جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از نظر سیاسی مفهوم دموکراسی یکی از پرکاربردترین و مناقشه‌انگیزترین مفاهیم نزد اندیشمندان جهان، در چند سده اخیر بوده است. در این میان اندیشمندان مسلمان، هم در جهان تشیع و هم در جهان تسنن، هر کدام با توجه به زمینه‌ها و پیشینه‌های مختلف نظری، مذهبی، فلسفی، تاریخی، اجتماعی و ملی خود، به تحلیل و بررسی این مفهوم مهم سیاسی پرداخته‌اند. در این میان علی شریعتی و محمد اقبال لاهوری از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین اندیشمندان جهان اسلام هستند، که هر کدام از منظری متفاوت به مفهوم دموکراسی و نسبتش با مفاهیم و مضامین اسلامی پرداخته‌اند. پژوهش پیش رو در پی پاسخ به این پرسش است که شریعتی و اقبال در راستای امکان برقراری حکومت دموکراتیک در جوامع اسلامی، چه نوع خوانشی از دموکراسی داشتند؟ وجوه افتراق و اشتراک این دو خوانش چیستند؟ بر مبنای یافته‌های پژوهش، شریعتی با تمرکز بر این نکته که برقراری دموکراسی آن‌گونه که در غرب رایج است، در کشورهای توسعه‌نیافته ممکن نیست، نوعی از دموکراسی را تئوریزه کرد که آن را «دموکراسی متعهد» می‌نامید. در سوی دیگر، اقبال با تأکید بر وجه روحانی که لازمه برقراری هر نوع حکومت دموکراتیک در جوامع اسلامی است، بر «دموکراسی روحی» تأکید می‌ورزید. گرچه هر دو اندیشمند نوگرا در نهایت محاسن حکومت‌های دموکراتیک را تصریح می‌کردند، اما استدلال شریعتی در این زمینه بیشتر نظری و جامعه‌شناختی و استدلال اقبال تاریخی و فقهی‌تر بود.

بررسی رابطه بین نهادهای دین و دولت یکی از محورهای مهم جامعه شناسی سیاسی و به عنوان یکی از مباحث امروز جامعه تلقی می شود. بررسی نظر جامعه شناسان در این مقاله نشان داد که برخی از آنان قایل به تفکیک و تقسیم وظایف بین دین و دولت بوده و عدهای دین را حاکم و ناظر بر دولت دانسته و گروهی دیگر بر عکس دولت را اداره کننده و حاکم بر دین می دانند. مطالعه نظرات دکتر علی شریعتی - جامعه شناسی معاصر ایرانی - نشان داد که ایشان معتقدند در تشیع علوی دولت در خدمت دین بوده و در تشیع صفوی دین در خدمت دولت است. شریعتی می گوید در تشیع علوی امام، حاکم جامعه است و در عصر غیبت، زمام امور باید به دست علمای دینی باشد. همچنین شریعتی دموکراسی متعهدانه را بهترین شیوه حکومت اسلامی می داند.

ترجمه ماشینی : اسلام و محدودیت های اراده عمومی. هدف این مقاله بررسی چگونگی نگرش سه نظریه‌پرداز مدرن اسلامی به محدودیت‌های اختیار عمومی بر اساس تفسیرشان از الهیات و آموزه‌های اسلامی بوده است. این مقاله بر این موضوع تمرکز دارد که چگونه هر سه نظریه‌پرداز منتخب اسلامی، دکترین اسلامی را بر اساس تزهای منتخب من تفسیر می‌کنند و به‌طور مشخص‌تر مشخص می‌کنند که آیا آزادی انتخاب به پایان می‌رسد و اسلام به عنوان یک دین شروع به هژمونی می‌کند. هدف این مقاله درک بیشتر این موضوع است که در دنیای مدرن و به عنوان اثر افزایش سواد، اسلام تا حدودی متمایل به تقسیم شدن به چندین اسلام‌گرایی، بر اساس انواع فتواها در مورد دکترین اسلامی است که به صورت آنلاین در دسترس است. بنابراین بر مسلمانان امروزی باقی مانده است که به صورت فردی تصمیم بگیرند که آیا پیروی از پیام وحی مقدس در قرآن را انتخاب می کنند یا به فتوای یک مفتی در زندگی روزمره خود به عنوان یک مسلمان اعتماد می کنند. مواد مورد استفاده و تجزیه و تحلیل در این مقاله، منبع اصلی است. آنچه توسط خود نظریه پردازان برگزیده من نوشته شده است و این منبع اصلی، هسته تفسیر آنها از الهیات اسلامی را تشکیل می دهد که در تلاش برای پاسخ به پایان نامه های خود استفاده کرده ام. نتیجه‌گیری از این مقاله این است که هر سه نظریه‌پرداز در سه مفهوم از آموزه‌های اسلامی مشترکند و آن نیاز به توحید، اجتهاد، الهیات و امت برای شکل‌گیری یک زندگی گسترده و صالح در اسلام امروزی است. در طول مقاله مشخص شده است که قطب و مودودی نظریه پرداز اسلام به عنوان دین طبیعی جهان مشترک هستند و خشونت می تواند توجیه شود که مؤمنان تحت آموزه و حکومت اسلامی گرد هم بیایند، بنابراین عموم مردم را محدود می کند.

ترجمه ماشینی : داستان ابراهیم، آن گونه که مسیحیان و مسلمانان درک می کنند، همواره تأثیری تکوینی بر احکام الهیات محوری مسیحیت و اسلام داشته است. در الاهیاتی که مبارزه طبقاتی و ستم بر فقرا را به عنوان مسائلی که به طور مشخص در حیطه حیطه ی دین است که باید به آنها پرداخته شود، درک می کنند، نقش ابراهیم به طور قابل توجهی قابل توجه است. ابراهیم با بازگویی داستان ابراهیم از منظر ستمدیدگان، در خوانشی جدید از تاریخ، به یک موحد کهن الگویی بدل می شود، خوانشی که خدا را در کنار توده های استثمار شده می بیند. این پایان نامه به بررسی و مقایسه مضامین الهیات اجتماعی مرتبط با تفسیر و کاربرد داستان زندگی ابراهیم در این دو سنت ایمانی می پردازد. این کار را با مقایسه جایگاه ایدئولوگ مذهبی ایرانی که برای بسیاری به عنوان کسی که نقش عمده ای در الهام بخشیدن به انقلاب جوانان ایرانی در سال های 1978-1979، دکتر «علی شریعتی» داشت، با الهیات آزادیبخش آمریکای لاتین می شناسند، انجام می دهد. این نشان می دهد که قرابت اهداف آنها آنها را به استفاده از روش شناسی های مشابه - نمادگرایی و تعامل مداوم بین متن، زمینه و خواننده - و در نهایت، ایجاد تصاویری از ابراهیم می کشاند که به همان اندازه که با سنت ایمانی خودشان مرتبط هستند، به یکدیگر مرتبط هستند.

ترجمه ماشینی: این جلد در درجه اول بر مسئله سازگاری اسلام و دموکراسی تمرکز دارد. این کتاب سهم هفت اندیشمند برجسته دینی ایران قبل و بعد از انقلاب را در این زمینه برجسته می کند. کتاب با قرار دادن بحث در بافت مذهبی خاص خود، عناصری را که معمولاً در سنت اسلامی به عنوان هنجارهای دموکراتیک از آنها یاد می شود، به طور انتقادی بررسی می کند. همچنین، برای اولین بار، شرحی از ظهور روشنفکری دینی در ایران پس از انقلاب، با تمرکز بر اندیشه های شخصیت برجسته آن، عبدالکریم سروش، ارائه می دهد. بحث او از حکومت دموکراتیک دینی یک تغییر پارادایم در گفتمان مدرنیست های مسلمان در مورد این موضوع ارائه می کند. این کتاب همچنین مؤلفه فکری جنبش اصلاح‌طلب کنونی در ایران را ترسیم می‌کند و چالش‌هایی را که جنبش دموکراسی‌خواهانه باید بر آن غلبه کند، روشن می‌کند.

ترجمه ماشینی: علی میرسپاسی با ارائه دیدگاهی جدید به سیاست و فرهنگ ایران در دهه‌های 1960 و 1970، دیدگاه غالب در مورد ایران پیش از انقلاب را به چالش می‌کشد و چگونگی ترویج یک سری گفتمان‌های غرب‌زادگی یا «وستوکسیف» توسط نخبگان فرهنگی دولت پهلوی را مستند می‌کند. این‌ها که به‌عنوان جایگزین‌های ایدئولوژیک برای نگرش‌های فرهنگی مدرن و الهام‌گرفته از غرب در نظر گرفته شده بودند، بر سیاست‌های هویتی فارسی تأثیر گذاشتند و مدرنیته ایرانی را به‌عنوان یک «مدرنیته اشتباه»، علی‌رغم برنامه‌ی وحشیانه‌ی مدرن‌سازی رژیم، پیش‌بینی کردند. میرسپاسی با تمرکز بر دگرگونی‌های فرهنگی که دوره را تعریف می‌کند، نور جدیدی بر دولت پهلوی به‌عنوان یک قمارباز ایدئولوژیک می‌افکند و ناخواسته به دشمنان بنیادگرا قدرت می‌بخشد و «انقلاب آرام» را از طریق جامعه مدنی سکولار و مذهبی گسترش می‌دهد. انقلاب آرام ایران، با ارائه چارچوب نظری جدید برای درک گفتمان های ضد مدرن احمد فردید، جلال آل احمد و علی شریعتی، تفسیری رادیکال از تاریخ سیاسی ایران در قرن بیستم است که این وقایع را در درون جامعه معنا می کند. تجربه خلاق و در عین حال غم انگیز ملت سازی ایران.

ترجمه ماشینی: این رساله در درجه اول بر مسئله سازگاری اسلام و دموکراسی تمرکز دارد. این کتاب سهم هفت اندیشمند برجسته دینی ایران قبل و بعد از انقلاب را در این زمینه برجسته می کند. کتاب با قرار دادن بحث در بافت مذهبی خاص خود، عناصری را که معمولاً در سنت اسلامی به عنوان هنجارهای دموکراتیک از آنها یاد می شود، به طور انتقادی بررسی می کند. همچنین، برای اولین بار، شرحی از ظهور روشنفکری دینی در ایران پس از انقلاب، با تمرکز بر اندیشه های شخصیت برجسته آن، عبدالکریم سروش، ارائه می دهد. بحث او از حکومت دموکراتیک دینی یک تغییر پارادایم در گفتمان مدرنیست های مسلمان در مورد این موضوع ارائه می کند. این کتاب همچنین مؤلفه فکری جنبش اصلاح‌طلب کنونی در ایران را ترسیم می‌کند و چالش‌هایی را که جنبش دموکراسی‌خواهانه باید بر آن غلبه کند، روشن می‌کند.