جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شرح ابن میثم بحرانی بر نهج البلاغه از ویژگی هایی برخوردار است که آن را از سایر شروح ممتاز می سازد. همچون: جامعیت شارح آن در علوم عقلی و نقلی و در اختیار داشتن نسخه سید رضی و تقریر برهانی نهج البلاغه و تحقیقات عرفانی و تقریر علمی حکمت های اخلاقی و استفاده از علوم عصری و داوری بین شرح قطب راوندی و ابن ابی الحدید و موجود بودن نسخه های دستخط مولف. انتقاداتی نیز بر این شرح وارد است که از جمله آنها اعتماد کردن شارح بر علوم عصری مانند نظریه بطلمیوس است.

‫کتاب «الشواهد الربوبية في المناهج السلوکية»، نوشته صدرالدين محمد بن ابراهيم قوام شيرازي، ملقب به ملاصدراست که حاوي يک دوره مختصر از مباحث فلسفي بر اساس مشرب حکمت متعاليه و پنجمين اثر مکتوب وي است. اين کتاب که پس از کتاب شريف اسفار اربعه به نگارش درآمده و در پنج مشهد و هر مشهد در چند شاهد مرتب شده، از جامعيت خاصي برخوردار است. مشهد اول آن در باره امور عامه، مشهد دوم در باره وجود باري تعالي، مشهد سوم در باره معاد، مشهد چهارم در باره حشر جسماني، قبر، بعث، بهشت و جهنم، و مشهد پنجم آن درباره نبوت و ولايت است. در پايان‌نامه حاضر، دورنمايي از مباحث اين کتاب به عنوان مقدمه ارائه گرديده، سپس از بين مشاهد پنج گانه، شاهد اول از مشهد اول که در باره اصل وجود است و شاهد دوم از مشهد اول که در باره وجود ذهني است، ترجمه و شرح شده است. در شاهد اول، تحقق و واقعيت داشتن وجود و روشن و آشکار بودن آن و قوام داشتن همه اشيا به او و همچنين سريان او در همه ماهيات، و اينکه هر کجا وجود حضور داشته باشد، هم? صفات کمالي هم حضور دارند، و اينکه همه چيز وجود است و ماهيت در ظل او عنوان پيدا مي‌کند، و اينکه ملازمت وجود و ماهيت اتفاقي نيست؛ بلکه اتحادي است، و اينکه تميز و تشخص وجود به ماهيت است و وجود اصل و مبدأ پيدايش جوهر و اعراض است، بحث شده است. در ادامه، جايگاه امور عامه را که همان استعدادبخشي به موجودات است، مطرح کرده و آراي ديگر را مردود مي‌شمارد ومقولات ماهوي و احوال آنها را تعريف مي‌کند. در شاهد دوم عوالم متعدد وجودي را توضيح داده و جايگاه وجود ذهني در ميان مجموعه اين عوالم را روشن کرده و براي اثبات وجود ذهني برهان‌هايي اقامه کرده و اشکالات و شبهاتي را که در باره وجود ذهني مطرح است، پاسخ‌ مي‌دهد. در پايان، به کيفيت وجود کليات در ذهن مي‌پردازد و واقعيت آنها را الهامي مي‌داند. نويسنده در ابتداي هر قسمت، مقدمه‌اي براي ورود به بحث ارائه مي‌کند و سپس مطالب کتاب را ترجمه و کمي تشريح و توصيف و در مواردي هم نقد مي‌کند.

‫چکيده : اين پژوهش، برگردان ترکي کتاب الانوار الّلامعة في شرح زياره الجامعة تأليف آيت ‌الله سيدعبدالله شبّر است، که مقام ها و ويژگي‌هاي ائمّه معصومين( را شرح مي دهد. در بخش نخست اهمّيت زيارت معصومين، به ويژه زيارت جامعه کبيره و بخش هاي والا و عالي آن از لِحاظ عرفاني، آثار وجودي اهل بيت(، ضرورت شناخت اين ذوات مقدّس و تمسّک به ولايت آنان تبيين مي شود. بخش دوم به شرح معارف عميق توحيدي و ولايي نهفته در اين زيارت و فضايل و کمالات اهل بيت( و اين که آنان خلفاي برجسته الهي و انسان‌هاي کاملي هستند که هدايت بشر فقط از طريق آنان امکان پذير است و نيز صحّت متن و سند زيارت جامعه کبيره و ورود آن از جانب امام هادي عليه السلام اختصاص دارد. در بخش سوم منزلت زيارت جامعه کبيره را همچون منزلت دعاي جوشن کبير برمي شمارد که در آن، اوصاف مهّم ائمّه هُدي و معارفي در زمينه ابعاد ولايت آنان بيان گرديده است. نويسنده، زيارت جامعه را سفره گسترده امام شناسي مي خواند که تمام تشنگان معرفت اهل بيت( را سيراب و راه معصوم( را از راه غير معصوم جدا مي‌سازد. بخش چهارم به بيان مراتب عبوديت ائمّه اطهار( در برابر خداوند مي پردازد، که با ذکر نعمت‌هاي ويژه الهي به آنان، انگيزه‌هاي شخص زائر به امامان معصوم( را تقويت مي کند. مراحل تولّي و تبرّي اهل بيت(، اظهار ايمان و مَحبّت به آنان و دشمني با دشمنانشان، ايمان از روي بصيرت و نَه از روي تقليد به اهل بيت، اظهار اخلاص، خشوع و ارادت به ساحت آن بزرگواران در زيارت جامعه کبيره، لزوم ارتباط هميشگي با آن ها جهت زنده بودن قلب انسان‌ها و مردن قلب‌ها بر اثر قطع ارتباط با آنان و شرح ديگر شؤون فضايل اهل بيت( در زيارت جامعه‌کبيره از ديگر مندرجات اين پژوهش محسوب مي‌شود.

---