جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«حِلْیَةُ الأبْرار فی أحْوالِ مُحمّد (ص) و آلِه الأطْهار (ع)» تألیف عالم شیعی، سید هاشم بحرانی (م‏۱۱۰۷)، مجموعه‏‌ ای پنج جلدی است که به شرح حال و زندگانی رسول خدا (ص) و ائمه معصومین (ع) می‌‏ پردازد و آن را تدوین کرده است. بحرانی در این کتاب در ۱۳ منهج در ذیل ابواب مختلف به مناقب و فضائل اهل بیت می‌ پردازد. مؤلف در هر منهج، باب‏ های متعددی را به یک امام اختصاص داده و در قالب روایت، از ولادت تا شهادت امام را گزارش می‌ ‏کند. وی سلسله اسناد روایات را همان گونه که در مصادر اصلی وجود داشته، آورده و آنها را حذف نکرده است. جلد دوم (منهج دوم) در ۵۰ باب به زندگانی و مناقب امیر المؤمنین علی (ع) پرداخته شده است.

کتاب «نزهة الابصار و محاسن الاثار» که توسط فقیه و محدث بزرگ ابوالحسن علی بن مهدی طبری مامطیری تالیف شده، شامل اخبار مروی از حضرت علی (ع) و نقل سخنان نیکوی وی و برخی از فرزندان ایشان می باشد. برخی از مطالب این اثر عبارت است از احادیثی که به ذکر قضایای تاریخی می پردازد و ارتباطی با فصاحت و بلاغت ندارد. احادیثی از پیامبر اکرم (ص)، امام حسن، امام حسین، امام سجاد، امام باقر، امام صادق و نیز مرویاتی از جعفر بن ابی طالب و زید بن علی و ام سلمه و دیگران. مولف کتاب، تنها به ذکر کلمات، خطبه ها و نامه های حضرت علی (ع) اشاره نکرده، بلکه به توصیف سیره ایشان پرداخته و اشعار منسوب به ایشان را نیز نقل و بعضی از احکام دینی مروی از ایشان را ذکر کرده است. بعضی از حوادث تاریخی که در هیچ مصدر دیگری چه نهج البلاغه و چه غیر آن نیامده است.

«الإمام علي عليه‌السلام في آراء الخلفاء» نوشته مهدی فقيه ايمانی، تعریب کتاب «امام امیرالمؤمنین علی علیه‌ السلام از دیدگاه خلفا» به قلم یحیی کمالی بحرانی است. کتاب مشتمل بر یک مقدمه و هفت بخش است. نویسنده درباره دو خلیفه اول در دو بخش جداگانه نقلیات و اعترافات را ذکر کرده است. درباره عثمان تنها بخش نقلیات وجود دارد. درباره معاویه سؤال‌ ها و ارجاعات معاویه و درباره عمر بن عبدالعزیز نیز نقلیات و اعترافات در یک بخش ارائه شده است.

الأربعون حديثاً عن أربعين شيخاً من أربعين صحابياً في فضائل الإمام أميرالمؤمنين عليه‌السلام، اثر شيخ منتجب‌ الدين على بن عبيدالله بن بابويه رازى، از علماى قرن ششم است كه چهل حديث در فضيلت اميرالمؤمنين و 14 داستان در فضيلت ايشان نقل كرده است. در مقدمه كتاب به معرفى مؤلف، كتاب حاضر و جريان چهل حديث پرداخته و از نسخ كتاب و تحقيق در آن سخن گفته است. در ابتدا چهل حديث با اسناد كامل نقل كرده و در ادامه 14 داستان در فضيلت اميرالمؤمنين نقل شده است. تعداد مؤلفاتى كه براى نايل شدن به ثواب‌هاى وعده داده شده، رسول خدا به جمع‌آورى چهل حديث پرداخته‌اند، بسيار است. اما در اين ميان برخى طرحى نو در انداخته و شيوه‌اى جديد در چهل حديث‌نويسى ايجاد كرده‌اند. مؤلف گرانقدر در اين كتاب چهل حديث را از چهل نفر از صحابه رسول خدا گرد آورده است كه همگى درباره فضايل اميرالمؤمنين است. اولين حديث اين مجموعه از ابوبكر، دومين از عمر، سومين از عثمان، چهارمين از اميرالمؤمنين، پنجمين از سعد وقاص و ام‌السلمه و پس از آن از عبدالرحمن بن عوف، عبدالله بن سعد، ابن عباس، امام حسن و امام حسين، فاطمه زهرا، سلمان فارسى و ساير صحابه نقل كرده است. وى پس از پايان چهل حديث، چهارده حكايت تاريخى در فضيلت اميرالمؤمنين را نيز ذكر كرده است. تمامى روايات مجموعه با اسناد متصل ذكر شده‌اند و در بسيارى از روايات افزون بر متن حديث كيفيت نقل حديث نيز ذكر شده است كه آن را به صورت قصه‌اى تاريخى در آورده و بر جذابيت كتاب افزوده است. مؤلف گرانقدر دو بخش روايات و حكايات را از يكديگر جدا كرده است. ابتدا به ايراد چهل حديث كه هدف اصلى كتاب است، مى‌پردازد و در پايان چهارده حكايت در فضيلت مولا بيان مى‌كند. او حتى در نقل حكايات سند كامل و متصل خويش را به گوينده حكايت نقل مى‌كند. اين شيوه حديث نگارى به خوبى بيانگر كثرت اطلاع و گستردگى دانش نويسنده است كه در يك موضوع چهل حديث را از چهل صحابى رسول اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) با اسناد متصل بيان مى‌كند. اولين حديث اين مجموعه در فضيلت على، فاطمه، حسن و حسين عليهم‌السلام است كه پيامبر(ص) جنگ با آنها را جنگ با خود و صلح و سازش با آنها را صلح و سازش با خود مى‌داند و دوستان آنها را طيب المولد و دشمنان آنان را ناپاك مى‌خواند.

کتاب «خصائص الائمه عليهم السلام» که شامل شرح حال امير مؤمنان امام على عليه السلام، زيارت و دعا، كلمات و سخنان وى و دلايل و نصوص بر امامت وى است و توسط سید رضی نوشته شده است. موضوع كتاب اعتقادی و تاریخی درباره حضرت علی علیه السلام می باشد. وی روایات مربوط به حضرت را جمع آوری و تاریخ كامل و گویایی را در مورد آن حضرت تشكیل داده است. كتاب حاضر برای تحقیق در زندگی حضرت، ارزشمند و قابل توجه بوده و از زمان نگارش مورد توجه و استفاده علماء قرار گرفته است. این كتاب از اولین كتاب های معتبری است كه به وسیله یكی از فقهای نامدار شیعه درباره زندگانی حضرت علی علیه السلام نگاشته شده است. در بسیاری از كتاب های معتبر به این كتاب اشاره شده و از مطالب آن بهره گرفته شده است. این كتاب شامل مباحث زیر می باشد: 1- خصائص امیرالمومنین علی علیه السلام 2- معجزات آن حضرت 3- علم آن حضرت به تنزیل قرآن 4- جنگ آن حضرت با خوارج 5- سخنان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم درباره حضرت علی علیه السلام 6- سخنان عمر درباره آن حضرت 7- سوالاتی كه از حضرت پرسیده شده و جواب حضرت 8- وصیت حضرت به كمیل 9- كلام حضرت درباره دنیا

کتاب «المراتب فی فضائل أمیرالمؤمنین و سیدالوصیین علی بن ابی‌طالب (علیه السلام)» اثری درباره فضائل امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) اثر ابوالقاسم بُستی عالم زیدی معتزلی سده چهارم هجری است. در انتساب کتاب به بُستی تردیدی نیست و برخی از منابع شیعی از آن نقل کرده‌ اند. بُستی در این اثر به ۴۵۰ فضیلت از فضائل علی بن ابی‌طالب (علیه السلام) اشاره کرده و در ضمن نقل فضائل به استدلال هم پرداخته واثری حدیثی کلامی پدید آورده است. کتاب بر خلاف شیوه معمول زمان مؤلف، به صورت نقل حدیث نیست بلکه به شکل استدلال و نقل فضائل در ضمن استدلال ها است. نویسنده حتی در مواردی که به نقل احادیثی از رسول خدا پرداخته، سلسله راویان خود را ذکر نمی‌ کند. بنابراین کتاب المراتب، بیشتر کتابی کلامی است که به احادیث استدلال کرده است.

کتاب «فضائل أمیر المؤمنین علی علیه السلام» نوشته سعيد أبو معاش، به ذکر روایاتی در شان و منزلت امام علی علیه السلام می پردازد. در این نوشتار به روایاتی از منابع اهل سنت پیرامون افضلیت و فضایل همه جانبه امام علی علیه السلام اشاره می کند.

"فى رحاب نهج البلاغه" اثر دانشمند محترم شهيد مرتضى مطهرى است كه در واقع ترجمه شده به زبان عربى از روى كتاب سيرى در نهج البلاغه آن بزرگوار است كه پيرامون نهج البلاغه و شگفتى هاى و مسائل مختلفى كه در آن ذكر شده است، مى پردازد. اين كتاب در سال ١٣۵٣ش گردآورى شده است. كتاب حاضر از هفت بخش و يك مقدمه تشكيل يافته است. هر بخش آن نيز شامل چندين فصل مى باشد.

کتاب « عهد الأشتر » نامه امام علی علیه السلام به مالک اشتر است هنگامی که او را به ولایت مصر و شهرهای تابع آن گماشت و مضمون آن بیشتر، چگونگی رفتار حکومت و مسئولان حکومتی با شهروندان مسلمان و غیرمسلمان و وظایف حکومت برای آبادانی مملکت و شکوفایی جامعه است.