جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

كتاب «منهج الرشاد في معرفة المعاد» تاليف محمد نعيم‌ طالقانى، از معدود كتاب هايى است كه از معاد روحانى و جسمانى با استفاده از مبانى حكمى، عرفانى و تفسيرى بحث كرده است. مولف به طور كلى در مباحث حكمى بيشتر از صدر المتألهين تأثير پذيرفته است. اين كتاب به طور كلى از يك مقدمه، پنج باب و يك خاتمه تشكيل يافته است كه تفصيل آن به اين شرح است: مقدمه: حقيقت و ضرورت معاد، معاد در آيات قرآن، مراد از معاد روحانى و جسمانى، مبناى اثبات كنندگان معاد، معاد بدن، معاد نفس، جواز انعدام عالم و امتناعش، نقد كلام حكماء در امتناع انعدام عالم، امتناع اعادة المعدوم و نقد كلام متكلمين در اين زمينه و در نهايت نتيجه‌ گيرى مولف از مباحث فوق. 1- اثبات نفس و بيان انيت آن و تحديد نفس: شرح كلام شيخ الرئيس در طبيعيات شفاء و كلام خواجه نصير طوسى در شرح اشارات و رد شبهات وارده است. 2- بيان حقيقت نفس و ماهيت آن 3- تعديد قواى نفس 4- الف) اثبات حدوث نفس با حدوث بدن ب) تعريف تناسخ و اثبات بطلان آن. ج) بيان احوالات نفس بعد از فساد بدن (سعادت، شقاوت، لذت عقليه، ثواب و عقاب) 5-اثبات معاد جسمانى و پاسخ به شبهات مطرح شده است.

"فصوص الحکم "یا نگین‌های حکمت‌ها کتابی است به عربی از تالیفات عرفانی و حکمی شیخ محی‌الدین عربی (ف‌ 638 .ه‌.ق) که شامل " 27فص "است .در مجموعه دو جلدی حاضر شرح‌ها و نقدهای اصلی فصوص الحکم بررسی شده، همچنین ترجمه و شرح فصوص الحکم به فارسی عرضه شده است .فصوص الحکم، عمدتا مباحثی در باب وحدت وجود، و نبوت است که از منظر عرفانی بررسی شده است .عناوین برخی از فص‌ها از این قرار است" :حکمت الهی در خلق و آفرینش آدمی"، "معنی نفت و عطایای ذاتی و اسمایی و معنی آدم، طلب و سوآل"، "معنی سبوح و تنزیه و تشبیه و جمع بین این دو"، "ادریس و هرامسه و معنی قدوس"، "معنی حق بودن (در بحث حضرت ابراهیم و اسماعیل)"، "مختصری از زندگی حضرت یوسف و روحانیت او "و "تاریخچه‌ای از زندگی حضرت یعقوب ."

‫تحقيق حاضر، ترجمه کتاب تجلي اثر چيتيک است، که به تشريح انواع ظهور و تجلّي اسما و صفات الهي در اولياي او مي‌پردازد و ديدگاه فلاسفه و عرفاي مسلمانان را در اين زمينه انعکاس مي‌دهد. نويسنده با استفاده از قواعد و آموزه‌هاي فلسفه و عرفان اسلامي، مانند وحدت و کثرت، قوس نزول و صعود، قاعده الواحد و ويژگي‌ها و احکام اسما و صفات الهي به بيان ابعاد مختلف و شرايط تجلي اسما و صفات در خلايق پرداخته است. وي نخست ضمن تبيين مسأله وحدت وجود از منظر فيلسوفان و عارفان مسلمان، معناي تجلي و ظهور و منشأ آن، اقامه برهان بر وجود واجب و توجيه کثرت در وحدت، وحدت شخصيه وجود از ديدگاه ابن عربي را شرح مي‌دهد. آن گاه به تفسير اسما و صفات الهي، مانند علم الهي، نفس رحماني و ديدگاه فلاسفه در اين زمينه پرداخته و رابطه بين اسما وصفات الهي و معناي دوام فيض و تجديد تجلّي بر موجودات را بررسيده و بر اين اساس مفهوم تجلي و ظهور اسما و صفات الهي در عالم دنيا، برزخ و قيامت را از منظر فيلسوفان و عارفان مسلمان بررسي مي‌کند. بخش‌هاي ديگر اين نوشتار به تبيين موضعگيري ابن عربي در مقوله اسامي خدا، نسبت بين وجود و عدم، تنزيه و تشبيه الهي، انواع معرفت، کمال انساني، ماهيت عالم برزخ و مباني و اصول حاکم بر جهان هستي پرداخته و رابطه خداوند با عالم، رابطه آفاق و انفس، ماهيت عالم ارواح، مفهوم شعاير الهي از ديدگاه او و ساير عرفاي مسلمان را شرح داده است. نويسنده اعتقاد دارد ظهور و تجلي الهي همواره در حال وقوع بوده و اگر اين مهم صورت نپذيرد، ادامه حيات در جهان هستي به خطر مي‌افتد. وي ديدگاه‌هاي عارفان مسلمان در اين زمينه و اختلاف نظر آنان در ظهور و تجلي را نيز بيان مي‌کند. تأکيد نويسنده بر ديدگاه‌هاي محيي‌الدين عربي در دو کتاب فتوحات مکيه و شرح فصوص‌الحکم است.