جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

گرایش اسماعیلیان و صوفیان به تأویلات باطنی و زمینه های مشترک فکری ایشان، این دو طریقه را در دوران پسا الموت به هم نزدیک کرده است؛ در واقع مشایخ صوفیه از اندیشه های منسوب به اسماعیلیه بهره بردند و نزاریان نیز شیوه های ظاهری زندگی صوفیان را بکار گرفتند. بدین ترتیب نزاریان ایران در دوران پس از الموت، با تظاهر به صوفی نمایی، آموزه های دینی خود را در آثار اندکی که به زبان فارسی نوشته شده است، حفظ و بیان کردند. از جمل? این کتابها می توان آثار منظوم نزاری قهستانی؛ هفت باب ابواسحاق قهستانی؛ و پندیات جوانمردی، اندرزهای مستنصر بالله دوم از امامان نزاری، را نام برد. در پژوهش حاضر، آموزه های عرفانی در این آثار نزاری در دوران پسا الموت، بررسی شده است. در اشعار نزاری انواع تمهیدات روایی، چون استعاره، تمثیل، رمز پردازی، و همچنین اصطلاحات متنوع عرفانی، برای بیان تعالیم باطنی اسماعیلیه به کار گرفته شده است. به طور کلی، در این آثار شواهدی وجود دارد که نشان می دهد، چگونه نزاریان ایران پس از حمل? مغول در سای? تظاهر به تصوف، به حفظ سنت های مستقل و اعتقادات دینی خود پرداختند. نویسندگان این آثار با هوشمندی، از آموزه های مشترک میان نزاریان و صوفیان استفاده کرده، ولی در حقیقت تعالیم اصلی نزاریان را بیان کرده اند. تعالیمی که پس از قیامت القیامت به برتری باطن بر ظاهر انجامید، و دشمنی دیرین? اسماعیلیه و اهل تسنن، را در سای? آموزه های عارفانه و اصطلاحات صوفیان? دور قیامت، به زمینه های صلح نزاریان و صوفیه که اغلب سُنی مذهب بودند، تبدیل کرد.