جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش با عنوان «زمینه های تعالی و انحطاط اخلاقی انسان» به معرفی اخلاق متعالی و منحط، منشأ و شناسایی آن ها و زمینه ها و عوامل تأثیرگذار بر شخصیت اخلاقی انسان پرداخته است. در این جا بعد از طرح کلیات، نخست به عوامل بلوغ اخلاقی قبل از تولد از قبیل: (انتخاب همسر، وراثت، پدر و مادر) پرداخته شده و نقش آن ها در شخصیت اخلاقی کودک مورد ارزیابی قرار گرفته است، سپس به عواملی همچون محیط، خانواده، دوستان و معاشران که از جمله عوامل و زمینه های بعد از تولد به شمار می روند همچنین کم و کیف تأثیر آن ها بر ساختار شخصیت اخلاقی انسان پرداخته شده است. پس از آن بر فرایند یادگیری، مدرسه، معلم و... پرداخته، دیدگاه های برخی از اندیشمندان را در مورد نقش یادگیری، مدرسه و معلم بیان می کند.

این رساله با عنوان «ریا، علل و پیامدهای آن در منابع اسلامی» در سه فصل و یک خاتمه تنظیم شده است: فصل اول به مقدمه، طرح تحقیق تفصیلی و مفهوم شناسی (لغوی و اصطلاحی) اختصاص دارد. فصل دوم به بررسی منشأ ریا با عناوینی از قبیل: ستایش طلبی، ترس از نکوهش دیگران، نفاق، عدم شناخت خداوند و عدم ایمان به روز قیامت پرداخته است. اقسام ریا، ریا در ایمان و عقیده، ریا در عبادت و غیر عبادت و نشانه های ظاهری ریاکاران از دیگر موضوعاتی است که در این فصل مورد ارزیابی قرار گرفته است. در فصل سوم ضمن بررسی آیات و روایات، پیامدهای دنیوی و اخروی آن همچون: زدودن نور ایمان از قلب، غفلت از عیوب، اضطراب و افسردگی، حبط عمل، شرک و عدم نجات در روز قیامت، راه های پیشگیری از ریا و مقابله با عوامل ریا مورد بررسی قرار گرفته است.

از مهم ترین آموزه های دین مبین اسلام که در واقع جلوه گری غایت مندی تاریخ به شمار می رود، نظریه جامع و کامل «نجات گرایانه» دین، یعنی «آموزه مهدویت» است. این آموزه، آینه تمام نمای پیش گویی وحیانی دین اسلام و آینده ای حتمی، روشن، فراگیر، مطلوب و موعود امم است.این مقاله با رویکردی توصیفی _ تحلیلی می کوشد تا مبانی نظری و ابعاد تکامل را در نظام معنایی اسلام، شناسایی کند. مقاله با فرض گرفتن این نکته که اندیشه مهدویت، فرجام متعالی و شکوهمند آینده جهان و سرمنزل متعالی و متکامل تاریخ بشری از دیدگاه اسلام است، به معناشناسی تکامل در اسلام می پردازد. بررسی کارکردهای پیوند مطالعات مهدوی و فلسفه نظری تاریخ، آغازگاهی است که نویسنده برای ارائه تصویری روشن از بحث برمی گزیند. بازگرداندن هویت واقعی آموزه مهدویت به چارچوب استانداردهای برخاسته از فرهنگ دینی و گذر از رویکرد منفعل به رویکرد فعال در عرصه مطالعات مهدوی از مهم ترین فواید این پیوند برشمرده شده است.نگارنده ابتنای بر ربوبیت الهی، غلبه حق در فرجام ستیزش تاریخی و تاثیر اراده های انسانی در تکامل تاریخ را مهم ترین انگاره های اسلامی در تبیین اندیشه تکامل تاریخ در اسلام برمی شمارد و فضیلت محوری، عقل گرایی، آرمان گرایی، فراگیری، جامعیت و ... از جمله یافته های کاوش نویسنده در ویژگی های جامعه متکامل عصر ظهور است.

در این مقاله رویکرد سیاست داخلی و خارجی ایالات متحده به احیای هویت اسلامی و رشد خودآگاهی و کنشگری جوامع اسلامی به عنوان اصلی ترین جایگزین محتمل برای نظم جهانی موجود، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در این راستا نویسندگان ابتدا بستر نظری مناسب را با استفاده از مبانی مکتب سازه انگاری اجتماعی و با تاکید بر عوامل و منابع فرهنگی، ارزشی و هنجاری فراهم می کنند و سپس با تشریح وضعیت اسلام و مسلمانان آمریکا به آسیب شناسی و نقد سیاست گذاری داخلی این کشور می پردازند. در بخش بعدی مقاله، گرایش ها و اهداف سیاست خارجی آمریکا در مورد احیای هویت اسلامی در خاورمیانه بررسی می شود. به باور نگارندگان مهم ترین وجه راهبرد سیاست گذارانه ایالات متحده در قبال کشورهای اسلامی، مبارزه با آموزه اسلام سیاسی و جلوگیری از خودآگاهی ارزشی - هنجاری (فرهنگی) مسلمانان است؛ زیرا اسلام سیاسی مستقیما فهم رایج از نقش خنثی و خاموش مذهب در سیاست و اخلاق را هدف قرار داده و برای شکل دادن و بنیان گذاری نظامی جدید در تضاد با جهان بینی مادی و سلطه گرای غربی تلاش می کند و همگرایی جهان اسلام را به منظور مقابله با سلطه فرهنگی و ارزشی غرب و احیای فرهنگ و ارزش های دینی - توحیدی پی می گیرد. به این ترتیب، نویسندگان نتیجه می گیرند که رویکرد اساسی طبقه نخبگان حاکم در ایالات متحده برای تضمین نظام کنونی، تمامیت طلبی ارزشی - هنجاری و تلاش برای نادیده گرفتن و سرکوب هویت و هنجارهای اسلامی متعارض با مفاهیم شمایل شناسانه ای مانند «شهروند» و «دولت - ملت» است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.