جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

البداية و النهایة، مهم‌ترین و معروف‌ترین اثر ابن کثیر دمشقی (701774ق)، در تاریخ عمومى و اسلام از آغاز تا عصر مؤلف و از گسترده‌ترین منابع تاریخ اسلام است. به نظر می‌رسد که قصد مؤلف، نگاشتن اثری با هدف تاریخ‌نگاری نبوده است و آن‌گونه که ترکیب موضوع اثر و روش مؤلف در گزینش اخبار مندرج در آن نشان می‌دهد، بیان دیدگاه و نگرش اسلامى درباره آغاز و انجام آفرینش و خلقت انسان موردنظر بوده است. نگارش این کتاب بر اساس حولیات (سال‌نگاری) تنظیم شده است. شروع آن از آغاز خلقت و اتمام آن به سرانجام تاریخ و منتهی شدن به قیامت، چهره‌ای خاص به تاریخ وی بخشیده است. نویسنده در بخش رخدادهای مرتبط به خلقت، انبیاء و گذشتگان سعی نموده ضمن رعایت ترتیب سیر حوادث تاریخی با ذکر آیات قرآن و احادیثی که توسط راویان مختلف بیان گردیده است به شرح حوادث بپردازد. در این بخش به دلیل آن‌که سال رویدادها نامشخص است، روال نگارش مبتنی بر سال‌شماری نیست؛ اما از عصر نبوی به بعد به‌صورت سال‌شمار و گاه همراه با ذکر ماه و روز حوادث را نقل می‌نماید.

البداية و النهایة، مهم‌ترین و معروف‌ترین اثر ابن کثیر دمشقی (701774ق)، در تاریخ عمومى و اسلام از آغاز تا عصر مؤلف و از گسترده‌ترین منابع تاریخ اسلام است. به نظر می‌رسد که قصد مؤلف، نگاشتن اثری با هدف تاریخ‌نگاری نبوده است و آن‌گونه که ترکیب موضوع اثر و روش مؤلف در گزینش اخبار مندرج در آن نشان می‌دهد، بیان دیدگاه و نگرش اسلامى درباره آغاز و انجام آفرینش و خلقت انسان موردنظر بوده است.

البداية و النهایة، مهم‌ترین و معروف‌ترین اثر ابن کثیر دمشقی (701774ق)، در تاریخ عمومى و اسلام از آغاز تا عصر مؤلف و از گسترده‌ترین منابع تاریخ اسلام است. به نظر می‌رسد که قصد مؤلف، نگاشتن اثری با هدف تاریخ‌نگاری نبوده است و آن‌گونه که ترکیب موضوع اثر و روش مؤلف در گزینش اخبار مندرج در آن نشان می‌دهد، بیان دیدگاه و نگرش اسلامى درباره آغاز و انجام آفرینش و خلقت انسان موردنظر بوده است.

تاریخ شناسی یا گاه شماری(chronology)  آثار متفکران و دانشمندان فواید بسیاری در پی دارد. از جمله فوایـد این کـار آن است که می تواند در بررسی و تحلیل و ریشه یابی دیدگاه های آنان، پژوهندگان را یاری رساند. چه، دانشمندان معمولا در ادوار مختلف حیات علمی خود با طی مراحل پختگی و کمال، در باب یک مساله علمی گاه نظریاتی متفاوت و بعضا متهافت ابراز می کنند. این نکته با تتبع در آثار ایشان و یافتن قرینه های تعیین کننده تاریخ تالیف کتب و یا تقدم و تاخر هر یک بر دیگری آشکار می گردد.در این جهت بررسی آثار شیخ طوسی و تاریخگذاری آنها تلاشی است که می تواند در فهم دقیق آرا و نظریات شیخ و رفع تعارض های احتمالی موثر واقع شده و تحولات و تعمیق مبانی فکری وی را در بستر زمان و مکان بر ما آشکار سازد. آنچه در این میان توجه محقق را جلب می نماید آن است که بیشتر آثار شیخ در زمان زندگانی وی در بغداد به ویژه در فاصله سالهای 436 تا 448 ق. نگاشته شده و این امر بیانگر کوشش عظیم شیخ طوسی در تبیین مبانی تشیع، در فضای آشوبها و اختلافات میان جامعه شیعه و اهل سنت بغداد می باشد.مقاله حاضر با هدف تعیین تقدم و تاخر کتب شیخ و گاه شماری آثار وی به رشته تحریر در آمده است تا مقدمه ای برای تحلیل عمیق تر آثار وی فراهم آید.

کتاب «البدایة و النهایة» تأليف عماد الدين اسماعيل بن كثير دمشقى درباره تاریخ‌ عمومی‌ و اسلام‌ از آغاز تا عصر مؤلف نگاشته شده است. مجلدات مربوط به حوادث پيش از قرن هشتم بر آثار قدما متكى است، اما در بخش هاى مربوط به حوادث عصر ابن كثير از منابع معتبر به شمار مى‌ رود. صراحت لهجه و مهارت ابن كثير در انتخاب و ذكر وقايع مهم و شكل موجز نقل آنها از امتيازات اين كتاب است. آنچه اعتماد خواننده را بيشتر بر مى‌ انگيزد آن است كه نويسنده اين اثر بزرگ را به دستور يا خواهش كسى پديد نياورده و از اين رو هر چه را به نظرش درست مى‌ آمده نوشته است. اين كتاب بويژه براى بررسى اوضاع شام در عصر مماليك و روابط آنها با ايلخانان مهم است. مؤلف‌ در دیباچه کتاب‌، محتوای‌ آن‌ را به‌ ۳ بخش‌ تقسیم‌ می‌کند: «بدایة»: از آفرینش‌ تا پایان‌ زندگی‌ پیامبر اسلام‌ (صلّی الله علیه و آله‌)؛ «خلافت‌ یا تاریخ‌ اسلام‌»: از وفات‌ پیامبر (صلّی الله علیه و آله‌) تا عصر مؤلف‌؛ «نهایة»: در حوادث‌ بزرگ‌ آخر زمان‌ یعنی‌ «فِتَن‌ و مَلاحِم‌».

این سطور جهت معرفی و بررسی کلی کتاب ادیان و مذاهب در ایران باستان نوشته شده است. اثر مذکور از سوی گروهی از مؤلّفان و به سرپرستی دکتر کتایون مزداپور به رشتۀ تحریر درآمده است. این کتاب به پیشنهاد گروه ادیان و عرفان انتشارات سمت و به‌منظور فراهم آوردن منبعی تازه برای مطالعۀ بیشتر دانشجویان گرد آمده و سعی راقم این سطور، معرفی و بررسی اهمیت این اثر و آثاری از این دست در جغرافیای دین‌پژوهی و فضای آکادمیک، گزارش کلی از سرفصل‌ها، محتوا و منابع کتاب و دست آخر نقد و برشمردن محاسن و برخی معایب آن خواهد بود. ناگفته پیداست که ذکر برخی ضعف‌ها و کمبود‌ها چیزی از قدر و قیمت تلاش نویسندگان کتاب نمی‌کاهد و اجر آنان در افزودن منبعی تازه به حوزۀ مطالعات ادیان محفوظ است

با رونق گرفتن شهرنشینی رویکرد انسان به شناخت زمان بیشتر شد، زیرا او خود را نیازمند می دید که پیرامون پیدایش پدیده ها و دیرینگی آنها، سنجش دو رویداد با هم و پیوند گذشته با آینده به بررسی بپردازد. ساختن دستگاه های زمان سنجی آغازین و ابزارهای پیشرفته رصد و اصطرلاب و سپس پدید آوردن گاهنامه، نشان همان نیازبینی است. گرچه همه ملت ها در گاهنامه خود 12 ماه را یک سال به شمار می آوردند، ولی سالشماری در نزد برخی از آنها خورشیدی و در نزد برخی دیگر ماهی بود. کمتر بودن شمار روزهای سال ماهی از سال خورشیدی، ناهمگونی گردش آن دو را در پی داشت و محاسبه ها را نابسامان و دشوار نموده بود. برای پایان دادن به این نابسامانی، بابلیان «کبیسه» را پدید آوردند تا به کمک آن، شمار روزهای هر دو سال خورشیدی و ماهی را یک دست و گردش آن دو را هم عنان سازند. این شیوه از سوی دیگر ملت ها و از جمله تازیان پذیرفته شد. تازیان برای یک دست نمودن سال ماهی خود با سال خورشیدی کشورهای همسایه، هر سه سال یک ماه بی نام به پایان سال افزوده آن را 13 ماهه می ساختند و چون با این کار آغاز سال نو به تاخیر می افتاد، نام «نسی» (= به تاخیر انداختن) را بر آن نهادند. نسی گیری، ماه های قمری را به گونه ای جا به جا می کرد که هر کدام از ماههای قمری در طول 36 سال فقط 3 سال در جایگاه واقعی خود می بود. از آنجا که شماری از حکم های دینی مانند حج، روزه، پیکار و ... با ماه های ویژه ای پیوند داشت، این جا به جائی مایه پایمال شدن آن حکم ها می شد. از همین رو بود که پیامبر خدا (ص) در سال دهم، به کار بستن نسی را برای همیشه حرام کرد. این گفتار برآنست که به معنی درست نسی دست یابد. در آغاز گفتار، پیرامون پیدایش گاهنامه در چند کشور جهان و چگونگی آن سخن خواهیم گفت تا از پیشینه نسی آگاه شویم. سپس در باره جایگاه آن در میان تازیان و پیامدهای نادرستی که داشت به بررسی خواهیم پرداخت.

این پژوهشدر نظر دارد به بررسی جایگاهاجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی ، سیاسیو محیط شناسیعدد 12 از منظر نماد شناسی ، نشانه شناسی، آدرس شناسیو تاثیرات گوناگون آن در گاهشماری ایران باستان بپردازد . یافته ها نشان می دهدکه نه تنها عدد 12 یکی از اعداد کاربردیدر زندگی درباریانو عوام مردم ایران بلکه عددی مهم در تاریخ سراسر دنیا به شمار می آمده است . این عدد علاوه بر عددی بنیادین در گاهشماری ایران در کشورهایی از قبیل چین،مصر ، یونان ، هند و پرو... نیز جزو اعداد اولیه در تنظیم زمان به شمار می رود.علاوه بر آنرد پای این عدددر ادیان مختلف مسیحیت ، یهودیت و اسلامهمچنین در اساطیر ایران باستان و یوناننیز به چشم می خورد . برخلاف تصور عدد دوازده عددی است که جزء نقاط مشترک فرهنگ های مختلف جهان می باشد از اینرو نگارندهبه بررسی آن پرداخته و جهت انجام پژوهش فوقاز روشکتابخانه ای و اسنادی استفاده کرده است .واژه های کلیدی :انسان شناسی تصویری ، ایران باستان ،عدد 12، اعداد مقدس ، فرهنگ ، گاهشماری ، اسطوره

چکیده ندارد.