جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مفهوم «شناخت» و «استدلال» هسته‏ی علوم‏شناختی و هوش‏مصنوعی است. برخی از علوم مانند فلسفه، منطق، روان‏شناسی، عصب‏شناسی و غیره همواره به‏دنبال این هستند که دریابند این فرآیندها دقیقاً چگونه در ذهن انسان انجام می‏شوند. آنچه که قطعی است یا دست‏کم توسط مشاهدات تجربی تایید می‏شود این است که مفهوم شناخت در طبیعت همواره با مفاهیم «یادگیری» و «تکامل» درآمیخته است. طبق مشاهدات طبیعی، بیشتر جانداران درابتدای زندگی شناخت کمی از خود و دنیای اطراف خود دارند. اما در طول زمان به نوعی تکامل شناختی دست می‌یابند. این مفهوم بسیار حیاتی است زیرا هیچ مدل شناختی کاملی از جهان در ابتدای زندگی جانداران دراختیار آنان نیست و هیچ راه مستقیمی هم برای دستیابی سریع به آن وجود ندارد. بلکه شناخت باید در طول زمان حاصل شود. این پایان‏نامه براساس مفهوم تکامل شناختی که در طبیعت وجود دارد، یک مدل/چارچوب کلی برای یادگیری و تکامل شناختیِ پیشکارها/سیستم‏های هوشمند مصنوعی پیشنهاد و ارائه می‌دهد. زیربنای تئوریک مدل چند فرضیه‏ی شناختی است که در این رساله پیشنهاد می‏شود. هسته مرکزی این چارچوب نیز یک دستگاه مختصاتی مفهومی چندبُعدی است که پیشنهاد شده و ذهن مجازی پیشکار را شکل می‏دهد. فرآیند یادگیری مفهومی به‏صورت بدون ناظر و توسط الگوریتم‏های خوشه‏بندی مفهومی و الگوریتم‏های پیشنهادی این رساله جهت ساخت و تکامل آنتولوژی انجام می‏شود. در نهایت ارزیابی‏های عملی مدل/چارچوب نتایج مطلوبی را نشان داد.

با افزایش روزافزون کاربران اینترنت، این بستر به منبعی غنی از اطلاعات تبدیل شده و با همگانی شدن آن، بیان نظرات و عقاید کاربران در مورد کالا‌ها، سازمان‌ها و اشخاص با سادگی بیشتری انجام می‌شود. با توجه به تحقیقاتی که در سال 2009 انجام گرفت، موثرترین عامل در تصمیم‌گیری مشتریان در خرید الکترونیک، نظرات ارائه شده توسط کاربران در مورد کالا‌ها می‌باشد. ولی با افزایش نظرات کاربران در مورد کالا‌ها تصمیم‌گیری و نتیجه‌گیری از نظرات مشکل شده است. در این پایان نامه مدل جدیدی از نظرکاوی ارائه شده است. در این مدل بر خلاف کارهای گذشته، برای کلمات بیان کننده احساسات، شدت گرایش تعیین می‌شود و در شناسایی گرایش شخص نسبت به یک کالا لحاظ می‌شود. همچنین در این مدل روشی برای تخصیص وزن به ویژگی‌ها ارائه شده است. کارایی مدل پیشنهادی بر روی مجموعه داده تهیه شده از وب سرویس آمازون ارزیابی و با سایر مدل‌ها مقایسه شده است. خلاصه‌سازی با استفاده از مدل پیشنهادی دارای جزئیات دقیق‌تر و کامل‌تر نسبت به مدل‌های گذشته می‌باشد و همچنین شناسایی رتبه کالا از نظرات با استفاده از این مدل نسبت به سایر مدل‌های با دقت بالاتری انجام می‌شود.

هستان‌نگاری یکی از راه‌های غلبه بر مشکلات هم‌کنش‌پذیری است. هستان‌نگاری یک توصیف رسمی صریح و روشن از مفاهیم در حوزه خاص است. امروزه محققین زیادی تأثیر هستان‌نگاری را برای ساخت و هم‌کنش‌پذیری بهتر در سیستم‌های اطلاعات تأیید و تصدیق می‌کنند، این تأثیر در حوزه سلامت با توجه به نیاز تعامل میان سیستم ها در آن، می‌تواند بسیار کارآمد باشد. در این پایان‌نامه به معرفی و بررسی ابعاد تأثیرگذار هستان‌نگاری‌های پزشکی و زیست پزشکی پرداخته‌ می شود، سپس روش‌ها و ابزارهای رایج برای طراحی هستان‌نگاری (در یک بیماری ژنتیکی) بررسی‌شده و رهنمودهایی برای طراحی هستان‌نگاری ارائه می‌گردد. هستان‌نگاریطراحی‌شده، حاصل تحلیل حوزه خاص (یک بیماری ژنتیکی) است که شامل مراحل: اهداف و حیطه، اکتساب دانش(استخراج اصطلاحات و لغات-استخراج مفاهیم و روابط)، مفهوم‌سازی(تعریف و انتخاب مفاهیم، سلسله‌مراتب مفاهیم و ایجاد روابط میان مفاهیم) و در نهایت ارزیابی توسط منابع معتبر و گروه متخصص می‌باشد. هستان‌نگاری در محیط نرم‌افزار Protégé 4.3 طراحی گردید.شاخص‌های(مفاهیم) اصلی هستان نگاری طراحی شده عبارتند از: عوامل بیماری، شرایط، تشخیص ها، درمان، روش ها و آزمون های آزمایشگاهی، یافته ها، رویکردهای ارزیابی، راهبردهای پایش، علائم و نشانه‌ها، دسته بندی اختلالات، مدیریت، کدهای بین المللی، پیگیری، دسته بندی بیماری، بافت ها و اندام مرتبط، بیماری های مرتبط، یافته های بالینی، تیم متخصص بالینی؛ این مفاهیم طبق بررسی‌ها و تایید متخصصین حوزه گردآوری شده اند.در پایان براساس روش‌های بررسی‌شده، مدل پیشنهادی برای طراحی هستان‌نگاریاین حوزه ارائه میگردد. این مدل می‌تواند در بازنمایی و تحلیل مفاهیم دانش؛ به‌طور خاص در حوزه پزشکی و زیست پزشکی پرکاربرد و موثر واقع شود و در کاربرد ابعاد موثر هستان‌نگاری در حوزه سلامت الکترونیک حائز اهمیت باشد.

عدم توانایی مدل استاندارد کیهان شناسی در توجیه بعضی داده های رصدی در سال های اخیر، از قبیل انبساط شتابدار کیهان تبدیل به یکی از اساسی ترین مشکلات پیش روی کیهان شناسان و فیزیک دانان شده است و اعتبار این مدل را زیر سوال برده است. در حال حاضر، طیف وسیعی از کیهان شناسان به بررسی روش های مختلف برای توضیح این مسائل می‏پردازند.در این پایان نامه ، ابتدا مروری بر چند رهیافت مهم در میان روش های موجود می کنیم: وارد کردن ثابت کیهان‏شناسی در معادلات اینشتین، فرض وجود میدان نرده‏ ای کوئینتسنس به عنوان مولد انرژی تاریک وگرانش تصحیح یافته. هدف این پایان نامه، مطالعه تفصیلی شیوه آخر است که با نام گرانش تصحیح یافته‏ (f(R شناخته می شود و به شیوه ای بنیادین قصد تغییر گرانش اینشتینی و جایگزینی آن با نظریه ای کلی تر را دارد. نظریه‏ی گرانش(f(R در رویکرد متریکی و پالاتینی بررسی می‏ شود. سپس فضای متقارن کروی در گرانش تعمیم‏یافته و چند روش متدوال برای بدست آوردن جواب‏های این فضا را معرفی و به طور مفصل بررسی می‏ کنیم. همچنین به بررسی سازگاری جواب‏های فضای متقارن کروی در گرانش تصحیح یافته‏ (f(R می‎‏پردازیم.

اهمیت دسته بندی موضوعی صفحات وب باعث شده با پیدایش اولین سایت های اینترنتیشرکت های بزرگی مانند یاهو و AOL به فکر ارائه سرویس های فهرست وب که وب سایت های مختلف را با کمک نیروی انسانی بر اساس موضوع دسته بندی می کند بیفتند. با افزایش روز افزون تعداد صفحات وب و عدم امکان دسته بندی صفحات وب به صورت دستی و همچنین پیدایش کاربرد های دیگری برای دسته بندی خودکار صفحات وب از قبیل فیلترینگ هوشمند و ایجاد نسل آینده موتور های جستجو گر، تحقیقاتی در این زمینه صورت گرفته که متاسفانه تا کنون نتیجه ای مطلوب و کاربردی حاصل نشده است. در اکثر تحقیقات پیشین در زمینه دسته بندی خودکار صفحات وب تنها از یک، دو و یا نهایتا سه مورد از ویژگی های قابل استخراج از صفحات وب استفاده گردیده است. از جمله این ویژگی ها می توان به استفاده از خواص تگ هایHTML از قبیل تگ های متا،عنوان صفحات، تگ های تاکید، پیوند ها و صفحات همسایه، آدرس صفحات ، موقعیت مکانی کلمات و فرکانس تکرار آنها و نیز استفاده از تکنیک های آنتالوژیاشاره کرد. در روش پیشنهادی که در این پایان نامه ارائه شده است بر روی ترکیب این موارد تمرکز شده و نشان داده شده است که استفاده همزمان از ویژگی های مختلف می تواند به افزایش دقت دسته بندی صفحات وب کمک کند.

دانایی محور و عامل اصلی تاثیرگذار در پیشرفت جوامع انسانی و محصول استفاده مناسب و به هنگام از دانش است. دانش حاصل تجربیات بوده و برای آنکه به شکل مناسب تولید و استفاده شود نیازمند مدیریتی است که مدیریت دانش نام گرفته است. مدیریت دانش در یک ساختار آموزشی و پژوهشی زیر مجموعه آموزش‌عالی می‌تواند به تسریع پیشرفت آن مجموعه منجر گردد. مدیریت دانش با استفاده از یافته‌‌های علمی و فناوری‌های جدید در حوزه معماری سازمانی و هستی‌شناسی، موضوعی است که تحقیق حاضر آن را پیشنهاد می‌نماید. ارزیابی نمونه پیاده‌سازی شده حاکی از آن است که مدل‌سازی مدیریت دانش دانشگاهی مبتنی بر هستی‌شناسی به عنوان راهی جهت شناخت وضعیت موجود و طراحی سازمان مطلوب، مورد استفاده قرار -گیرد.

عموما تشخیص پزشکی دارای دو مشکل اساسی می‏باشد. اولا تشخیص نادرست که معمولا نتیجه‏ی انتقال ناکامل اطلاعات ضروری برای تشخیص بیماری به پزشک و ثانیا اتلاف زمان که به دلیل بیان اطلاعات غیرضروری به پزشک می‏باشد. هدف از انجام این تحقیق ارائه‏ی راه حلی برای این دو مشکل می‏باشد. راه‏حل ارائه شده یک چارچوب برپایه‏ی هستان‏نگار می‏باشد که از طرفی به پزشک کمک می‌کند اطلاعات ضروری را در کمترین زمان دریافت نماید و از طرفی می‏تواند آموزشی کلی به بیمار قبل از ورود به اتاق پزشک ارائه کند تا بیمار تشخیص دهد چه اطلاعاتی باید برای پزشک بیان شوند و چه اطلاعاتی نباید بیان شوند. چارچوب مزبور یک سیستم تصمیم‏گیری تولید پرسشنامه می‏باشد که مهمترین و ضروری‏ترین پرسش‏ها برای تشخیص را بین همه‏ی پرسش‏های ممکن انتخاب می‏کند و به کاربر(بیمار یا پزشک) برمی‏گرداند. این چارچوب می‏تواند به وسیله‏ی پزشکان و بیماران برای کارامدتر کردن فرایند تبادل اطلاعات و کاهش زمان ویزیت بیمار، و همچنین برای آموزش بیماران قبل از ورود به اتاق پزشک، به کار رود که به کارگیری آن از لحاظ اقتصادی و انسانی به طور مستقیم تأثیر مثبتی برکارکرد سیستم تشخیص دارد.در این پایان‏نامه پس از تعیین محدوده‏ی تحقیق، به منظور تولید هستان‏نگار داده‏های لازم از منابع مورد نظر استخراج می‏شوند. پس از آن به وسیله‏ی الگوریتم جستجو در هستان‏نگار، پرسش‏نامه‏ تولید می‏شود و سپس توسط متخصصین ویرایش می‏شود و پرسشنامه‏ای مشابه پرسشنامه‏ی قبلی تولید می‏شود.نتایج اجرای پرسشنامه‏ها نشان می‏دهد پرسشنامه‏ی قبل از ویرایش از لحاظ کاهش زمان و پرسشنامه‏ی بعد از ویرایش از لحاظ کیفیت در فرایند تشخیص کارکرد بهتری داشته‏اند. در یک نتیجه‏گیری کلی می‏توان گفت، هردو پرسشنامه‏ی تولید شده از لحاظ کاهش زمان و افزایش کیفیت کارکرد مناسب و رضایت بخشی را در جهت بهبود فرایند تشخیص دارند. برای بهبود خروجی این تحقیق می‏توان جنبه‏های دیگری از جمله روانشناسی ارتباط با بیمار را برای تولید هستان‏نگار در نظر گرفت.

وب معنایی تصویری برای آینده وب کنونی ا‌ست که امکان درک محتوای وب را به ماشین‌ها می‌دهد و در نتیجه ماشین‌ها نیز می‌توانند در کنار انسان‌ها امکان تفسیر و پردازش اطلاعات را داشته باشند. حرکت به سمت این محیط آگاه از معنا نیازمندی‌های امنیتی جدید را به خصوص در زمینه کنترل دسترسی تحمیل می‌کند.تلاش‌های زیادی در زمینه‌های امنیتی در وب و وب معنایی صورت گرفته اما این واقعیت وجود دارد که بحث‌های امنیتی در محیط وب معنایی هنوز در گام‌های اولیه خود می‌باشند. از جمله موضوعات و مسائل حیاتی امنیتی در وب معنایی ، بررسی و پیاده‌سازی اعتماد در آن، کنترل دسترسی، حریم شخصی و ایمن بودن عامل‌ها و.. است. تمرکز ما بر روی کنترل دسترسی‌ست. یک مدل کنترل دسترسی برای وب معنایی باید سازگار با مدل داده‌ای معنایی در این محیط باشد. آنتولوژی روشی گویا و استاندارد برای مدل کردن موجودیت‌ها و روابط معنایی میان آنها در وب معنایی‌ست. مدل کنترل دسترسی معنامبنا از جمله مدل‌های مناسب برای استفاده در محیط وب معنایی ا‌ست از این رو مدل پیشنهادی ما در این پژوهش مبتنی بر این مدل خواهد بود .

امروزه پست الکترونیکی یا ایمیل یکی از سریع‌ترین و اقتصادی‌ترین راهها برای ارتباط می‌باشد. با این‌حال، افزایش کاربران پست الکترونیکی باعث افزایش بی‌سابقهای در تعداد هرزنامه‌‌ها در چندین سال اخیر شده است. در چند ساله‌ی اخیر تلاش‌های زیادی برای فیلترکردن هرزنامه‌ صورت گرفته است که اغلب آنهااز روش‌های آماری و یادگیری ماشینی استفاده کرده‌اند که اغلب نیازمند انبوه داده برای عملیات یادگیری می‌باشند. هم‌چنین در این روشها برای فیلترکردن هرزنامه‌، از معنای محتوای ایمیل و نیز نحوه‌ی تعاملات بین فرستندگان هرزنامه‌ و فرستندگان معتبر، استفاده نشده است.در این پایان‌نامه دو روش برای فیلترکردن هرزنامه‌ ارائه شده است. در روش اول یک آنتولوژی از مفاهیم متداول هرزنامه‌ ساخته می‌شود. مشابهت معنایی گراف موضوعی متن و نیز سرآیند ایمیل با این آنتولوژی به همراه مشابهت معنایی بین سرآیند و بدنه‌ی ایمیل، سه مولفه برای فیلترکردن معنایی ایمیل می‌باشند. محاسبه‌ی مشابهت معنایی با استفاده از آنتولوژی زمینه‌ی WordNet صورت می‌گیرد. در روش دوم از گزارشات تراکنش ایمیل بین فرستندگان ایمیل به منظور ساخت یک شبکه‌ی اجتماعی ایمیل استفاده می‌شود. سپس یکسری از ویژگی‌های متمایز‌کننده‌ی فرستندگان هرزنامه‌ و فرستندگان معتبر ارائه می‌شود. سرانجام از این ویژگی‌ها به منظور دسته‌بندی ایمیل‌های هرزنامه‌ و ایمیل‌های معتبر استفاده می‌شود. از آنجائی که هر یک از این دو فیلتر بر روی ویژگی‌های متمایزی تمرکز دارند، ترکیب این دو فیلتر به‌صورت سری منجر به نتایج کامل‌تری می‌شود.فیلتر مبتنی بر شبکه‌ی اجتماعی در فیلترکردن هرزنامه‌ دقت بیش از 93 درصد از خود نشان داده است. این نتیجه قابل مقایسه با فیلترهای مبتنی بر یادگیری می‌باشد. همین طور فیلتر مبتنی بر مشابهت معنایی به صورت مکملی برای فیلتر مبتنی بر شبکه‌ی اجتماعی می‌باشد، به‌طوری‌که دقت بالای 96 درصد نتیجه‌ی ترکیب این دو فیلتراست.

در سالهاي اخير تلاشهاي زيادي براي طراحي روشهاي يادگيري و خودکار سازي فرايند ساخت هستان نگار در جهان انجام شده است. هستان نگارها در زمينه هاي زيادي نظير وب معنايي، جويشگرها، تجارت الکترونيکي، پردازش زبان طبيعي، مهندسي دانش، استخراج و بازيابي اطلاعات، طراحي دادگان، سامانه‌هاي چند کارگزاره و کتابخانه‌هاي ديجيتال و غيره کاربرد دارند. مشکل عمده در ساختن هستان نگارها، اکتساب دانش و زمانبر بودن ساخت آنها براي کاربردهاي مختلف است. بنابراين ساخت خودکار هستان نگار راه حل مناسبي براي چيره شدن بر اين مشکلات است. در دو دهة اخير فعاليت‌هاي زيادي در زمينة يادگيري هستان نگار انجام شده و روش ها، ابزارها و سامانه‌هاي مختلفي نيز ارائه شده که از روشها و الگوريتم هاي رشته‌هاي مختلفي مانند پردازش زبان طبيعي، يادگيري ماشيني، اكتساب دانش، استخراج اطلاعات ، پردازش نمادين و احتمالاتي بهره مي‌‌گيرند. سامانه‌هاي پيشنهاد شده در بسياري از شاخصها، خصيصه‌ها و روشهاي يادگيري از ساير سامانه‌هاي متمايز هستند. در اين رساله روش نويني براي يادگيري هوشمند هستان نگار در تمام سطوح يادگيري ارائه شده که مي توان از آن در کاربردها و حوزه‌هاي مختلف استفاده کرد. در اين روش نيازي به وجود هستان نگارهاي عمومي يا تخصصي اوليه و واژگان معنايي از پيش تعريف شده نبوده و پايگاه دانش اولية آن تنها شامل مجموعه‌اي از متون ورودي است. سامانة يادگيرندة پيشنهادي با شروع از متون ورودي و با استفاده از رهيافت پيشنهادي در اين رساله قادر خواهد بود هستان نگار حوزه‌هاي مختلف را استخراج کند. در اين روش از ترکيبي از روشهاي زباني، آماري، مبتني بر الگو و روشهاي يادگيري ماشين بر اساس روش C-value، شبکه عصبي نظرية تشديد وفقي و شبکة بيز استفاده شده است. از طرفي به منظور مواجهه با عدم قطعيت داده‌ها و غني سازي هستان نگار قطعي، با استفاده از ترکيب شبکة عصبي و نظرية فازي روش نويني براي استخراج هستان نگار فازي پيشنهاد شده است. از اين روش در استخراج هستان نگارهاي قطعي و فازي حوزة فنّاوري اطلاعات استفاده شده است. هستان نگارهاي استخراج شده به منظور جستجوي معنايي اسناد کتابخانة محلي (که در آن اسناد مرتبط با حوزة فنّاوري اطلاعات قرار داده شده) بر اساس رويکرد بسط پرسمان به‌کار برده شده‌اند. نتايج حاصل از پياده‌سازي هستان نگار فازي بيانگر دقت بالاتر حدود 0/07 و نتايج حاصل ازپياده‌سازي هستان نگار قطعي بيانگر دقت بالاتر حدود 05/0 نسبت به روشهاي مبتني بر کليد واژه است. همچنين ميانگين دقت مفاهيم هستان نگار فازي حدود 0/09 و ميانگين دقت مفاهيم هستان نگار قطعي حدود 06/0 نسبت به ميانگين دقت مفاهيم ساير روشهاي مشابه بهبود داشته است.