جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 27
احدیت و توحید در آثار عطار نیشابوری (بجز غزلیات)
نویسنده:
فروغ محمودی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
عطار از شاعران بزرگ و نام آور در تاریخ ادبیات عرفانی ایران است، کلام ساده و بی تکلف او در ایراد حکایات و تمثیل های شیرین، شور و اشتیاقی سوزان در دل سالکان راه حق برای پشت سر گذاشتن مسیر پر خطر سیر و سلوک ایجاد می کند.این پژوهش به دنبال آن است، "احدیت" و "توحید" را در آثار عطار نیشابوری مورد بررسی قرار دهد. روش این تحقیق کتابخانه ای و فیش برداری (مراجعه به اسناد) است. این رساله در شش فصل به شرح ذیل تنظیم شده است: فصل اول کلیات، فصل دوم تعاریف لغوی و اصطلاحات عرفانی، فصل سوم زندگی نامه شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، فصل چهارم احدیت و توحید در قرآن، روایات و عرفان، فصل پنجم احدیت و توحید در آثار عطار نیشابوری، فصل ششم نتیجه گیری.نتیجه کلی بیانگر این است، عطار کمال شناخت در ذات احدیت راتوحید می داند و معتقد است که سالک برای رسیدن به توحید باید به سیر و سلوک و تهذیب نفس بپردازد. توحید از دیدگاه عطار علم به یگانگی خداوند است و عطار برای رسیدن به این مقصود از قرآن مجید برای اثبات یگانگی و احدیت خداوند در آثارش سود جسته است. عطار همه پدیده های جهان را پوچ می داند و این نکته را بارها در اشعار خود بیان کرده، این پوچی در مقابل خداوند که یگانه خالق جهان است، قرار دارد. او معتقد است هر کس به توحید رسید به شناخت خداوند در یگانگی پی برده به طوری که تنها وجود مطلق جهان خداوند و احدیت او در ذاتش می باشد.
بررسی تطبیقی مسئله هبوط انسان دربین ادیان اسلام ، یهودیت و مسیحیت
نویسنده:
اسماعیل شاه آبادی فراهانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسئله هبوط حضرت آدم (ع) به عنوان یک موضوع مشترک دربین ادیان ابراهیمی ودرکتب الهی ومقدس با اشکال وبیان مختلف مطرح گردیده است .اگرچه سه دین اسلام ،یهود ومسیح اصل هبوط حضرت آدم (ع) وخوردن او ازمیوه درخت ممنوعه را پذیرفته اند ،لیکن دربرخی از جزئیات آن اختلاف نظر وجود دارد. دراین تحقیق بصورت تطبیقی به بیان وجوه اشتراک واختلافات پرداخته است . دردین اسلام واژه هبوط به معنی نزول مقام حضرت آدم (ع) تعریف شده وبه سبب خوردن ازمیوه درخت ممنوعه از مکانی که به بهشت تشبیه شده خارج گردیده ، زیرا دیگراو مناسب با آن نشئه از زندگی نبود وعیوب بر آنها آشکار گشت .دردین یهود وآموزه های دینی درکتب عهد قدیم هبوط به معنای اخراج حضرت آدم (ع) از مکان اولیه با تغییر درذات وسرشت او که نتیجه گناه حضرت آدم (ع) بود توصیف شده است .دودرخت درکار بوده یکی درخت معرفت ودیگری درخت حیات . انسان باخوردن از میوه درخت به درجه ای از شناخت ومعرفت رسیده است.دردین مسیح وآموزه های دینی درکتب عهد جدید ، هبوط به زمین مجازات حضرت آدم(ع) وحوا(ع) بود. آنان به دلیل گناه نخستین به زمین طرد شدند وگناه حضرت آدم (ع)وحوا(ع) به نسلهای بعد از او به ارث رسیده وانسانها باذات وسرشت گناه آلود متولد شده است ، بنابراین انسان نمی تواند خودش رانجات دهد ، حضرت مسیح (ع) با قربانی کردن خود انسان رانجات می دهد.نتیجه این نوشتار آنست که انسان با خوردن میوه درخت ممنوعه نتنها سقوط نکرد بلکه باعث شناخت ومعرفتی گشت که اورا به مقامی والا هدایت ورهنمون می نماید.
نور از دیدگاه امام محمد غزالی و شیخ شهاب الدین سهروردی
نویسنده:
سیمین بیرانوندی نیا
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پژوهش بر آن است که مفاهیم و جلوه های گوناگون معرفت شناسی و هستی شناسی نور را در آثار سهروردی با مباحث و مفاهیمی که غزالی درباره نور بیان کرده مورد بررسی قرار دهد و تأثیر پذیری سهروردی از غزالی را در این مبحث بیان کند. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش کوشش شده است که ابتدا به زندگینامه و آثار این دو متفکرکه گویای افکار آنان می باشد پرداخته شود و درادامه دیدگاه های مطرح شده ی متناسب با موضوع مورد توجه قرار گرفته است.نتیجه کار نشان می دهد که غزالی در مهمترین اثر خود، مشکاه الانوار به بیان و تفسیر آیه نور می پردازد. نور و مراتب آن را با استناد به آیات و احادیث و روایات بیان می کند. در آثاردیگر خود بخصوص در احیاء علوم الدین و کیمیای سعادت، موانع و حجاب هایی که مانع روًیت نور حقیقی می گردد و همچنین مراحل سیر و سلوک را مورد توجه قرار داده است.نور در فلسفه ذوقی و نظام اندیشه ای خاص سهروردی نیز نقش بنیادی و محوری داشته و آنچه را که غزالی به دلایل مختلف نتوانسته به پایان برساند، سهروردی به گونه ای رساتر مورد بسط قرار داده است. در آثار سهروردی نیز الهام گرفتن از آیات و احادیث مشهود است. آیاتی که به نور خدا در وجود انسان های خاص و همچنین آیاتی که به ارزش های معرفت شناسی نور، هدایتِ انسان به صراط مستقیم الهی اشاره دارند، قابل توجه است.
حقیقت و مراتب توبه در عرفان و نهج البلاغه
نویسنده:
خسرو ظفرنوایی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
معنای واژه توبه تا آنجا که از فرهنگهای زبان پارسی بر می آید دست کشیدن از گناه، بازگشتن بر طریق حق، پشیمان شدن از گناه است. توبه در تعالیم و اندیشه های دینی و عرفانی نقش و جایگاهی والا دارد، کمتر محدث یا مولفی می توان یافت که در زمینه عرفان دینی مطلبی نگاشته باشد و فرازهایی از نقل و یا تالیف خود را به این مبحث اختصاص نداده باشد، آثار توبه نه تنها در بعد فردی بلکه در بعد اجتماعی نیز قابل توجه است. در این مقاله پس از جمع بندی و بررسی مفاهیم کلیدی و همچنین بررسی آثار توبه در نگاه عرفا و بزرگان دین به این مقوله، انطباق اساسی بین نظر عرفا و انبیا الهی رصد شد که بیانگر این مفهوم است که دستاوردهای کاوشگران مفهوم توبه در طول تاریخ تا چه اندازه از آبشخور اصیل اسلامی و پایگاه روحانی وحی اتصال دارد و سوء تفاهماتی که در این مقوله به وجود آمده و به نظراتی که عرفان ایرانی را به برخی از ادیان مانند منسوب منصوب می نمایند پاسخ داده می شود، لذا با در نظر گرفتن اهمیت جایگاه توبه، در این مقاله هم به صورت کلی و هم با تاکید بر احادیث مرتبط به جایگاه توبه در نهج البلاغه، تلاش شده است تصویر کامل تری از این معنا به دست آید.
صفحات :
از صفحه 57 تا 78
ترجمه و شرح نکات عرفانی کتاب «الحجب» ابن عربی
نویسنده:
سیدابراهیم موسوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , ترجمه اثر
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
حجاب از جمله مفاهیم معنا دار عرفانی است و عبارت از نقش پذیری صورت های کونی و وجودی در قلب، که مانع از قبول تجلی حق تعالی و یا حقایق می باشند. حجاب های مورد در نظر در این تحقیق انواع مختلفی دارند اما در یک تقسیم بندی کلی حجاب ها بر دو نوع هستند: حجاب های نورانی و حجاب های ظلمانیواژه حجاب نورانی که در تعبیرات عرفانی مشاهده می شود، عبارت است از هر مرحله از مراحل سیر و سلوک روحانی که توقف سالک در آن، مانع از صعود به مراحل بالا باشد؛ در واقع هر نوع توجه استقلالی به عوامل رشد و تکامل معنوی، حجاب نورانی نامیده می شود.تجلی و ظهور نور مطلق الهی به دلیل شدت و قوت، بدون گذر از حجاب ها امکان ندارد، و علاوه موجودات نیز به دلیل ضعف و ناتوانی بدون واسطه یا واسطه ها توان درک نور مطلق را ندارند، و از این روست که باید از کانال وجودی اسماء و صفات، پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) او را نظاره کرد و از همین جهت است که می توان بر آنها حجاب را اطلاق کرد بدون اینکه معنای منفی یاد شده در اینجا لحاظ شود.حجاب های ظلمانی مصداق "الظلم ظلمات یوم القیامه" بوده که همان طور که کثرت حجاب از وحدت است و عوالم ظلمانی حجاب از عالم نور و قدس است، این حجاب ها نیز انسان را محدود به مادیات و محسوسات نموده و از توجه به ملکوت عالم غافل می سازند.تحقیق کنونی مشتمل بر 4 فصل مرتبط می باشد. در فصل اول کلیات تحقیق تبیین شده است و در فصل دوم تاریخجه زندگان محی الدین عربی و در فصل سوم انواع حجب و در فصل چهارم که فصل عمده ی این تحقیق می باشد انواع حجب که محی الدین عربی در کتاب حجب خود بیان داشته مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق سعی بر این شده است تا کتاب حجب محی الدین عربی ترجمه و چهار چوب تحقیق قرار گیرد.
نسبت شناسی تفرد و حضور در تفکر غرب و اندیشه اسلامی با مطالعه موردی تطبیق اندیشه تربیتی کانت با حضرت امام خمینی (ره)
نویسنده:
محسن بهارناز
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تفرد و حضور دو مفهوم پایه است که در یک بررسی فلسفی، افتراق و تمایز دو حوزه‌ی فلسفی غرب و اسلام را می‌نمایاند.اصالت فاعل شناسا، در تلقی سوبژکتیو غرب مدرن از بدو رنسانس، از دکارت با مفهوم «کوژیتو» تا امنویل کانت با مفهوم «من استعلایی» و تمییز میان «نومن و فنومن» به پدید آمدن بیش از پیش تلقی فلسفی «تفرد» انجامید. تفرد یا ایندیویژوآلیسم، ریشه‌ی «سوبژکتیویسم» دارد. سوبژکتیویسم، با دکارت و کانت، از حیث معرفت‌شناسی، کاملاً در اندیشه‌ی غرب پسارنسانس، نهادینه می‌شود.ادامه‌ی اصالت بخشی به سوژه یا سوبژکتیویسم، و لاجرم ایندیوژوآلیسم، به اصالت بشر یا امانیسم انجامید. اکنون دوره‌ی عبور از اصالت بشر به ماهو بشر، و نیل به اصالت خود یا «اگوئیسم» است.در تلقی امانیستی، حضور در نسبت با فردیت فرد انسان تعریف می‌شود: هنگامی که تلقی دکارتی – کانتی از اندیشیدن و حد دانستن اصالت یافت، حضور نیز مفهومی سوبژکتیویسم شد. در واقع حضور با فردیت و اصالت فرد تعریف شد.در اندیشه‌ی اسلامی، اصالت از آن خداست، یعنی یک تلقی «تئوئیستی». در این تلقی، فردیت انسان در نسبت با اصالت خدا تعریف می‌شود و تفرد انسان، در مولفه‌های «انسان مسئول»، «انسان مکلف»، «انسان محق» و «انسان پاسخگو» تبیین می‌گردد.در تلقی اسلامی از تفرد، فردیت انسان، در نسبت با وحدانیت خدا تبین می‌شود: توحید و وحدانیت برای انسان خداگرایی، مبین این است در عالم محضر یک خدای واحد است. فردیت هر یک از انسان‌ها در پیشگاه این خدا، فردیت مخلوق و بنده‌ی پاسخگوست.لذا، در خداگرایی، فردیت و تفرد، در محضر تعریف می‌شود؛ محضر خدا. اما در بشرگرایی و امانیسم، متاثر از سوبژکتیویسم، محضر در نسبت با تفرد سوژه تعریف می‌گردد. امام خمینی (ره)، این تقسیم‌بندی را در دو مفهوم «انانیت» و «الوهیت» می‌گنجاند. ایشان عالم را محضر خدا می‌دانتد و ادب حضور را که بخشی از راز نماز معرفی می‌کند، در «درک حضور»، سپس «حفظ حضور»، آنگاه «درک حدود»، و در نهایت «حفظ حدود» می‌شناسد.نسبت تفرد و حضور در اندیشه‌ی اسلامی، نسبتی کاملاً مفارق و مبتاین و متضاد است که هیچ همپوشانی یا انطباقی ندارد.
تبیین اسماء و صفات جمالیه و جلالیه درآثار عرفانی امام خمینی (ره)
نویسنده:
حامد همامی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بررسی مفاهیم اسماء صفات جمال و جلال از دیدگاه امام خمینی (ره) موضوع تحقیق این پایان نامه می باشد.در این زمینه با استفاده از روایات، احادیث، قرآن و منابع تفسیری به شرح معنی لغوی و اصطلاحی اسماء صفات جمال و جلال پرداخته شده است . که جمال در لغت به معنی خوب صورت و نیکو سیرت گردیدن و جلال در لغت به معنای بزرگی و بزرگواری باشد و در اصطلاح، جمال و جلال آنچه که در او قهر و جبر باشد. آنرا جلال، رفق و لطف باشد جمال گویند.در این رساله به بیان دیدگاه امام خمینی (ره) و سایر عرفا پرداخته شده است . در اینجا به بیان شمه ای از نظریات امام خمینی و ابن عربی درخصوص اسماءالهی می پردازیم: در تقسیم بندی اسماء نظریه امام خمینی (ره) موافق ابن عربی نیست. شیخ اسماء را بر اساس معنای لفظی که می تواند دال بر ذاتی یا صفاتی یا افعالی بون آن باشد، تقسیم بندی می کند ولی امام این نظریه را نپذیرفته و ملاک تقسیم بندی اسماء را ترتیب تجلیات بر قلب عارف سالک می داند. بدین ترتیب اسماء از افعالی تجلی نموده سپس صفاتی و در نهایت اسماء ذاتیه بر قلب ولی تجلی می شود و آن ولی کامل است واضح است که این معیار امام خدشه ناپذیر است اما این تقسیم بندی خاص اولیاء کامل است. همچنین بین امام خمینی (ره) و این عربی درخصوص اسم مستأثر اختلاف وجود دارد. شیخ اسماء مستأثر را بدون مظهر می داند و اما امامآن دارای مظهر می داند، منتها مظهر آنها را نیز مستاثر او مخفی می داند در عرفان ابن عربی و همچنین امام با منظور جمال، اسماء جمالی و منظور از جلال اسماء جلالی است. ممکن است سالکی در نهایت قرب، تحت تجلی اسماء جلالی باشد. مثل حضرت یحیی(ع) و یا اینکه مثل حضرت عیسی(ع) در تجلی اسماء جمالی باشد و جلال در اینجا به معنای احتجاب نیست. در این رساله به جهت جایگاه ویژه اسماء و صفات الهی به بیان دیدگاه امام خمینی (ره) و سایر عرفا پرداخته شده است. و در آخر به ذکر یک بیت شعر بسنده می نماییم:تجلی گه جمال و گه جلال است
نقش تهذیب نفس در شکل‌گیری عرفان ملا محسن فیض کاشانی
نویسنده:
حمید جاگیر
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تزکیه و تهذیب نفس در اسلام، سرآمد و بنیان همه‌ی مفاهیم اخلاقی دیگر است، زیرا رشد و تکامل و سعادت انسان‌ها را در دنیا و آخرت در پی دارد. فلسفه‌ی فرستادن انبیاء و ائمه معصومین(ع) تعلیم دادن، ارتقا معرفت راه و روش تزکیه و تهذیب نفس به بشریت بوده و به همین جهت پیامبر بزرگ اسلام (ص) همواره می‌کوشید تا انسانها را از راه تعلیم و تزکیه نفس به کمال و سعادت برساند و بعد از پیامبر (ص)، ائمه معصومین (ع) تلاش و کوشش می‌کردند تا جامعه بشریت را از گرفتاری‌های نفسانی برهانند و به حقیقت، پویایی و کمال برسانند و این سنتی است که علمای جلیل القدر، مسئولیت را پس از ائمه بر عهده گرفته‌اند. این نوشتار به مسئله اساسی و مهم تهذیب نفس و تأثیر و جایگاه آن در شکل‌گیری مراقب عرفانی ملا محسن فیض کاشانی پرداخته و با ارائه تعریفی از «روح»، «قلب»، «نفس»، «تزکیه»، و «تهذیب» می‌کوشد نقش مهم تزکیه و تهذیب را ذکر و با استمداد بعضی آیات و روایات و سخنان ملا محسن فیض کاشانی موانع و روش‌های مبارزه با نفس را از منظر ملا محسن فیض کاشانی بررسی نماید. فرضی که این نوشتار به دنبال اثبات آن است این می‌باشد که با عنایت به این مهم که رذائل اخلاقی سد راه پیشرفت و تعالی انسان و مانع حرکت و عروج به مقامات عالی و معنوی هستند. با جهاد علیه لشکر معاصی می‌توان طی طریق نمود و با گذر از منازل مختلف به شهود جمال حق نائل شد. بر اثر تزکیه نفس حصول ادراکات قلبی و عرفانی میسر و همچنین مقدمات انقطاع از طبیعت و اتصال به عالم غیب فراهم خواهد شد.
جهد و جذبه در عرفان اسلامی
نویسنده:
سیدکامران میرمعینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
چکیده دراین پایان نامه تلاش شده است به دوموضوع مهم ((کوشش)) و ((کشش)) یا همان جهد و جذبه به عنوان دو مفهوم اساسی در حوزه عرفان اسلامی درمسیروطی (( سلوک عرفانی)) پرداخته شود وتلاش محقق برآن است با استفاده از منابع موجود و دیدگاه عرفای مشهور کارآمدترین راه برای وصال مورد نقد وبررسی قرار گیرد. جهد این است که بنده همه هم وهمت خویش را بکار گیرد تا مقامات تبتل تا فنا را پله پله تا ملاقات خداوند به گام خویش بپیماید و البته این مهم می باید در پرتو راهنماییهای رهبری ره رفته و ره شناس پیموده شده و از هیچ تلاشی ، طاعتی دریغ نکند. وجذبه آن است که خداوند از روی عنایت و بنده نوازی بنده ای را به نگاه نوازش بنگرد، به کمند مهر بگیرد وبه سوی خود بکشد و آنچه را برای بالا رفتن بنده بایسته و بسنده است برای او فراهم سازد نردبانی آسمانی پیش پای او نهد واورا به آستان خویش فروآورد. بسیاری از صوفیان مطرح واثرگذاردر عرفان اسلامی در مسیر سلوک عرفانی اصالت را به کوشش، مجاهده و تلاش سالک داده اند وبرخی دیگرازصوفیان بزرگ اصالت را به کشش داده اند و معتقدند اگرعنایت وجذبه نباشد کوشش سالک و مرید را به جایی نمی برد.این پایان نامه قصد دارد ارتباط دوسویه جهد و جذبه وجایگاه آن در عرفان اسلامی الزامات ، مقدمات واسباب هر یک از آنها را برای وصال سالک به حقیقت مورد بررسی قراردهد.
بررسی مکاشفه و رویا و مقایسه ی زهد و عشق شیخ جعفر شوشتری در مکتب عرفان نجف
نویسنده:
مرتضی ملکیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اهمیت زهد و عشق و مکاشفه و رویا در تغییر احوال انسان ها همیشه مقوله ای سئوال برانگیز بوده است، آدمی برای رسیدن به عشق حقیقی باید از منازل بسیاری گذر کند و مکاشفه و رویا میان بری است برای دستیابی به عشق واقعی و این حاصل نمی شود مگر این که انسان تنی تزکیه شده با زهد داشته باشد.شیخ جعفر شوشتری با تجربه ی عاشقانه ی زهد و گذر آن و نایل شدن به مکاشفه و رویا به دریای عظیم معرفت دست یافت و حسین بن علی(ع) را از نگاهی دیگر به جامعه اسلام معرفی نمود. آنچه که مهم است ایجاد این احوال مکاشفه در درون این انسان وارسته است که با استعانت از آن توانسته است از یک واعظ منبری به یک عارف استشمامیه تغییر هویت داده و عشق حسین بن علی(ع) را به زیبایی معرفی کند.او در کتابهای مهم خود از جمله خصائص الحسینیه به بیان منزلت امام حسین (ع) می پردازد و از منزلگاههای سخن می گوید که مقامات سلوک این عارف بزرگ را به همراه مولایش نشان می دهد ، او عطر حسین (ع) را از خیام سوخته حس می کند و آن را به طرز ماهرانه ای بیان می نماید . شیخ جعفر جزو آن دسته از کسانی است که در اعتلای مکتب عرفانی نجف همچون شیخ مرتضی انصاری و ملا حسینقلی همدانی نقش به سزایی داشته است.
  • تعداد رکورد ها : 27