حرص و طمع و ... بپردازد تا دست یابی به اهداف سریع تر محقق شود. گاهی اوقات جدایی از آگاهی از انواع و اقسام احسان و نیکوکاری، نحوه احسان نمودن، ملزم شدن به آداب و شرایط احسان و نیکوکاری، اگر چه افراد انگیزه خیر و خوبی و خدمت رساندن به دیگران را دارند ولی چندان رغبتی نشان نمی دهند شاید تصور می کنند که نتیجه و ثمره تنها به طرف مقابلشان بر می گردد و فراموش کرده اند که این نوعی معامله با خداست و در واقع پرسودترین معامله است و یا اینکه آثار احسان و نیکوکاری را محدود به دنیا و زندگی دنیوی نموده اند در حالیکه احسان ثمره اش متعلق به هر دو دنیا است. داریم آیاتی را که اشاره به این مطلب دارند و یا اینکه از آثار سوء ترک احسان و نیکوکاری اطلاعی ندارند. لذا در این مختصر قصد داریم تا اصول خدمت رسانی که ریشه در مبانی ایدئولوژی و جهان بینی مذهبی دارد و ساخت های مختلف آن را که برخاسته از، خود آیات و سنت است، جستجو نموده، در اختیار خوانندگان قرار دهیم. کلید واژه ها: احسان، احسان ( اصطلاح اخلاقی)، بر، خدمت، ایثار، ابرار

اخلاص در مفردات راغب به معنی صافی، و چیزی است که آلایش آن زائل شده و صافی چیزی است که آلایش در آن وجود ندارد واژه اخلاص به عنوان صفت برای مواد اعم از معدنی و یا آلی نظیر آهن خالص، شیر خالص به کار می رود و خالص کردن فکر و عمل در قرآن کریم به خداوند سبحان نسبت داه شده است. در معنی رزق معلوم سخنان بسیاری وجود دارد آیا وقتش معلوم است ، یا بقا و دوامش، و یا سایر مشخصات آن اما بنا بر آنچه گفته می شود رزق معلوم تعبیر سربسته ای است که برای مواهب توصیف نشدنی. اطاعت امر الهی ازمراتب اخلاص می باشد که اطاعت امر الهی واجب یا مستوجب رسیدن به ثواب ها می باشد که خداوند بای اطاعت کنندگان وعده داده است وبه عبارت دیگر خدایش را می پرستند با طاعت امر او به امید آن که خداوند وعده هایی که به مخلصین داده به او مرحمت می فرماید خواه ثواب اخروی را از خداوند امید داشته باش یا ثواب دنیوی اولین درجه اخلاص آن است که عبادت، از هر فساد شرعی که باطل کننده عمل ازبین برنده پاداش خالص باشد یعنی عمل از شائبه ریا و به گوش رساندن و شرک پنهان، خالص باشد و تا وقتی که برای کسی چیزی از دوست داشتن مدح و آزرده شدن از نکوهش مانده باشد، اطمینانی به رهایی او و از همه وجوه شرک نیست که آن پنهان تر از هر پنهانی است. اخلاص ضد ریاست و معنای آن، این است که قصد نیت از هر نوع آلودگی برکنار باشد اگر شخص عملی را به قصد نیت قربت انجام دهد ولی این قربت را با یک غرض دنیوی ضمیمه سازد عملش مشوب بوده و خالص نخواهد بود. پیمودن مراحل سیر سلوک یکی از عالی ترین مقام اخلاص است.در اثر اخلاص، مرکز تابش انوار الهی گردد و حکمت و دانش از قلب بر زبان جاری می گردد.رسول خدا(ص) فرمود : هر کس که چهل روز خالص و فارغ برای خدا باشد چشمه های حکمت بر زبانش جاری می گردد. عدم توقع از دیگران و پشیمان نشدن و اخلاص کیفیت توجه است و مصونیت از طوفان غرائز و درپی کارهای انجام نشده و ... ازنشانه های اخلاص می باشد. توجه به ارزش ها، تفکر در آفرینش، توجه به سود قطعی، توجه به بی ارزشی دنیا، توجه به صفات خداوند و ... از عواملی می باشد که سبب می شود اخلاص در انسان راه یابد. موانعی وجود دارد که باعث می شود اخلاص انسان ها از بین رود از جمله آن عوامل ریا و تکبر و اکتفا به علوم آزمایشی و شیطان و هوای نفس باعث می شود که اخلاص را از بین ببرند. آثاری اخلاص وجود دارد که انجام دهنده آن با آثاری را به همراه دارد و از اثار اخروی اخلاص می توان به اخلاص در عقیده، قصد قربت در اخلاص را می توان نام برد اخلاص موجب قرب خداوند و لقا اوست. کسی که امید لقا پروردگار خود را دارد باید اخلاص پیشه کند، پس هر کس به لقای پروردگار خود امید دارد و باید به کار شایست بپردازد و هیپ کس را در پرستش پروردگارش شریک نسازد اخلاص علم را به قلب انسان هدیه می کند و چشم انسان را به نور حقیقت می گشاید. آثار دنیوی اخلاص برآورده شدن حاجت دنیایی و بصیرت و حکمت، موفقیت در کارها کفایت امر و درمانده نشدن در کارها... می باشد که خداوند عزوجل فرمود: اگر بنده خدا را دوستدار اخلاص و خداجویی بیابیم اداره امور را شخصا به عهده می گیرم. نتیجه اخلاص: ارتباط خالصانه انسان با خدا، نورانیت ضمیر و صفای باطن و بصیرتی به همراه دارد که انسان را در پیچ و خم های زندگی و بن بست ها و مشکلات، هدایت می کند. امام علی(ع): می فرماید عند تحقق الاخلاص تستنیر البصائر. هرگاه خلوص در دل آید، نورانیت و بینش به همراه آن می آید.

پس از رحلت پیامبر ( ص) کشمکش های فراوانی بین انصار و مهاجرین رخ داد که سرانجام ابوبکر به خلافت رسید. در این زمان علی ( ع) سرگرم کفن و دفن پیامبر بود و از خلافت اطلاعی نداشت. بعد از جریان سقیفه، حضرت علی ( ع) از انصار و مهاجرین درخواست یاری نمودند که تنها در جواب گفتند: ابوبکر پیش از شما با ما بیعت کرده است. در رابطه با کناره گیری انصار و مهاجرین از حضرت علی ( ع)، حضرت زهرا ( س) برای دفاع از همسرش در مسجد برای زنان انصار و مهاجر خطبه ای خواند. و اما دلائل خودداری امام از قیام را از سخنان ایشان می توان یافت که فرمودند: 1)کمبود نیروی کافی . 2) حفظ اسلام و وحدت مسلمانان. 3) بازگشت جاهلیت. و از طرفی با این که علی ( ع) را از رهبری مردم کنار گذاشتند و ایشان در راهنمایی مسلمانان کوتاهی نکردند. و اما مسأله تصرف فدک انگیزه هایی داشت از جمله: 1) جذب مخالفان 2) کمبود بودجه دولت 3) احتمال خطر از ناحیه قدرت اقتصادی علی ( ع) و پس از آن که ابوبکر در آخرین لحظات عمرش بود سرپرستی کار خلافت را به عمر بن خطاب سپرد. از جمله اقدامات اولیه عمر این بود که اسیران مرتدان را به قبیله های خود بازگردانید و گفت من خوش ندارم که بردگی بر عرب معمول گردد. و از جمله مشاوره هایی که عمر از امام ( ع) کمک خواست عبارتند از : 1) مشورت در فتح ایران 2) مشورت در فتح بیت المقدس 3) تعیین مبدأ تاریخ و زمان خلافت عثمان وی در حکومت خویش بستگان خود را بر سر کارها گمارد و موجب نارضایتی خیلی ها گشت و سرانجام نیز منجر به قتل عثمان گردید. علی ( ع) و نخلستانهای کوفه، چه شبهایی که علی ( ع) برای بروز دردش در دل چاه به ناله می نشست، علی ( ع) از حق خود گذشت ولی به خدا پیوست . از حکومت و خلافت چند ساله محدود به دنیا چشم پوشید ولی نخواست مسلمانان به جان هم بیفتند و گردن همدیگر را بزنند و جبهه اسلام را از داخل ضعیف کنند و راه را برای دشمنان کف آماده سازند. کلید واژه ها: علی، بیعت، بیعت گرفتن، حکمیت، حکومت، قیام، سکوت، عدالت

موضوع پایان نامه اخلاق محمدی – صلی الله علیه و آله و سلم- است که به تحلیل اخلاق فردی ، اجتماعی و ... پیامبر – صلی الله علیه و آله و سلم- می پردازد . پیامبر – صلی الله علیه و آله و سلم- در هفدهم ربیع الاول به دنیا آمد، نام پدرش عبدالله و مادرش آمنه است ، هنگام ولادتش حوادثی بزرگ به وقوع پیوست که یکی از آنها خاموش شدن آتشکده ی فارس بود، سه روز از مادر شیر خورد و تا دو سال تمام دایه اش حلیمه او را شیر داد، چهار سال نزد حلیمه، سپس نزد مادرش آمد . شش ساله بود که مادرش فوت کرد و سرپرستی او را به عهده ی عبدالمطلب پدر بزرگش افتاد، هشت ساله بود که ابوطالب سرپرستی ایشان را قبول کرد. در 15 سالگی در جنگهای قریش با طائفه هوازن شرکت نمود و 25 ساله بود که در پیمان حلف الفضول شرکت کرد و در 25 سالگی با خدیجه – سلام الله علیها- ازدواج کرد و در 40 سالگی به بعثت رسید و نخستین آیات بر او در غار حرا نازل شد، 3 سال رسالت پنهان داشت و بعد از آن دعوت خود را علنی کرد و در سال 51 از عمرش به معراج رفت ، جنگهای زیادی در زمان ایشان اتفاق افتاد که درحدود 9 تای آن را خود حضرت – صلی الله علیه و آله و سلم- شرکت کرده بودند و در سال دهم هجرت به حج رفتند که آن را حجه الوداع نامیدند . حضرت در سن 63 سالگی فوت کردند و در عبادت آن چنان عبادت می کرد که رنگ از صورتش می پرید ،در همه حال یاد خدا می کرد ،عبادتش برای طمع بهشت یا ترس از جهنم نبود، پیاپی روزه می گرفت ،دائم الذکر بود، لباس پنبه لباس مورد علاقه ی ایشان بود و رنگ سبز مورد پسند ایشان بود، ابتدا سمت راست لباس را می پوشید،سپس سمت چپ آن را ، استوار ،متین، باقدرت راه می رفت، در نظافت بدن و لباس بی نظیر بود بسیار مهمان نواز بود. به کسانی که از در وارد می شدن احترام خاصی می گذاشت، در مجالس صدر نشین نمی نشستند و بیشتر روی زمین می نشست، اهل مزاح بودند، حرف باطل نمی گفت ،انتقاد پذیر بود واز مداحی و چاپلوسی متنفر بود، سخاوت بیشتری داشت متواضع بودند، همواره اندوهناک و دائما در فکر و اندیشه بود، هرگز بدون جهت سخن نمی گفت، سخنانش جنبه ی موعظه و پند داشت، اهل سکوت بودند، از یک دختر باکره بیشتر حیا داشت ، رختخواب حضرت بسیار ساده بود. آداب غذا خوردن را به صورت کامل رعایت می کرد ،اهل کار بود، شغلهایش چوپانی و بازرگانی بود، با اسیران رفتار انسانی داشت، با فقر مخالفت می کرد، با روح شرارت مبارزه می کرد . در تمام فعالیتهای اجتماعی مثل ساختن مسجد ... همکاری داشت، بر حال شهدا گریه می کرد ،در تمام موارد با اصحاب مشورت می کرد، در مورد یتیمان و حقوق آنها مژده و بیم می داد، همه در مقابل پیامبر در برابر قانون یکسان بودند، با زیر دستان و ضعیفان با ملایمت رفتار می کرد ،مراجعه کنندگان به نزد خود را مورد تکریم قرار می داد.مهربان ترین و خیر خواهترین نسبت به همنشینان بود، از دیدن مردم ابراز شادمانی می کرد، حقوق آنان را رعایت می کرد، با بهترین نام مردم را صدا می زد ،در فعالیتهای علمی حضور داشت. به بهداشت محیط اهمیت می داد، تربیت بدن را دوست داشت، اهل مسابقه ی ورزشی بود، در کارهای منزل به همسرانش کمک می کرد، در بین همسران به عدالت رفتار می کرد و در خلوت کردن با همسران خود خنده روتر، ملایم تر بود و اهل مزاح و گفتگو با آنها بود و در برابر اشتباهات همسران گذشت می کرد و با آنان مدارا می کرد عدر منزل به همسر خود کمک می کرد . به خواسته های کودکان اهمیت می داد و سعی در برآورده کردن آنها می نمود، از رنجش و ناراحتی کودکان دوری می کرد، فرزندان خود را نوازش می کرد و در مسئولیت دادن به جوانان سن را مد نظر نمی گرفت .

موضوع: آغازپیدایش شیعه و نقش ائمه – علیهم السلام- و ولایت فقیه در استمرار و بقای آن است ، این تحقیق مختص، برهه خاصی از زمان نیست بلکه درهمه زمان ها، افراد طالب شیعه را با مذهبشان آشنا می کند و دشمنان اسلام را به آنان می شناساندو همچنین مسئله امامت که مسئله تحقیقی و فطری است را به جوانان بیشتر تفهیم می کند و هدف روشن شدن برخی ابهامات و سوالاتی که در ذهن هر شیعه ای وجود دارد. چه آنها که در بدو ورود به این مذهب هستند و چه کسانی که خود را شیعه مذهب می داند . شیعه فرقه ای از اسلام است که جانشینی و خلافت رسول گرامی اسلام-صلی الله علیه و آله وسلم- را انتصابی و حق مسلم و تعیین شده از سوی خداوند برای خاندان عصمت و رسالت دانسته است. شیعه خود را متعهد به این کلام مشعشع و جاودانه رسول خدا-صلی الله علیه و آله وسلم- می داند که فرمودند: « اِنِِّی تَارِکٌ فیِکُمُ الثَّقَلِینْ کِتابَ اللهِ وَ عِتْرَتِی اَهلِ بَیْتِی...» شیعه در طول حیات درخشان و پرفراز و نشیب خود، به این دو ثقل عظیم وارجمند پیامبر-صلی الله علیه و آله وسلم- تمسک نموده و در پیروی از کتاب آسمانی و عترت پاک معصومین-علیهم السلام- و حفظ حرمت و حریم آن دو، محکم واستوار بوده و هست . پیوسته ازحریم معارف اسلامی و از سنت پیامبر عظیم الشان-صلی الله علیه و آله وسلم- و اهل بیت والا مقام آن حضرت و اصالت مکتب تشیع و پیروی از عقل و منطق، باسرسختی تمام دفاع نموده و همواره این مهم را از وظایف نخستین خویش به شمار آورده است. آری، پرورش در دامن پیامبر اکرم-صلی الله علیه و آله وسلم- به پاس فداکاری های ابوطالب، تقدم در اسلام به منزله اولین ایمان آورنده به پیامبر اکرم-صلی الله علیه و آله وسلم- حضرت علی - علیه السلام- را در دل و دیده یاران با اخلاص پیامبر-صلی الله علیه و آله وسلم- استحکام بخشیده، آنان را دوستدار آن بزرگوار ساخته بود. اگر تاریخ زندگی امامان و یارانشان را به دقت مطالعه کنیم، می بینیم که اکثریت ایشان توسط خلفای ستمکار و خودکامه اموی و عباسی به شهادت رسیده اند. اینگونه شهادت طلبی ها و ایثارگری ها در راه خداوند باعث پایداری دین اسلام گردیده است. موضوع امام زمان-عجل الله تعالی فرجه الشریف- به مساله اساسی امامت برمی گردد که از اصول عقاید شیعه است و در قرآن و روایات اسلامی به صورت گسترده روی آن سرمایه گذاری شده است. امام مهدی-عجل الله تعالی فرجه الشریف- دوازدهمین نفر از سلسله پاک امامت است، همان امامتی که یکی از دو یادگار گرانقدر رسول خداست. بنابراین پس از قرآن کریم که سخن خداوند است کدام راه از راه امام روشن تر و هدایت بخش تر است. در زمان غیبت امام عصر-عجل الله تعالی فرجه الشریف- مسئولیت رهبری و هدایت بردوش فقهاست. و ولایت فقیه شالوده اصلی نظام سیاسی اسلام و مرکز ثقل حکومت دینی است. اندیشه ولایت فقیه، امری شناختنی است و ارتباط با آن ضروری است. منابع به کار برده شده منابع تاریخی و تحقیقی و سیره ائمه می باشند، و روش تحقیق روشی توصیفی تاریخی است ، و به طور کلی در می یابیم که شیعه از همان زمان حیات پیامبر – صلی الله علیه و آله سلم-بوده است ؛ زیرا آن حضرت یاران حضرت علی – علیه السلام – را شیعه حضرت علی – علیه السلام – می خوانند . شیعه پدیده ای نو ظهور و جدید نیست که در صدد یافتن عامل به وجود آورنده آن باشیم تا زمانی که قرآن و سنت و احادیث نبوی و سلسله امامت وجود دارد شیعه هم به حیات خود ادامه خواهد داد . اصطلاحات کلیدی این تحقیق عبارتند از: شیعه، رفض، غدیرخم، جفر، حکومت ولایی، ولایت فقیه .

امامت از جانشینی یک شخص از جانب پیامبر«صلی الله علیه و آله و سلم» در اقامه احکام شریعت و پایداری از حوزه دین است به طوری که فرمانبری از او بر همه امت واجب می شود. زیرا واجب است درهر عصری روی زمین از حجت حق تعالی خالی نباشد. و واجب است که آن حجت از جانب خدا و رسولش باشد. ضرورت تداوم امامت درعلم کلام تحت دو عنوان ادله عقلی و ادله نقلی مطرح شده که ادله عقلی به این موارد اشاره دارد، تداوم نبوت در راستای امامت، ضرورت کارشناسی دین، وجود امام دلیل بر لطف خداوند، لزوم امام فطری است. و همچنین ادله نقلی که به دو صورت آیات و احادیث متواتر تقسیم می شود که از جمله آیات متواتر آیه شب لیله المبیب، آیه مباهله، اکمال الدین و اتمام النعمه، اولوالامر، آیه ولایت، آیه تبلیغ، آیه ذی القربی، آیه انذار، آیه تطهیر، آیه مودت. و احادیث نیز اشاره به این موارد دارد: ((حدیث ثقلین، حدیث غدیر، حدیث یوم الدار، حدیث اخوت، حدیث منزلت، حدیث مدینه العلم، حدیث سفینه نوح، حدیث طیر مشوی دارد.)) و همچنین امام علی بن ابیطالب « علیه السلام» ابواب فتح را به روی مسلمین گشود و موجبات عزت و سربلندی آنان را فراهم آورد که از جمله فداکاریهای این حضرت در جنگ های مختلف عبارتند از: جنگ بدر، جنگ احد، جنگ تبوک، فتح مکه و شکستن بتها، فتح خندق، فتح خیبر، خاصف النمل، صلح حدیبیه، است. و نیز فضیلت هایی برای حضرت است که همه بیانگر اثبات حقانیت امامت امام علی«علیه السلام» می باشد و فضائلی که در خطبه و کلام خود حضرت و وصیت پیامبر«صلی الله علیه و آله و سلم» آمده است و فضیلت آن حضرت از زبان خودشان در خطبه شقشقیه است که بسیار رسا و بلیغ و شیوا حضرت از حق خودشان دفاع کرده اند و علاوه براین فضیلت ها که از زبان خود حضرت و پیامبر و دیگر ائمه ذکر شده است خیلی از فضیلت های دیگر نیز از زبان و کلام خلفا و دانشمندان اهل سنت و مخالفان بیان شده است. که از جمله آن سخنان عمر و ابوبکر است که فرمودند: هرآینه اگر امام علی « علیه السلام» نبود ماهلاک شده بودیم و در پایان نیز امید آن را داریم که این تحقیق وسیله ای برای اثبات حقانیت شیعه و امامت امام علی« علیه السلام» باشد.