جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رساله اي است مختصر در ترجمه رساله «عقايد فخريه» فخرالمحققين محمد بن حسن (682-771ق) و مشتمل بر مباحث توحيد، نبوت، امامت، تولد و تبرا و معاد است. (اميره ضميري) عقائد فخريه از فخرالدين حلي فرزند علامه حلي و صاحب ايضاح القواعد در شرح بر قواعد او (ك 771) است. ترجمه حاضر از صدرالدين محمد تبريزي است كه در زمان شاه عباس به امر شيخ بهائي در حوالي باش يا جوق (در نسخه آش با جوق) گرجستان به انجام دادن آن پرداخته است. وجود اين ترجمه - كه نسخه آن اندك است - خود دليل كافي و قطعي است بر استناد متن رساله به فخر المحققين كه در غالب مراجع و مظان از آن ياد نشده است. تنها دو نسخه از اين ترجمه در دانشگاه (به شماره هاي 2/5884 و 12/3382) موجود است و در فهرست آن كتابخانه در ذيل نسخه شماره 12/3382 آن را به اشتباه با نام ترجمه الفخريه في امر النية (كه رساله ديگري از فخر المحققين است در فقه) شناسانده اند و به عدم انطباق اين ترجمه با متن الفخريه في امر النيه اشاره كرده اند. صدرالدين محمد تبريزي بدستور شيخ بهائي در باش آجوق گرجستان و بنام شاه عباس و همان ترجمه استدلال بر حقانيت آيين شيعي است و اعتقادات اين كرده باختصار و خود اين رساله در آن ترجمه نشده با اينكه در ديباچه اشارتي باين مطلب شده است. (محمد تقي دانش پژوه) آغاز كتاب: ستايش معبودي را عز و علا كه معرفتش دل را نوراست و محبتش روان را نور است ... . . انجام كتاب: يعني در دوستي يكي از معصومين غلو كرده باشد چنانكه او را خداوند. [مجلس شورا 22/264؛ فهرست دانشگاه تهران 11/2382 و 16/130 (با نام ترجمه الفخريه في امر النيه) و 16/130؛ طبقات اعلام الشيعه (قرن 11) 502؛ دانشگاه تهران 12/3382؛ كتابخانه ملي 14/216؛ فهرستواره منزوي 9/211]

رساله اي مفصل دربيان عقايد و معتقدات اماميه که بدرخواست عده اي از مومنين صورت گرفته و درهشت باب تنظيم ودر دوم صفر 1227ق درشهر مراغه بپايان رسيده است: باب اول: دربيان توحيد باب دوم: دربيان صفات ثبوتيه و سلبيه. باب سيم: دربيان نبوت. باب چهارم: در بيان معاد و توابع آن. باب پنجم: دربيان عدالت. باب ششم: دربيان امامت. باب هفتم: دربيان کفر و اسلام و ايمان. باب هشتم: در بيان گناه و توبه خاتمه: دربيان مذاهب مبتدعه آغاز كتاب: الحمدلله رب العالمين. . اما بعد چنين گويد حقير کثير التقصير ... که چون جمعي از برادران ديني و ياران ايماني و گروهي از آرزومندان ثواب رباني و شوقمندان لقاي سبحاني ... استدعا نمودند که رساله وجيزه مشتمله بر ادله عقليه و نقليه ... انجام كتاب: ... علي يد مولفه في البلدة الطيبة المراغه حرس الله اهلها من جميع العاهات و البلية و الشقاوة الدائمية و وفقهم للسعادة الابدية بحق الانبياء و المرسلين و الاوصياء الاکرمين و الملائکة المقربين [نسخه هاي خطي فارسي 2/975؛ فهرستواره منزوي 9/437] شرح و حواشي: ثمره شجره كفر و ايمان مراغي، محمد علي بن حسين (-13) ثمره شجره كفر و ايمان (منتخب) مراغي، محمد علي بن حسين (-13)

اين كتاب در حقيقت گزيده و ترجمه اي است از غنية النزوع ابن زهره سيد عزيز الدين حمزه حلبي (م 585) « منصور» گويا از عماد الدين حسن بن علي بن محمد بن علي بن محمد بن حسن طبري مازندراني آملي، گزيده اي است از غنية النزوع الي علمي الاصول و الفروع ابن زهره. (دانش پژوه) مجهول المؤلف. محتمل است كه تأليف عمادالدين حسن بن علي بن محمد بن علي طبري آملي مازندراني باشد، با وجود اختصار شباهت به ترجمه غنية النزوع إلي علمي الأصول و الفروع از سيد عزالدين ابي المكارم حمزة بن علي بن زهره دارد. در علم اصول و فروع، در چند باب، و هر باب در چند فصل است: با اول در توحيد، در دو فصل. دوم در عدالت، در سيزده فصل. سوم در نبوت، در هشت فصل. چهارم در امامت، در چهارده فصل. پنجم در اصول فقه، در يازده فصل. ششم در فقه، ركن اول از آن در صلات در بيست و هشت فصل، زكات در دوازده فصل، صوم پنج فصل، حج هجده فصل، جهاد در يك مفصل، بيوع در بيست و شش فصل، فرائض در دوازده فصل، و نكاح و غيره چهارده فصل، و جنايات هشت فصل، قضاء و آن چه بدان تعلق دارد. «الذريعه» اين كتاب در بيان اصول دين و فروع آن بر وفق مذهب تشيع نوشته شده، و سبك انشاء گواهي ميدهد كه از آثار گرانمايه قرن ششم است. مع الأسف مؤلف شناخته نشده، و كتابي هم بدين نام در فهرستهاي گوناگون كتب بنظر نرسيده، و در «الذريعه حرف ميم» نيز ثبت نشده است. وي دلايلي بر صحت مذهب شيعه بيان كرده و گويد: [ و چون درين كتاب، بيان اعتقاد اين طائفه خواهد كرد از أصول و فروع؛ چون باين موضع رسد در باب امامت باين اشارتي كرده شود، إن شاء ... فصل در بيان كردن اعتقاد ايشان در اصول ... ] درين فصل چند دليل مختصر از اعتقاد شيعه در اصول دين آورده و شروع بأبواب و فصول كتاب نموده، اعتقاد شيعه را درباره مطالب؛ يكان يكان شرح داده است. فهرس مطالب (پس از عناوين سابق) : [ باب 1 در توحيد. فصل 1 صفات باري. ف 2 نفي جسميت و جوهريت و رؤيت. باب 2 در عدل ف 1 واجبات و مقبحات عقلي و شعري. ف 2 نفي نسبتهاي ناروا. ف 3 نفي باز گرفتن ايمان. ف 4 تحقيق هدايت و ضلالت. ف 5 قضا و قدر. ف 6 اراده خدا بايمان آوردن كافران. ف 7 عذاب نكردن بي گناه. ف 8 أفعال باري و حكمت آنها. ف 9 حسن تكليف. ف 10 مكلف بودن كفار. ف 11 نفي تكليف ما لايطاق. ف 12 متكلم بودن باري. ف 13 حدوث كلام باري. باب 3 در نبوت. ف 1 عصمت پيغمبران. ف 2 أفضليت پيغمبر خاتم صل الله عليه و آله و سلم ف 3 عدم كفر أبوين پيغمبر صل الله عليه و آله و سلم ف 4 تأويل آيات بر عدم زلة پيغمبران (درين فصل از «تنزيه الأنبياء» سيد مرتضي علم الهدي، و «زلة الأنبياء» شهاب رازي مشاط ياد كرده). و إثبات پاك و منزه بودن حضرات آدم و نوح و ابراهيم و يوسف و أيوب و موسي و داود و سليمان و يونس و خاتم النبيين صلوات الله عليهم از گناهان. ف 5 موحد بودن پدران و مادران أنبياء عليهم السلام ف6 دلائل ايمان پدر و مادر رسول خاتم و أميرالمؤمنين سلام الله عليهم أجمعين و أشعار حضرت أبوطالب. ف 7 دلائل ايمان مادر أميرالمؤمنين عليه السلام. ف 8- پدر حضرت ابراهيم عليه السلام. باب 4 در امامت. ف 1 دلائل عقلي و نقلي بر امامت أئمه أطهار عليهم السلام. ف 2 عصمت إمامان. ف 3 أفضليت امام. ف 4 بطلان إختيار خلق. ف 5 دلائل امامت أميرالمؤمنين عليه السلام (13 دليل). ف 6 در امامت باقي أئمه تا بقائم عليهم السلام. ف 7 در غيبت امام صاحب الزمان عليه السلام. ف 8 در وعد و عيد. ف 9 پاداش رنج رسيده و مظلومان. ف 10 أجل حيوان. ف 11 روزي. ف 12 سؤال گور. ف 13 تعيين گروه رستگار (فرقه ناجيه) از 73 ملت. ف 14 سبب إختفاي علوم أئمه إطهار عليهم السلام. باب 5 در آنچه مذهب ايشانست در أصول فقه. ف 1 مدار أصول فقه بر خطابست. ف 2 أوامر. ف 3 نواهي. ف 4 عموم و خصوص. ف 5 در نسخ. ف 6 أخبار متواتر و آحاد و عدم حجيت خبر واحد. ف 7 اندر أفعال. ف 8 در إجماع. ف 9 اندر قياس. ف 10 اندر حظر و إباحه. ف 11 نفي حكم عقلي يا سمعي. باب 6 اندر فقه. ركن أول: نماز. (كتاب الصلوة، داراي 28 فصل) 20- كتاب الزكوة (12 فصل) 3- كتاب الصيام (5 فصل). 4- كتاب الحج (18 فصل) 5- كتاب الجهاد (1 فصل) 6- كتاب البيوع (26 فصل) 7- كتاب الفرايض (12 فصل) 8- كتاب النكاح و غيره (14 فصل) ف 1 نكاح غبطه (دوام). ف 2 تعدد زوجات. ف 3 نكاح متعه. ف 4 ملك يمين. ف 5 إيلاء. ف 6 ظهار. ف 7 طلاق. ف 8 لعان. ف 9 رده. ف 10 عده. ف 11 حكم أولاد. ف 12 عتق و تدبير. ف 13 يمين و عهد و نذر. ف 14 صيد و ذبايح 9- كتاب الجنايات (8 فصل) 10- كتاب القضاء و ما يتعلق به ]. پايان فهرست «معتقد الاماميه» مؤلف «معتقد الاماميه» در موارد مختلف بروايات أهلبيت عليهم السلام استناد نموده، و أسامي راويان را آورده، و هم از پيشوايان سنت مكرر ياد و آراء آنها را رد كرده است. و نيز از كتابهاي «مقاتل الطالبين» أبوالفرج و «تنزيه الأنبياء» علم الهدي و «زلة الأنبياء» مشاط و «عمل السنه» و «مصباح كبير» شيخ طوسي و «نزهة الزاهد» نام برده، و شيخ طوسي را خواجه أبوجعفر طوسي تعبير نموده است «روضاتي» اين اثر به كوشش مرحوم دانش پژوه در 1340هـ ش چاپ شده است. « نظري، محمود» آغاز كتاب: بسم ... شكر و سپاس خدائي را كه آفريننده جهانست، و داننده آشكار و نهانست. آنخدائير كه از ميان خلايق محمد بن عبدالله صل الله عليه و آله و سلم را برگزيده، و خلعت نبوت و امامت در وي پوشانيده، و تاج كرامت بر سرش نهاده، و بپيغمبري بجن و إنس فرستاده، و صد هزار صلوات و سلام بر او باد، و بر آلش و بر مصدقان أقوال و پيروان أفعالش. أما بعد، بدان اي جوينده راه و گوينده لا إله الا الله كه ديني كه خدايتعالي آنرا براي بندگان خود پسنديده؛ آن اسلام است ... در خبر است كه روزي رسول خدا صل الله عليه و آله و سلم در پيش خود خطي بكشيد ... و رسول صل الله عليه و آله خبر داد و گفت: ستفرق أمتي ... و آنچه خداي و رسول از آن خبر داد همه واقع شد ... . و ايشان متفرق شدند، و هر طايفه از ايشان خود را بر حق دانند ... و ديگري را ضال و گمراه خوانند ... چنانكه گفته اند كه: حنفيان جبري؛ حنفيان معتزلي را، و ايشان را با يك ديگر در اصول و فروع خلاف نيست مگر در مسئله چند در أصول كه خلاف است، باين قدر يكديگر را لعنت ميكنند و در كتابهاء خود مي نويسند، و معتزلي هم چنين و طايفه ديگرند كه ايشان را روافض نام نهاده اند، و بد دين و بد مذهبشان خوانند، و هر كجا كه نام ايشان برند و نويسنده؛ بريشان را باطل دانند، و بدترين أهل اسلام ايشان را گويند، و همكنان (همگان ؟) بر إنكار اين طايفه اتفاق كرده اند، و ايشان طائفه ئي اند كه ايشانرا اماميه گويند و إثنا عشريه خوانند؛ زيرا كه بامامت دوازده امام گويند ... و برين دعوي حجتهاء عقلي و نقلي آرند. بأندكي از آنچه گفته شد اشارتي كرده شود تا خواننده اين كتاب در‌آن نظر كند و بر آن واقف شود و حقيقت مذهب ايشان بداند، إن شاءالله تعالي ... انجام كتاب: و اگر بصلح راضي نشود سوگندش دهد، و چون سوگند خورد دعوي مدعي ساقط گردد، و الله اعلم بالصواب، و إليه المرجع و المأب. تم الكتاب بيد شهر شوال، بالظفر والاقبال، لسنة ست و ثلثين و تسعمائة هجريه، حامداً الله، مصلياً علي محمد و عترته أجمعين. [فيلم دانشگاه 1/198 و 2/110؛ چاپ دانش پژوه در 1339 خ؛ فهرست كتب خطي كتابخانه هاي اصفهان ص 33 ش 12؛ كتابخانه علامه روضاتي 1/159؛ فهرست مختصر مجلس 828؛ مجلس شورا 2/48/27؛ كتابخانه هاي اصفهان ص 33؛ فهرستواره منزوي 9/538]

اين رساله قسمتي است از كتاب اساس العقايد محي الدين ابن عربي است كه در اين مجموعه آغاز سخن از اين مي كند كه عقايد بنا بر نظر او متوقف است بر كتاب و خود كتاب متوقف است بر عقايد بحسب ذات اين قولتا به آنجا مي رسد كه اساس كتا چيست و او به اختصار اساس را نيز مشخص مي كند. (مسعودي، اكرم) [خطي عربي83]

بيان عقايد شيعي است با قصه ها. در چند باب و هر باب در چند مجلس. بابها: 1. (مجلس سوم در عدل و حكايت مردن طفل شيرخوار و حكايت بوحنيفه، مجلس چهارم در عدل خداوند) 2. نبوت، در 7 مجلس 3. امامت، در 6 مجلس 4. معاد، در 7 مجلس، 5. صلوة، در 18 مجلس 6. صوم، در 10 مجلس ... 12. مذمت ظلم و دوري كردن از مومنان 7 مجلس. (نوشاهي، عارف) [دانشگاه پنجاب فارسي 1/423]