جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

همه کتب آسمانی واز آن جمله قرآن کریم با آیه بسم الله الرحمن الرحیم آغاز می‌شوند. باء بسمله به بهاء یعنی نور، سین به سناء یعنی رفعت میم به ملک و مجد خداوند اشاره می‌کند خداوند با مشیت و اراده خود بهاء و سناء را خلق کرد و به وسیله آفرینش تجلی نمود. الله جامع جمیع صفات است که به وسیله رحمانیت ورحیمیت خود را بر مخلوقات معرفی می‌کند. بسمله به اسم اعظم الهی نزدیک است و در باء که سرّ سببی است گنجانده شده و همه در نقطه باء جمع گردیده‌اند این نقطه نور محمدی ست که اولین و والاترین آفرینشهاست سپس نور علوی است که هدف از آفرینش وعلت غایی آن رسیدن به این حقیقت بلند مرتبه و عظیم است. ارکان اسم اعظم الهی لا اله الا الله محمد رسول الله علی ولی الله و بعد شیعیان هستند که اولین مرتبه مرتبه‌ی حق است و دومین پیامبر اسلام(ص) و سومین مرتبه خاندان پیامبر و چهارمین مرتبه انبیاء و شیعیان حقیقی هستند که در بسمله اول الله بعد رحمن بعد رحیم بعد بسم میباشد.

با توجه به تاریخ اسلام از آغاز تاکنون و با مطالعه و بررسی در فرق و مذاهب مختلف که با نام دینداری و مسلمانی و ادعای زهد و تقوا خود را عارف و زاهد معرفی کرده و دانسته یا ندانسته با اعمال خود ضربه های مهلکی بر پیکره اسلام و مسلمین وارد ساخته اند، از این رو موضوع این پژوهش «آسیب شناسی زهد اسلامی از دیدگاه قرآن و روایات» انتخاب گردید تا در آن به بررسی مشکلات و آسیبهایی که زهد راستین اسلامی را تهدید می کنند پرداخته شود و هدف این تحقیق شناسایی آسیبهای زهد اسلامی و علل و ریشه های پیدایش این آسیبها و در نهایت ارائه راهکارهایی جهت مقابله با این آسیبها می باشد. کلید واژه: آسیب شناسی، زهد اسلامی، قرآن، روایات شیعه و تقوی

مطالعه اوصاف مرگ و قیامت در آیات و روایات با محوریت خطبه غرّاء نشان می‌دهد که عالم برزخ یکی از مراحل حد فاصل بین مرگ و قیامت است. مهم‌ترین اهوال برزخ عبارتست از: شدائد قبر، سوال و جواب قبر، وحشت و تنهایی قبر، پاداش و عذاب برزخی، احباط و تکفیر گناهان در برزخ از طرف دیگررستاخیز در تعابیر قرآنی و روایی به یوم الحشر، یوم الجمع، یوم التغابن، یوم نفخ صور، و ... نام‌گذاری شده است. صراط یکی از عرصه‌های هولناک آخرت می‌باشد و آن پلی است که بر روی جهنم کشیده شده است و تا کسی از آن نگذرد وارد بهشت نمی‌شود. و صراط مستقیم که تنها راه رسیدن به کمال است، همان تبعیت از خدا و رسول (ص) و ولایت معصومین (ع) در دنیا است. از عوامل موثر در ورود به جهنم می‌توان به سهل‌انگاری در نماز، اعتقاد نداشتن به روز قیامت، عدم توجه و رسیدگی به گرسنگان اشاره کرد. از عوامل موثر در ورود به بهشت می‌توان به پیروی از فرمان خدا و پیامبر اسلام (ص) و ائمه اطهار (علیهم السلام)، صبر، عمل صالح و تقوا اشاره کرد.یادآوری مرگ، برزخ و قیامت در تعالیم اسلامی به منظور تأکید بر عبرت و تذکر و تنبه از فرجام دردناک پیشینیان و تکذیب کنندگان حق است. کلید واژه ها: مرگ، برزخ، قیامت، حشر، نفخ صور، عبرت، خطبه غرّاء

چکیدهبخش عمده‌ای از معارفنورانی اسلام به وسیله ادعیه و مناجات‌های مأثوره از ائمه اهل بیت? به‌دست ما رسیده است. از جمله این مناجات‌ها، مناجات الراجین از مناجات خمس عشر است که از نظر مضمون بسیار عالی و حاوی مطالب بلند عرفانی است. در این مناجات امام سجاد? انسان را به امیدوار بودن به خداوند و نهی از یأس و ناامیدی از درگاه الهی دعوت می‌کند و نحوه صحیح اظهار نیاز و بندگی به حق‌تعالی را راهنمایی می‌کند. در راستای بررسی محتوای این مناجات مباحثی همچون عوامل موثر در امیدواری به خداوند، عمده‌ترین اوصاف امیدواران و نتایج امیدواری به خداوند و راه‌های رسیدن به جایگاه قرب الهی، مورد تحقیق قرار گرفته است. از بررسی و مطابقت مضامین و محتوای این مناجات با آیات و روایات چنین به دست می‌آید که «رجاء» عاملی است که به زندگی و تمام امور تحرک می‌بخشد. در سایه ایمان و امید و باور به فضل الهی است که انسان می‌تواند به جایگاه قرب الهی برسد و در زمره امیدواران واقعی قرار گیرد. برای رسیدن به مقام قرب و رجاء الهی لازم است به‌طور مستمر به تقویت ایمان، تقوا، توکل، ذکر و توجه مداوم به خداوند، اخلاص و تسلیم محض و رضایت به قضا و قدر الهی پرداخت. واژگان کلیدی: رجاء، احسان، اخلاص، طمأنینه، یقین

بخش عمده‌ای از معارف نورانی اسلام به وسیله ادعیه و مناجات‌های مأثور از ائمه اهل بیت(علیهم السلام) به‌دست ما رسیده است، خصوصاً ادعیه‌ای که به تبیین مبانی اعتقادی شیعه پرداخته است و مناجات المریدین از مناجات خمس عشر یکی از معتبرترین مناجات‌های مأثوره که عبارت‌های آن در کمال صلابت و اتقان است، شاهد این ادعاست. این مناجات از جهت محتوا و مضامین، اوصاف حقیقی مریدین، طی طریق در معرفت و هدایت الهی و شیفتگی و اشتیاق در سیر الی الله که لازمه آن خلوص در عبادت حق تعالی می‌باشد و همچنین نحوه صحیح اظهار نیاز و بندگی به حق‌تعالی را بیان می‌دارد. از عمده‌ترین درخواست مریدین از پیشگاه الهی، وصول به مقام محبین و کمال انقطاع الی الله، توجه مداوم به خداوند، اخلاص و تسلیم محض و رضا به قضا و قدر الهی می‌باشد. مضامین این مناجات موجب نورانیت دل، اصلاح و استحکام اعتقاد، شفای دل، و آسایش و امنیت روحی می‌گردد.

عید قربان و روز جمعه، از اعیاد مبارک و بزرگ مسلمانان و دو روز ممتاز و سرشار از عنایات و بهره‌گیری از الطاف الهی می‌باشد که به واسطه ذبح نفس امّاره و حبّ رسول خدا? و اهل بیت عصمت و طهارت? و متابعت از سیره و سنت این بزرگواران از برکات و فضایل این دو روز م÷ی‌توان بهره برد. مطابق مضمون دعای مذکور، اطاعت از قرآن کریم و به کار بستن دستورات هدایت‌بخش آن، در سایه توجه به حمد الهی، ذکر اسمای حسنا، طلب خیر و عافیت و توفیق در طاعات، امید به عفو و صله و کسب رزق معنوی حاصل می‌گردد؛ و این همه جز در سایه توجه به مقام و جایگاه والای معصومین و شئونات ایشان نظیر معرفت ذوات مقدسه معصومین?، معرفت و تبعیت از شاخصه‌های خلفاء الله، امناء الله و اصفیاء اللهی در خصوص ایشان، معرفت در جهت اثبات و احقاق حق ایشان (با محوریت تولّی و تبرّی)، به کمال حصول نمی‌رسد.واژگان کلیدی: عیدالاضحی، یوم الجمعه، برکت، عفو و صله الهی، حقانیت معصومین

به نظر می‌رسد که بخش زیادی از ناهنجاری‌های رفتاری مردم در عصر حاضر دورماندن از آموزه‌های دینی است. در حقیقت آموزه‌های دین مبین اسلام در رفتار و کنش اجتماعی آنان ظهور و بروز پیدا نکرده است. لذا انجام این پژوهش می‌تواند سرآغازی برای انجام پژوهش‌های قرآنی و روایی در موضوع ارتباطات موثر از دیدگاه قرآن و روایات معصومین(ع) باشد. پژوهش حاضر با هدف دستیابی به سوال زیر کار خود را آغاز کرد: «معنا، ویژگی‌ها، روش‌ها، مصادیق و آثار ارتباط موثر از دیدگاه قرآن و روایات چیست؟»برای پاسخگویی به سوال مطرح‌شده، پس از مطالعه مبانی نظری با دقت و صبر و حوصله روش‌ها، ویژگی‌ها و مصادیق ارتباطات موثر از دل آیات و سیره اهل بیت(ع) استخراج گردید و آثار و پیامدهای آن مورد بحث و بررسی قرار گرفت. عمده‌ترین نتایج تحقیق پاسخ‌گویی به سوالات تحقیق بوده است: منظور از ارتباطات موثر یعنی ارتباطی که منجر به تأثیرگذاری و نفوذ می‌شود و چون پایه و مبنای آن قرآن و روایات می‌باشد نتیجه آن اصلاح جامعه انسانی است. نتایج این تحقیق در موضوع روش‌ها و ویژگی‌های ارتباطات موثر از دیدگاه قرآن و روایات مبین آن است که روش‌ها و ویژگی‌های ارتباطات موثر در دو دسته عوامل بیرونی (ظاهری) از جمله نگاه‌کردن، سلام‌کردن و… و عوامل درونی (باطنی) از جمله تواضع، بردباری، حسن‌ظن و… قابل دسته‌بندی است. نتایج تحقیق همچنین در خصوص مصادیق و نمونه‌های ارتباطات موثر در قرآن و روایات متناظر با هر یک از ویژگی‌های ارتباطات موثر از دل آیات و روایات استخراج و مستندسازی شده است. نتایج پژوهش در آثار ارتباط موثر از دیدگاه قرآن و روایات مبین آن است که منجر به شناخت انواع ارتباطات با توجه به ویژگی‌های افراد مختلف شده و منجر به تعهد ومسئولیت‌پذیری انسان‌ها می‌گرددکه اصلاح جامعه و شکوفایی ارتباطات انسانی را به ارمغان می‌آورد که خود زمینه‌ساز ایجاد جامعه‌ دینی و الهی خواهد شد.واژگان کلیدی: روش‌ها و ویژگی‌ها، آثار و مصادیق، ارتباط موثر، قرآن و حدیث.

درنظریه ساختارمعنایی سوره ها، مفسرمی کوشد تا یکپارچگی انسجام محتوایی میان آیات یک سوره را نشان دهد. دربررسی وجوه تناسب معنایی درآیات سوره تغابن چنین بدست می آید که: این سوره در ضمن یادآوری پاره ای از صفات خداوند ، به بررسی احوال مومنان وکفّار در یوم التغابن(یوم الحسره)وموجبات بروز آنها ونتیجه وآثار آن می پردازد.عمده ترین حالات کفّاروعوامل موثر درآن عبارتند از: قطعیت عقوبت کفّار به واسطه ارتکاب گناهان،عقوبت کفّار به واسطه تکذیب انبیاء الهی،عقوبت وعذاب منکرین معاد وبعث،حبط اعمال وعدم رستگاری کافران وتکذیب کنندگان آیات الهی وتهدید کفار به هلاکت به واسطه عدم اطاعت از خدا ورسول (ص)وترک ولایت وحق ائمه.عمده ترین اوصاف وحالات مومنان وعوامل موثر در آن عبارتند از: بشارت وپاداش مومنان به واسطه ایمان وملازمت آن با عمل صالح،هدایت قلبی مومنان در سایه صبوری وتوجه به خدا در بروز مصائب،رستگاری مومنان در سایه ایمان واطاعت ازخدا ورسول(ص)ونور الهی(در اوامر ونواهی)،بهره ازعنایات وتأییدات الهی در سایه توکل بر خدا،پاداش الهی به واسطه تقدم رضای الهی برآزمایش(فتنه)اموال واولاد،رستگاری مومنان به واسطه تقوا واطاعت وانفاق ودوری ازبخل، پاداش مضاعف وآمرزش مومنان به واسطه اداء قرض الحسنه.توجه به بررسی اوصاف وحالات کفّارومومنان دراین سوره ، به خوبی نشان می دهدکه انسان براساس این ویژگی ها باشناخت وانتخاب راه درست درزندگی وانجام اعمال صالحه وعمل به فرامین ودستورات الهی،براساس کلام وحی الهی وتبعیت ازسخنان ورفتارمعصومین علیهم السلام می تواند درمسیرسعادت وصراط مستقیم قرار گیرد.

تأمّل بر روی ساختار معنایی سوره نبأ با تکیه بر کلام معصوم?، نشان از محور واحدی به نام ولایت امیرالمومنین? است. «نبأ عظیم» همان ولایت علیّ‌بن أبی‌طالب? است همان کسی که در روز قیامت از ولایت او پرسش می‌شود و بر سَر قبول ولایتش اختلاف پیش می‌آید. آنگاه در ادامه خداوند با اشارات لطیفی از اوصاف بهشت و جهنّم و فوج فوج شدن مردم در روز قیامت یاد آور وصف با عظمت امیرالمومنین7 می‌شود، آنجا که خود را «قسیم الجنّه و النّار» معرّفی می‌کند و هر کس بواسطه پذیرش و عدم پذیرش ولایت او در روز قیامت در غالب گروه‌هایی با امام هدایت، همان شخص امیرالمومنین7، و یا با امام ضلالت محشور می‌شوند.و در ادامه سخن، می‌فرماید: «و حال آن‌که هر چیزى را برشمرده، بصورت کتابى در آورده‏ایم» همان کتابی که مصداق حقیقی‌اش، امیرالمومنین7 را به طور تمام و کمال و با وصف احصاء همه چیز در کتاب معرّفی می‌کند به عبارتی علم به کتاب در وجود امام مبین همان نبأ عظیم، قسیم الجنّه و النّار، امیرالمومنین7 احصاء گشته است.

در این تحقیق، تحت عنوان «تفسیر و تأویل «کلمه» و مصادیق آن از منظر قرآن و روایات » تلاش گردیده است، که با اتخاذ شیوه توصیفی- تحلیلی، به بررسی واژه «کلمه» و مفهوم حقیقی آن در کاربرد قرآنی و روایی و مصادیق آن از وجوه تأویلی و تفسیریبپردازد. حاصل مطلب آنکه، «کلمات الله» کلام و آیات الهی یا افعال و وعده های حق تعالیبه عنوان سخن و عقیده جاودانه حق، در تقابل تعبیر «کلمه الکفر» «الکلمه السفلی» به معنای کلام باطل و سخن پست مطرح است . قطعاً با تمسّک و قبول «کلمه الله»، کلمه حق است، که همان ولایت خدا و رسول اکرم (ص) و ذوات مقدسه معصومین (ع) است، و نجات، هدایت و قبولی اعمال مومنان و متّقین حاصل می گردد. تجلّی این حقیقت در روز جدایی (کلمه الفصل) که تمیز بین عقائد حقه یعنی قبول ولایت رسول (ص) و اهل بیت آن حضرت، با عقاید باطله است، بروز می یابد. همان روز، وعده تحقق یافته ای که سعداء یعنی متمسکین به «کلمه الله» را از اشقیاء یعنی متمسکین به «کلمه الکفر»، با معیار قبول یا عدم قبول ولایت،متمایز می گردد.کلید واژه ها:تفسیر، تأویل، کلمه ، کلمه الله، کلمه الکفر، کلمه الفصل