جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شرحي است بر كتاب «ام البراهين» شريف محمد سنوسي (متوفي895) شرح مزجي مختصريست بر « ام البراهين » محمد بن يوسف بن حسين سنوسي (895). در عقائد. (سيد حسن نقيبي) در صفات واجب بروش پيروان سنت. (محمد باقر حجتي) متن از: محمد بن يوسف سنوسي (م895) شرح از: محمد بن منصور هدهدي نويسنده، مباحث اعتقادي زيرين را در اين كتاب مطرح نموده است. نخست سه مفهوم «واجب»، «استحاله» و «جواز» را تعريف مي كند. بايد توجه داشت كه اصطلاح رايج در علم فلسفه در اين موضوعات «وجوب»، «امتناع» و «امكان» است و بكار بردن «استحاله» و «جواز» بجاي «امتناع» و «امكان» در اين كتاب گويا ناشي از تعصب ضد فلسفي مؤلف باشد. سپس آنچه را كه واجب است بر مكلفين كه درباره خداوند بدانند مي شمارد. نويسنده براي خداوند تعالي، 20صفت ثبوتي را تعريف مي كند از جمله: وجود، قدم، بقاء، وحدانيت و ... .، پس از آن 20صفت ديگر كه براي خدا محال است (صفات سلبي) و ضد صفات پيشين مي باشد، نام مي برد از جمله: عدم، حدوث، جهل و ... .، در بخش بعدي آنچه را كه در مورد خداوند جايز است مي آورد، پس از آن براي هر يك از صفات برهان مي آورد، در بخش بعدي كتاب به ذكر آنچه بر پيامبران (عليهم السلام) واجب و يا محال و يا جايز است، مي پردازد و براي آنها دليل مي آورد. در خاتمه، تمام اين عقايد را در كلمه توحيد «لااله الا الله» جمع مي كند و به شرح و تفسير آن مي پردازد كتاب «ام البراهين» در حرف الف كشف الظنون (ج1ص170) معرفي شده است و براي آ « سه شرح نام برده است. شرح از مؤلف (سنوسي) و شرحي از محمد بن عمر بن ابراهيم تلمساني و شرحي از شيخ شهاب الدين ابوالعباس احمد بن محمد الغنيمي الانصاري (م1044) اما در آنجا نامي از شارح اين نسخه يعني محمد بن منصور هدهدي نيامده است. كتاب «ام البراهين» به زبان آلماني و فرانسه ترجمه شده و بارها در مصرو فارس و جاوه به چاپ رسيده است (معجم المطبوعات ج1ص1058نقل از نيل الابتهاج ج ص325) (علينقي منزوي) شرحي است بر مقدمه موسوم به «السنوسيه» در بيان واجبات از عقايد كه دانستن آن بر هر مكلف لازم است. در اين مقدمه به برهانهاي اثبات واجب الوجود و صفات ثبوتيه و سلبيه و رسالت انبياي الهي و صفات انبيا و رسالت حضرت محمد (ص) اشاره شده و به اعتقاد مولف، واجبات از عقايد در عبارت « لا اله الا الله، محمد رسول الله » مندرج است. نام نويسنده متن مقدمه مشخص نگرديد و در مواضعي از شرح بالقب «الشيخ»، اشاره به مولف مي شود. (حبيب الله عظيمي) متن المقدمة الصغري است كه قصيده ايست از شيخ سيد محمد سنوسي، شرح با نشانه «ص، ش» (محمد تقي دانش پژوه) شرحي است بر رساله ام البراهين سنوسي در عقايد اهل سنت با ترجمه زير نويس. (نظري، محمود) آغاز كتاب: متن: الحمدلله و الصلوة و السلام علي رسول الله، اعلم ان الحكم العقلي ينحصر في ثلاثة اقسام الوجوب و الاستحالة و الجواز، فالجواب ما لا يتصور في العقل عدمه، و المستحيل ما لا يتصور وجوده، و الجائز ما يصح في العقل وجوده و عدمه (گ1ب) و يجب علي كل مكلف شرعا ان يعرف ما يجب في حق مولينا جل و عز و ما يستحيل و ما يجوز و كذا يجب عليه ان يعرف مثل ذلك في حق الرسل (عليهم الصلوة و السلام) ... . شرح: بسملة، الحمدلله الذي شهد بوجوده جميع الكائنات و الصلوة و السلام علي سيدنا محمد المبعوث بالايات الواضحات و علي آله و صحبه و التابعين لهم في الكرامات الي يوم الدين، الحمدلله و الصلوة و السلام علي رسول الله، الحمد هو الثناء باللسان بالجميل ... انجام كتاب: متن: بكلمتي الشهادة عالمين بها و صلي الله علي محمد كلما ذكره الذاكرون و غفل عن ذكره الغافلون و رضي الله عن اصحاب رسول الله اجمعين و عن التابعين لهم باحسان الي يوم الدين و سلام علي المرسلين و الحمدلله رب العالمين. شرح: و اراد بالعجائب و الله اعلم، الكرامات ... . . سبحان ربك بالعزه عما يصفون و سلام علي المرسلين و الحمدلله رب العالمين. تمت شد، يا محول الحول فحول حالنا و حال جميع المسلمين. [مرعشي و 33/300و 25/19؛ 33/300؛ حضرت معصومه 1/295؛ الهيات تهران ص 237؛ كتابخانه ملي 11/373؛ نشريه 11/243؛ الاوقاف العامة الموصلي 3/197] شرح و حواشي: حاشية شرح ام البراهين رودباري ارماني، احمد (-)

اعتقادات شيعه اماميه را در اصول دين و بعضي از احكام فقهي و اخلاقي بطور بسيار مفصل و استدلالي در چند باب آورده است. اوراق نسخه پس و پيش شده و نام كتاب و نام مؤلف از روي يادداشتي است كه حضرت آية الله مرعشي روي برگ اول نوشته اند. (سيد احمد اشكوري) [مرعشي4/89؛ فهرستواره منزوي 9/425]

اين رساله مسائل به اعتقاد اسلامي مربوط را در بر مي گيرد. (علي بهراميان و سيد علي موجاني) [انستيتوي تاجيكستان 3/149]