جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نظم، برخلاف شعر، وزن و قافیه و بسیاری چیزهای دیگر دارد اما از آن حال و روح شعر در آن خبری نیست. از این دیدگاه، در مثنوی مولوی به ندرت ابیاتی یافت می شود که از ویژگی های شعری تهی باشد. در حالی که این کتاب اساساً به منظور القای مفاهیم عالی عرفانی فراهم آمده است و در این گونه آثار بهره گرفتن از عنصر خیال و پرداختن به استعاره و مجاز که لازمه شعر ناب باشد ضرورتی ندارد. این مقاله، در مقایسه ای با دیگر آثار گرانسنگ عرفانی از قبیل حدیقه سنایی و مصیبت نامه عطار، تفاوت مثنوی با این آثار از لحاظ برخورداری از شعریت و خیال انگیزی در بیان مطلب را باز می نماید و نقاط اوج و فرود مثنوی و عوامل مؤثر در این اوج و فرود را نشان می دهد.

رولان بارت در کتاب اجزای گفتمان عاشقانه اظهار می دارد که عشق انسجام قبلی گفتمان و نیز انسجام تفکر را در هم می شکند. با این حال، این در هم شکستگی می تواند به بازسازی جدیدی بیانجامد، به نوعی قوام و انسجام بعدی. همچنان که می تواند منجر به تناقض، بی معنایی و پوچی شود. از آنجا که بخش بزرگی از رمان مارسل پروست به تجزیه و تحلیل قوانین پیچیده عشق در ابعاد روانی و اجتماعی آن اختصاص دارد، کشف ماهیت گفتمان عشق، انسجام و یا پوچی آن نزد شخصیت های عاشق رمان در جستجوی زمان از دست رفته قابل بحث خواهد بود. به اعتقاد ما، زبان به کار رفته توسط شخصیت عاشق پروستی- در تلاش خود برای برقراری ارتباط با معشوق و یا با دیگر شخصیت های رمان- بخشی از قوانین عشق پروستی هستند که شایسته تجزیه و تحلیل اند. بنابراین ما به دنبال آن هستیم تا بدانیم آیا در چارچوب تجزیه و تحلیلی گفتمانی، می بایست چنین نتیجه گرفت که عشق پروستی، روشنگر و به اندازه کافی هوشمند است تا به جنبش و فعالیت در سطح اندیشه و بیان بیانجامد، یا باید پذیرفت که این عشق منبع ایستایی بنیادین زبان و اختلال جبران ناپذیر بیان است.