جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

واقعه غدیر از مسلمات تاریخی است؛ اما اتفاقات و رویدادهای آن به نقل‌ های متفاوت آمده است. اختلاف روایت‌ ها از آنجا ناشی می‌ شود که برخی از علمای اهل سنت از نقل تمامی ماجرای غدیر خودداری کرده‌ اند. کتاب «نگاهی به حدیث غدیر» نوشته حضرت آیت الله حاج سید علی حسینی میلانی (مد ظله العالی) به همین امر می‌ پردازد. وی حدیث غدیر را از دو جهت مورد توجه قرار می‌ دهد: یکی آیاتی که در این واقعه نازل شده‌ اند و دیگری ماجرای نصب امیرالمؤمنین علیه السلام به امامت در این روز. نویسنده محترم با توجه به آیات قرآن معتقد است که «گرچه آیه غدیر در سیاق آیه‌ هایى است که خداوند اهل کتاب را مورد خطاب قرار داده است؛ ولى به طور کامل و بدون کم و کاست قابل تطبیق بر امت رسول خدا صلى اللّه علیه و آله نیز مى‌ باشد. به این بیان که اگر امت اسلام ایمان آورده و تقوا پیشه مى‌ کردند، همانا گناهانشان را مى‌ بخشیدیم و آنان را در بهشت پر نعمت وارد مى‌ کردیم. اگر آنان به دستورات قرآن و سخنان رسول خدا صلى اللّه علیه و آله به طور کامل عمل مى‌ نمودند و آنچه را که در قرآن درباره امیر مؤمنان على علیه السلام و اهل بیت طاهرین علیهم السلام نازل شده است بر دیده نهاده و با جان و دل مى‌ پذیرفتند، به طور حتم از نعمت‌ هاى آسمانى و زمینى بهره‌ مند مى‌ شدند، و از امت اسلام نیز برخى معتدل و میانه رو و بسیارى بدکردارند». اما درباره حدیث بیان می‌ کند که متن حدیث غدیر در کتاب‌ های مسند احمد بن حنبل، صحیح مسلم، مستدرک نسائی و... نقل شده است. نکته شایان توجه اینکه این بزرگان فقط بخش هایی از حدیث غدیر را روایت و از نقل خطبه غدیر خودداری ورزیده‌ اند و تنها به این مطلب اکتفا کرده‌ اند که بگویند رسول خدا خطبه‌ ای هم خواند. وی در ادامه به بیان مطالبی درباره حدیث غدیر می‌ پردازد؛ غدیر از دیدگاه قرآن؛ شمار راویان حدیث غدیر از صحابه؛ راویان حدیث غدیر از تابعین؛ و اسناد حدیث غدیر از مطالبی است که نویسنده بدانها اشاره کرده و ضمن بیان تواتر حدیث غدیر 43 تن از راویان این حدیث شریف را برشمرده است. ایشان در ادامه به چرایی عدم نقل کامل حدیث در متون اهل سنت اشاره کرده است و بیان می‌ دارد که حدیث غدیر بیان‌ گر امامت امیرالمؤمنین علیه السلام است. سپس به تلاش‌ هایی ناکارآمد برای بی‌ اعتبار کردن حدیث غدیر پرداخته شده و برخی از شبهات معاندین مطرح و پاسخ گفته شده است.

‫اين نوشتار، ترجمه کتاب حيات امام علي النّقي (ع) به زبان اردو است، که نويسنده در آن بخش هايي از زندگاني امام هادي براساس متون مختلف تاريخي و نيز شخصيت و فضايل آن حضرت را بيان مي‌کند. کتاب مذکور در پنج باب و يک خاتمه تهيه و تنظيم شده است. در باب اوّل گوشه‌هايي از تاريخ زندگاني امام هادي (ع) ، معجزات هنگام تولّد حضرتش، همچنين دانستني هايي از پدر بزرگوار، مادر گرامي، نَسَب و القاب، کنيه‌ها، ذکاوت، هيبت و وقار آن امام هُمام ارائه مي‌شود. در باب دوم جلوه‌هايي از مظاهر و شخصيت امام هادي (ع) کاوش گرديده و ضمن بيان ابعاد شخصيت و عظمت آن امام، به بحث درباره اهمّيت و مفهوم امامت و ضرورت عصمت ائمّه (ع) پرداخته شده و مطالبي همچون: زهد و پارسايي، زندگي انبيا گونه، هدايت گمراهان، عبادات و ادعيه، استجابت دعا و ساير فضايل آنان ذکر مي‌شود. در باب سوم زوايايي از علوم و حکمت ناب امام هادي، همراه با احاديث مهّم فقهي، کلامي، اخلاقي و عرفاني حضرتش با ذکر نمونه‌هايي چند معرّفي مي‌شود. نويسنده با اشاره به استنباط‌هاي شگفت آور فقهي امام هادي (ع) در زمينه‌هاي مختلف عبادات و معاملات، برخي زيارت‌ها و ادعيه رسيده از امام هادي (ع) به ويژه زيارت جامعه کبيره را وصف مي‌کند. باب چهارم به بيان انواع مصايب و رنج‌هايي که امام هادي (ع) در طول عمر شريف خويش از طرف عبّاسيان متحمّل شده، و توطئه‌هاي مختلف دستگاه خلافت و متوکل به آن حضرت اختصاص دارد. نگارنده در باب پنجم به وصف اوضاع سياسي، اجتماعي، اقتصادي و اعتقادي پرداخته، ظهور انحراف هاي ديني و بدعت ها در عصرآن امام، ارشاد و هدايتگري حضرتش را شرح مي‌دهد. در پايان، چگونگي شهادت، غسل، کفن و تجهيز و به خاک سپاري امام هادي (ع) ذکر شده است.

در این نوشتار،مؤلف،پس از تعریف علم هرمنوتیک و تبیین پیوندهای ریشه‌شناختی آن، مسائل سه‌گانه‌ی اصلی این علم را مطرح می‌سازد.سپس،با نگاهی گذرا،به تحولات علم‌ هرمنوتیک نوین و منشأ آن،یعنی جریان‌های فکری معاصر(اعم از نظریه‌های جدید رفتار بشری در علوم روان‌شناسی و اجتماعی،تحولات شناخت‌شناسی و فلسفی و بالاخره، براهینی که توسط بعضی از فلاسفه همچون ویتگنشتاین ارائه شده)می‌پردازد.پس از آن، مؤلف با طرح سؤالاتی اساسی،شرح و تبیین چهار طریق متمایز تصور و تعریف علم‌ هرمنوتیک را در پی می‌گیرد،که عبارتند از: 1.علم هرمنوتیک نوین،ریشه در تلاش‌هایی دارد که برای حل مشکلات و اختلافات‌ مربوط به تفسیر متون صورت پذیرفته و به این مبحث می‌پردازد که نصوص مقدس،احتیاج‌ به هیچ نوع ویژه‌ای از رویه‌ی تفسیری ندارند.فهم دستوری تمام سبک‌های خاص بیان و اشکال زبان‌شناختی-فرهنگی مؤلف و نیز فهم روان‌شناختی ذهنیت منحصر به فرد او لازمه‌ی تفسیر هر نوع متنی است. 2.علم هرمنوتیک را به عنوان تأمین‌کننده‌ی یک نظام بنیادی برای علوم انسانی،در مقایسه با علوم طبیعی،نیز می‌توان تصور کرد که حدودی را برای تمایز انواع گوناگون عام‌ تفسیر بنیاد نهاده و روش‌ها و اصول قاعده‌مند ذهنیت و اعتبار را برای آن‌ها تأسیس می‌کند. 3.سومین دیدگاه درباره‌ی علم هرموتیک،به پیش‌ساختاری فهم در ساختار هرمنوتیکی وجود انسانی می‌پردازد. 4.در نگاهی دیگر،علم هرمنوتیک،به حل مسائل مفهومی مربوط به توضیح و تفسیر، تأسیس ارتباطات منطقی میان حقیقت و اعتبار و مسائلی از این دست می‌پردازد.طرح این‌ مسائل،لزوما به شکلی نظام‌مند صورت نمی‌گیرد.هرچند معمولا با نظریه‌ی کلاسیک‌ هرمنوتیکی پیوند می‌یابد.

کَشفُ الغِطاء عَنْ مُبْهَماتِ الشّریعَةِ الغَرّاء کتابی فقهی و به زبان عربی تألیف عالم شیعه قرن سیزدهم شیخ جعفر کاشف الغطاء (متوفای ۱۲۲۷ق) است. وی این کتاب را در سه بخش اصول عقاید، اصول فقه و ابواب فقهی تألیف کرده است. این اثر دارای شهرت و امتیازات ویژه‌ای است به گونه‌ای که مؤلف آن به کاشف الغطاء مشهور گردید. کتاب «دفاع از حقانیت شیعه» ترجمه فن اول کتاب کشف الغطاء (الفن الاول: فی الاعتقادات) می باشد که در صفحات 49 تا 140 جلد اول آمده است. این بخش مشتمل بر اصول اعتقادیست که با دلیل و برهان و بصورت مختصر درباره مواردی مانند توحید، عدل، نبوت و معاد سخن گفته و درباره مسائلی چون ولایت و امامت به تفصیل بحث کرده است. او در بخش امامت، بیش از ۵۰ روایت نظیر احادیث ثقلین، منزلت، رایت، خاصف النعل، مؤاخات و طیر مشوی را از شیعه و اهل سنت آورده است.

‫نوشتار حاضر، ترجمه کتاب دين شناسي تأليف آيت‌الله عبدالله جوادي آملي به زبان ترکي استامبولي است، که انديشه‌هاي ايشان را درباره ماهيت دين، نسبتِ عقل و دين، معرفت ديني و تکثرگرايي ديني (پلوراليسم) را به تصوير کشيده و به شبهه‌هايي مربوط پاسخ مي‌دهد. نويسنده ابتدا تاريخچه دين و معرفت ديني در غرب در دوران قرون وسط و عصر رنسانس علمي را ارائه داده و ضمن طرح ديدگاه‌هاي غرب و فلاسفه غربي نسبت به دين، نظريات متفکران مسلمان را نيز در اين زمينه بيان مي‌کند. پس از آن وضعيت فکري و فرهنگي جامعه امروز و ديدگاه‌هاي معاصر در مقوله دين و معرفت ديني را شرح مي‌دهد. کتاب مزبور در شش فصل تدوين شده است. در فصل اول تعريف دين، تمايز بين دين حق و دين باطل و وحدت دين حق و تعدد دين باطل بيان مي‌شود. فصل دوم از نوشتار حاضر به منشأ و مبدأ دين اختصاص دارد و مشخص گرديده که دين، مبدئي الهي و ربوبي دارد و بر راه‌هاي اثبات و ضرورت دين از منظر عقل و نقل تأکيد شده است. نگارنده در فصل سوم مباحثي درباره گوهر و صدف دين ارائه داده و نتيجه مي‌گيرد که: گوهر همه اديان حقيقي واحد است، هر چند هر يک از اديان احکام و آموزه‌هايي مخصوص به خود دارد. فصل چهارم از اين تحقيق به ويژگي بارز زبان دين پرداخته و مشخص شده که: دين با چه زباني با مردم سخن گفته و مخاطبان مختلف را که داراي سطوح متفاوتي از درک و فهم از دين هستند، چگونه هدايت مي‌کند و: آيا همگان مي‌توانند درک صحيح و مناسبي از دين داشته باشند؟ فصل پنجم به بحث درباره نسبت بين عقل و دين و تعامل اين دو اختصاص دارد و نيز تفکرات و توهمات مربوط به جدايي يا بيگانه بودن آن‌ها از يکديگر ارزيابي شده است. نويسنده در فصل ششم و پاياني به تشريح کثرت‌گرايي ديني و ديدگاه‌هاي گوناگون مربوط پرداخته و آن‌ها را نقد مي‌کند.