جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

خداوند قرآن کریم را برای هدایت انسان ‌ها فرستاده است و هدایت انسان‌‌ها فرع بر فهم آیات الهی است. همچنین پیامبر را به عنوان مبیّن قرآن قرار داده است و پیامبر نیز اهل بیترا پس از خود به عنوان مفسر و مبیّن قرآن معرفی نموده است. از آن حضرات روایات بسیاری در تبیین معارف قرآنی بر جای مانده است. در این راستا روایاتی از امام حسین نیز به عنوان یکی از اهل بیت توسط راویان ثبت و ضبط شده است. غیر از روایاتی که به منزله تفسیر معارف قرآنی است، گاه آن حضرت در ضمن سخن یا مکتوبی، به آیه‌ای شریفه استشهاد نموده است و گاه در ضمن سخن و یا در پاسخ به پرسشی، به تفسیر کلام وحی پرداخته است.در این پژوهش، بر اساس روایات و نقل ها از منابع تاریخی، روایی و تفسیری، بخش عمده ای از استشهادات قرآنی و روایات تفسیری امام حسین همراه با تحلیل آنها مورد بررسی قرار گرفته است. آنچه مسلم است، دراستشهاد به آیات یا تفسیر آنها توسط حضرات معصومین هدف یا اهدافی دنبال می شود که در ضمن تحلیل هر مورد، به عنوان دیدگاه و یا دست کم احتمال اشاره شده است. همچنین غیر از تحلیل محتوا به روش تفسیری یا تفسیر مطلق بودن آنها یا تاویل بودن آنها اشاره شده است.این نوشتار گامی کوچک و در این زمینه می باشد. بنابراین، پیشنهاد می‌شود که در ادامه و گام‌های پسین در راستای استشهادات قرآنی و روایات تفسیری امام حسین و به طور عام اهل بیت باید چندکار انجام پذیرد: 1- بررسی تمامی موارد موجود از استشهادات قرآنی و روایات تفسیری امام حسین و سایر معصومان و احصای آن موارد؛2- بررسی اعتبار یک یک آنها که طبعاً با دو روش بررسی سندی و متنی و محتوایی انجام پذیر است؛3- بررسی و تحلیل محتوایی و شکلی عمیق یک یک آنها که طبعاً جزئی تر و خردتر بودن عناوین را می طلبد، تا هدف تحلیل عمیق به درستی انجام پذیرد.

همواره جریانات فکری و فرهنگی در طول تاریخ نقش ویژه ای در وقوع حوادث بزرگ در جوامع انسانی ایفا کرده اند. بدون تردید فرهنگ و تمدن اسلامی نیز در مسیر فراز و فرود خود از این قاعده مستثنا نبوده است. فی المثل توجه به دو دهه 60 و 70 هجری و ظهور حوادث متعددی در این مقطع تاریخی فرهنگی واضح می سازد که برخی جریانات فکری با ویژگی ها و ادعای اسلام باوری چگونه از خود شخصیتی تاریخی به یادگار گذاشته اند. ازجمله این وقایع، رخداد عاشورا و کیفیت مداخله و ایفای نقش بنی امیه می باشد. این پژوهش تلاش می کند تا ضمن طرح و یادآوری اجمالی پاره ای زمینه ها و عوامل، اصلی ترین نقش را برای قبیله بنی امیه برشمرده و کار کرد پر رنگ تر این جریان فرهنگی ـ فکری را به تحلیل بگذارد.