جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی : سارتر و فوکو دو تن از برجسته‌ترین و گاه متضادترین شخصیت‌های فلسفی قرن بیستم بودند. و هیچ کجا ماهیت متضاد فلسفه های اگزیستانسیالیستی و پساساختارگرایانه آنها به اندازه رویکردهای متفاوت آنها به درک تاریخی آشکار نیست. در جلد اول این مطالعه معتبر دو جلدی، توماس آر. فلین بازسازی محوری و جامعی از نظریه تاریخی سارتر انجام داد. این جلد دوم که مدتها منتظرش بودیم، خوانشی جامع و انتقادی از نقطه مقابل فوکو ارائه می دهد. یک تاریخ، که فوکو تئوری می کند، باید نوعی نقشه باشد، نموداری جامع از دگرگونی ها و جابجایی های ساختاری در طول زمان. بر خلاف سایر محققان فوکو، فلین قرائتی «محوری» را به جای خوانشی توسعه‌ای از آثار فوکو پیشنهاد می‌کند. این اجازه می دهد تا جنبه هایی از سه گانه معروف فوکو از دانش، قدرت و موضوع در هر یک از آثار اصلی او نمایان شود. فلین مقوله‌های اگزیستانسیالیستی را در «چهارضلعی» فوکو ترسیم می‌کند، مدلی که فوکو به عنوان تعریف مفاهیم مدرنیستی از دانش پیشنهاد می‌کند. در خطر درجه ای است که افکار سارتر به طور کامل توسط این نقشه برداری تسخیر شده است، خواه همانطور که فوکو ادعا می کرد «مردی قرن نوزدهم بود که در تلاش برای تفکر در قرن بیستم بود».

این پژوهش در نظر دارد با تحلیل گفتمان ‌قدرت در دو نمایش‌نامه مده‌آ اوریپید و داستان سهراب شاهنامه فردوسی، به تبیین وجوه اشتراک و افتراق دو جهان‌بینی در دو اثر مذکور بپردازد. روش پژوهش حاضر تحلیلی ـ تطبیقی و اطلاعات لازم برای سنجش نمونه‌ها به شیوه‌ای کتابخانه‌ای و به ‌واسطه ابزار تحلیل گفتمان انجام گرفته و هدف از آن یافتن فصل ممیز این دو اپیستمه از حیث مفهوم قدرت است. به نظر می‌رسد می‌توان نتایج حاصل از این مطالعه تطبیقی را نیز به ‌مثابه نمونه‌‌هایی، به جهان معرفت‌شناسانه و گفتمان غالب در روح دو جغرافیای فرهنگی یونان کلاسیک و ایران تعمیم داد. رویکرد نظری بحث برگرفته از آراء میشل فوکو و مفهوم گفتمان قدرت در اندیشه وی است. شواهد این تحقیق گویای این واقعیت هستند که به‌رغم وجود مؤلفه‌های مشابه در اپیستمه هر دو اثر، در هر دو ساحت خدایگانی و انسانی از مفهوم تقدیر و مرگ تا عشق، اصالت و خردورزی، نقطه تمایز بنیادین آن‌ها در تبیین گفتمان قدرت، رویکردشان در پذیرش یا تقابل با گفتمان قدرت متعالی خدا یا خدایان است. اگر فردوسی در داستان سهراب، تقدیر یزدان را عامل فرجام پایانی می‌داند، در مقابل اوریپید، مده‌آیی می‌آفریند که در مقابل گفتمانِ غالبِ سنتیِ نهادینه‌شده می‌ایستد و حتی حاضر است فرزندانش را سر بریده، خدایان را همراه‌ کرده و شکوه‌مندانه سوار بر ارابه خدایان گردد.

آیه 60 سوره نور در خصوص زنان زمین‌گیر که امیدی به ازدواج آن‌ها نیست، دو توصیه دارد: جواز کنارگذاشتن پوشش بدون تبرج و بهتربودن عفت‌ورزیدن آنان. این مقاله به تحلیل دیدگاه مفسرین درباره عفت می‌پردازد و با روش تحلیلی ـ انتقادی، نقدهایی را به این دیدگاه‌ها وارد می‌داند. عموم مفسرین توصیه دوم را در ارتباط مستقیم با حجاب تفسیر کرده‌اند. در یک صورت‌بندی می‌توان گفت در دیدگاه آن‌ها عفت ورزیدن مذکور به حجاب، مبالغه در حجاب، احتیاط در حجاب، سببیت حجاب و پرهیز از کنارگذاشتن حجاب تفسیر شده است. در این دیدگاه‌ها مرزبندی روشنی بین عفاف و حجاب وجود ندارد. به‌نظر می‌رسد قوی‌ترین احتمال در تفسیر آیه این است که توصیه دوم توصیه به حجاب نیست بلکه تأکید همان توصیه اول است و از این نکته پرده برمی‌دارد که وضع ثیاب توسط زنان مذکور، منافاتی با عفت ندارد و این امر برای آنان از تبرج و خودنمائی غیرعفیفانه بهتر است.