جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 2253
شأن و کارکرد عقل در تفسیر قرآن از دیدگاه نص گرایان
نویسنده:
حمید آریان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
این مقاله به امکان و شرایط نقش آفرینی عقل در تفسیر قرآن از دیدگاه نص گرایان میپردازد و هدف آن، واکاوی مدعا و اعتبار سنجی ادلة آنان دربارة شأن عقل در تفسیر قرآن است. مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به مسئله میپردازد و در مقام بررسی رویکردی عقلی ـ انتقادی دارد.مفسران نص گرا بر محور بودن ظاهر نصوص دینی، در فهم مراد خدا از آیات تأکید دارند و برای عقل حداکثر نقشی ابزاری قائل اند. اهل حدیث با تأکید بر نص گرایی افراطی، جایگاهی برای مدرکات عقلی در فهم آیات قائل نیستند. اشاعره عملاً نصوص دینی را مقدم میدارند و اخباریها در نفی اعتبار و کارایی عقل دیدگاهی مشابه اهل حدیث دارند. اصحاب مکتب تفکیک نیز تنها عقل فطری را، طبق اصطلاح خاص خود، در تفسیر معتبر میدانند و عقل برهانی را معتبر نمیشمارند. نص گرایان چهار دسته دلیل برای اثبات مدعای خود اقامه کرده اند که هیچیک از آنها نافی اعتبار عقل در تفسیر قرآن نیست. و ادعای آنان را ثابت نمیکند.
مشخصات اثر
تأثیر اصل عدل الهی در تفسیر قرآن کریم
نویسنده:
محمد سلطانی,محمود رجبی
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
اندیشه های کلامی، به ویژه اعتقاد به عدل و حکمت خداوند، در تفسیر قرآن کریم بس اثرگذار است. بررسی این موضوع می تواند رویکرد مفسران عدلی مسلک به تفسیر قرآن را آشکار سازد و گامی در جهت تمایز تفسیر آنها از تفاسیر دیگر نحله های تفسیری کلامی به شمار آید. عدلیه بر این باورند که خداوند عادل و حکیم است و کرداری که خرد زشت بشمارد، از او سر نمی زند. سخن گفتن خداوند در قرآن نیز از همین اصل پیروی می کند. خداوند در قرآن سخنی نگفته که مخاطبان از فهم آن درمانند، بلکه درحدود فهم بشری و چارچوب قوانین محاوره با مخاطبان سخن گفته است. آنچه با عنوان روایات تفسیری نیز از معصومان به دست ما رسیده مشمول همین اصل است. ازاین رو، اگر ظاهر بدوی برخی آیات یا روایات با عدالت و حکمت الهی ناسازگار بود، باید آن را به گونه ای سازگار با عدل و حکمت الهی تفسیر و تحلیل کرد.
مشخصات اثر
روش مواجهه علامه فضل الله با روایات تفسیری در «من وحی القرآن»
نویسنده:
کرم سیاووشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
«من وحی القرآن» از تفاسیر معاصر است که تفسیر آیات قرآن را در قالبی تحرک بخش، عصری و تربیتی عهده دار گردیده است. البته در کنار این ویژگی، گزارش روایات منتسب به معصوم و دیگر گزارش های تاریخی مرتبط با آیات، در آن نمودی نمایان دارد. مطابق بررسی صورت گرفته، تعامل فضل الله با روایات سخت گیرانه و قابل تأمل است؛ در این مقال، عوامل سخت گیری فضل الله در مواجهه با روایات تفسیری و گزارش های تاریخی، و موانع استفاده هرچه گسترده تر مؤلف من وحی القرآن از آنها به کاستی های گوناگونی موجود در آنها نسبت داده شده است. پیداست که این رویکرد سختگیرانه در مواردی با انتقاد مواجه است که بدان پرداخته شده است.
مشخصات اثر
تفسیر قرآن به قرآن در مکتب تفسیری حکمت متعالیه
نویسنده:
محمدرضا ارشادی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
آموزه های وحیانی و فرازمند قرآن کریم در دو گروه کلی آیات محکم و متشابه، نازل شده است. محکمات کلید فهم متشابهات می باشند، و نیاز تفسیری قرآن را به منابع مستقل و بیرونی رفع می نمایند. بر خلاف پندار ظاهرگرایان و اخباریان، قرآن مستغنی از هرچیز دیگر در فهم مراد و مقصود است. البته این به معنای استغنا از معلم الهی؛ نبی و وصی معصوم، برای آموزش کیفیت ارجاع متشابه به محکم و بیان جزئیات و تفصیل احکام و تأویل بطون نیست. علاوه بر آن، آیات بسیاری، اگرچه متشابه نیستند اما برای فهم ژرفا و بطون آنها نیازمند ارجاع به آیات دیگر می باشد. این مهم را آموزگاران حقیقی قرآن، یعنی «عترت» به وفور و وضوح به خردورزان آموخته اند، و به این روش نقش عترت در باره قرآن را یادآوری فرموده، تا مانع استقرار و اعمال اخباری گری شوند. در این صورت مضامین روایات در جنب آموزه های قرآن، بیان روش برداشت و تفصیل همان حقایق قرآنی است. ظاهرگرایان و اخباریان، از روش «تفسیر قرآن به قرآن»، با بهانه های متنوع، عیب جویی کرده و تا آن جا پیش رفته اند که آن را به کلی باطل و مباین با قطعیات روش اهل البیت در برابر وحی پنداشته اند! با روش موردپژوهانه درباره «تفسیر قرآن به قرآن»، آیه ای کلیدی را در بین زنجیره ای از آیات متناظر، محور قرار می دهیم، تا تفوق این سبک تفسیر و کاربرد فراوانش در مکتب تفسیری حکمت متعالیه برای فهم متن وحی، آشکار گشته و با فهم صحیح مقصود شبهات معارضان پیشاپیش دفع گردد.
مشخصات اثر
قول الصراح فی البخاری و صحیحه الجامع
نویسنده:
فتح الله بن محمدجواد شریعت اصفهانی؛ مقدمه نویس: جعفر سبحانی تبریزی؛ محقق: حسین هرساوی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF فهرست معرفی کتاب
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
جعفر سبحانی
چکیده :
«القول الصراح فى البخارى و صحيحه الجامع»، تاليف ميرزا فتح الله بن محمد جواد اصفهانى، معروف به شيخ الشريعه اصفهانى، از مجتهدان و فقيهان و اصوليان قرن چهاردهم هجرى، اثرى است كه به نقد و بررسى كتاب صحيح بخارى از منابع مهم اهل سنت در حديث، از منظرى كلامى مى ‏پردازد. صحيح بخارى نخستين كتاب حديثى فراگير اهل سنت بوده و معتبرترين مأخذ حديث نزد عالمان سنى مذهب شناخته شده و بسيارى از ايشان اين كتاب را برتر از آن دانسته ‏اند كه مورد نقد و بررسى قرار گيرد. و حال آن كه به گفته شيخ الشريعه، كتاب بخارى آكنده از روايات تجسيم و تشبيه است؛ مثلا وى از زبان پيامبر، احاديثى را نقل مى‏ كند كه در آنها خداوند اعضايى همچون آدمى دارد و ديده مى‏ شود و هر شب به آسمان دنيا فرود مى‏ آيد و در رستاخيز مى‏ توان او را با اين ديدگان خويش نگريست. كثرت اين دست روايات تلاش عالمان سنى مذهب در تاويل و توجيه آنها را در راستاى زدودن نسبت تجسيم و تشبيه از مولف آن ناكام گذارده است.
مشخصات اثر
مقام الأسنی فی تفسیر الاسماء الحسنی
نویسنده:
تقی الدین ابراهیم بن علی کفعمی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF فهرست معرفی کتاب
چکیده :
«المقام الأسنی فی تفسیر الأسماء الحسنی» کتابی به زبان عربی اثر شیخ تقی الدین، ابراهیم بن علی کفعمی، عالم شیعی قرن نهم هجری است. این کتاب در موضوع تفسیر اسماء خداوند متعال نوشته شده است. مؤلف با توجه به کتاب‌ های موجود در این حوزه، با حذف اسامی تکراری به شرح و تفسیر اسماء الله پرداخته است. کفعمی در نگارش کتاب، از منابع متعددی در موضوعات مختلف بهره برده است. وی در این کتاب عبارت‌ های سه گانه ای را در بیان ۹۹ اسم از اسماء الهی آورده و با جمع میان آنها عبارت چهارمی را علاوه بر شرح و توضیح هر یک مطرح نموده است و آن را «المقام الأسنی» نامیده است. او در پایان این شرح عبارت پنجمی نیز در اسماء الهی به ترتیب حروف الفبا آورده است.
مشخصات اثر
بررسی امکان فهم و جواز قرآن در دیدگاه فریقین
نویسنده:
محمدرضا مجیدی
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
»تفسیر«، استنباط از ظواهر الفاظ برای کشف مراد خداست. فریقین )شیعه و اهل سنت( در جواز یا عدم جواز تکلیفی و وضعی تفسیر، نقاط اشتراک متعددی دارند. جمعی در میان فریقین، به عدم جواز تفسیر حکم داده‏اند؛ ولی اکثر آنان فهم قرآن را میسور و تفسیر را روا می‏دانند. با مقارنه ادله عدم جواز تفسیر به دو نقطه مشترک دست می‏یابیم: دلیل بر عدم جواز تفسیر که مستند به روایات نهی از تفسیر به رأی است و عدم دلیل بر جواز تفسیر که مبتنی بر این ادعاست که شیوه قرآن در رساندن پیام‏هایش ویژه و از محاورات عرفی و سیره عقلا در تمسک به ظواهر الفاظ، بیرون است. آنان که تفسیر را روا می‏دانند با استناد به آیات و روایات متعدد اثبات کرده‏اند که روش قرآن در مقام تخاطب همسان با سیره عقلاست و در پرتو همین ادله نیز، معنای واقعی روایات نهی از تفسیر را آشکار ساخته‏اند.
مشخصات اثر
تحلیل انتقادی دیدگاه مفسران پیرامون تناسب معنایی آیه «و مانتنزل الا بأمر ربک»
نویسنده:
سیاوشی کرم
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
آیه شریفه: ?و ما نتنزل إلا بامر ربک له ما بین ایدینا و ما خلفنا و ما بین ذلک و ما کان ربک نسیا? (مریم:19/64) و آیه پس از آن، از یک سو -بظاهر- سخن و کلام فرشتگان به حساب می آید و از دیگر سو، از هم پیوندی معنایی با آیات قبل و بعد از خود، برخوردار نیست. همین امر بستر طرح دیدگاه های متنوع و متفاوتی را پیرامون آن فراهم آورده است. در این پژوهش، تحلیل و نقد همه این دیدگاه ها برای دستیابی به نتیجه ای صائب، سوگیری شده است. بر اساس این پژوهش، نزول مستقل این دو آیه، مردود و با معترضه دانستن آنها، سایر دیدگاه های مطروحه درباره تناسب معنایی میان آن دو با آیات پیرامونی، صرفا، ذوقی و اجتهادی دانسته شده است.
صفحات :
از صفحه 93 تا 117
مشخصات اثر
نقدی بر شناخت مفسران قرآن کریم از آیین تعمید مسیحیان
نویسنده:
طباطبایی سیدکاظم, خاتمی معصومه
نوع منبع :
نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
در بسیاری از آیات قرآن کریم اهل کتاب مخاطب قرار گرفته اند یا از عقاید و رسوم آنان سخن به میان آمده است. اما به نظر می رسد مفسران به سبب نداشتن آگاهی دقیق و شناخت همه جانبه درباره عقاید و رسوم آنان،‌ در مواردی به گونه ای سخن گفته اند که با واقعیت فاصله بسیار دارد. مثلا خداوند متعال در آیه «صبغه اله و من احسن من اله صبغه» به «آیین تعمید» اشاره کرده است. از میان مفسرانی که به این معنا پی برده اند، برخی چون فراء و طوسی از «تعمید کودکان» و بعضی چون زمخشری، میبدی، نظام نیشابوری، بیضاوی و نسفی از «تعمید کودکان نصاری در آبی زرد رنگ» سخن گفته اند، در حالی که تعمید اهل کتاب نه منحصر به کودکان است و نه آب تعمید رنگ خاصی دارد. نگارندگان در این مقاله با بررسی و نقد آرای مفسران در تفسیر «صبغه» (به عنوان نمونه) نشان می دهند که مفسرانی چون زمخشری احتمالا با مشاهده رفتار مسیحیان یک منطقه خاص از «تعمید کودکان در آبی زردرنگ» سخن گفته و آن رسم را به همه مسیحیان نسبت داده اند و آن گاه مفسران بعدی همان سخن را تکرار کرده اند. بنابراین، می توان گفت آگاهی های دینی این مفسران محققانه، علمی و روشمند نیست و برای تدارک این کاستی باید آگاهی دقیق، علمی و مستند از عقاید و آیین های اهل کتاب را به «مبادی تفسیر» افزود.
صفحات :
از صفحه 65 تا 80
مشخصات اثر
گونه شناسی روایات تفسیری امام رضا
نویسنده:
مصلایی پوریزدی عباس, دیمه کارگراب محسن
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 2253