جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بزه‌دیدگی یک پدیده است و مانند دیگر پدیده‌ها، عوامل مختلفی زمینه‌ساز بروز و علت وقوع آن، وقوع آن می‌گردند. شناخت زمینه‌های موثر بر این رخ‌داد ضروری به نظر می‌رسد، زیرا تنها با شناسایی این زمینه‌هاست که می‌توان به ایجاد یک سلسه برنامه‌های پیش‌گیرانه مبادرت ورزید. نهج‌البلاغه و به طور کلی سیاست جنایی اسلام ساز و کارهای موثری را به منظور پیش‌گیری از بزه‌دیدگی ارائه داده است. هدف از تحقیق حاضر بررسی و شناخت مهم‌ترین زمینه‌های موثر بر بزه‌دیدگی یعنی عوامل مربوط به ساختار نظام اقتصادی و اجتماعی (چون فقر، بیکاری و...) عوامل فردی (خصوصیات زیستی، روانی، رفتاری و...) که در برخی موارد منجر به بزه‌دیدگی فرد و در موارد دیگر، سبب بزه‌دیدگی جامعه می‌شود با عنایت ویژه به نهج‌البلاغه می‌باشد و سپس به ارائه‌ی ‌راه‌برد‌هایی (راه‌بردهای تربیتی ، آموزشی، امنیتی، نظارتی و تحولاتی)برای کنترل و پیش‌گیری این عوامل پرداخته می‌شود. به نظر می‌رسد آموزه‌های دینی و به ویژه نهج‌البلاغه بیش‌تر بر نحوه‌ی عمل‌کرد اشخاص در نحوه‌ی ایمن ساختن خود یا اموالشان در جهت کاهش موقعیت‌های مجرمانه و در نهایت پیش‌گیری از بزه‌دیدگی تأکید دارند. باید متذکر شد که تحلیل سخنان حضرت علی (ع) در نهج‌البلاغه، امکان ارائه‌ی راه‌کارهایی در جهت پیش‌گیری از وقوع بزه‌دیدگی را به دست می‌دهد؛ پایان‌نامه‌ی حاضر به بررسی مهم‌ترین پیام‌های نهج‌البلاغه از این منظر پرداخته است.

این رساله تحت عنوان موانع ارث از منظر فقه اهل بیت(علیهم السلام) تدوین و دارای مقدمه و شش فصل ، می باشد که در آخر فصل ششم آن جمع بندی و نتیجه گیری شده است. و در مقدمه آمده که فقه اهلبیت(علیهم السلام) مشتمل بر تعالیم حیات بخش است که ضامن سعادت بشر در دو جهان و همه برکات درفقه اهل بیت (علیهم السلام) است و تمام مردم ، اعم از زن و مرد را مخاطب ساخته و تکالیف هر کد ام را روشن نموده اگر بشر طبق دستورات اهل بیت که مفسرین واقعی قرآن کریم است عمل کند ، در حق هیچ فردی از افراد بشر ظلم نشده است و همه افراد به حقوق مسلّم خود خواهد رسید. در فصل اوّل این رساله تعاریف کلیّات مورد بررسی قرار گرفته و در فصل دوّم اولین مانع ارث که کفر میباشد، بحث شده و در فصل سوّم رساله مانع دوّم ارث (قتل) بیان گردیده است. و در فصل چهارم رساله به سوّمین مانع ارث(رق) از منظر فقه اهل بیت اشاره مختصری شده است ؛ چون فعلاً موضوع آن منتفی است. در فصل پنجم رساله مسأله «حجب» که نوعی از موانع ارث است مورد بررسی قرار گرفته و در فصل ششم این رساله ملحقات موانع ، و در آخر فصل خلاصه بحث و نتیجه گیری به عمل آمده است.

اصلاحاتاجتماعی یکی از موضوعات و زیرشاخههای جامعه شناسی به خصوص جامعه-شناسی سیاسی است که همواره یکی از دغدغه های جامعه شناسان وهمچنین بسیاری از دولتمردان از گذشته تا حال بوده است. در ایران معاصر نیز این موضوع بصورت ویژهای مورد توجه قرار گرفته است و دولتهایی نیز با شعار اصلاحات بر سر کار آمدهاند. متولی اصلاحات، مبنای اصلاحات و حدومرز اصلاحات، سه مورد از مهمترین مباحث مطروحه در این حوزه است. قرآن کریم همواره پیامبران و امامان معصوم علیهاالسلام را بعنوان مصلحان جامعه معرفی می نماید واصلاح جامعه را یکی از اهداف آنان اعلام می کند. حضرت علی علیه-السلام نیز در بدو حکومت خود هدف خود را اصلاح جامعه و اقامه حدود تعطیل شده دین خداوند اعلام میفرمایند. از آنجائیکه اصلاحات مورد نیاز یک جامعه اسلامی و شیعی مانند جامعه کنونی ایران نمی تواند بدون توجه به مبنا و حدود شرعی اسلام انجام پذیرد و دنیای اسلام در بدو ظهور خود شاهد اینچنین اصلاحاتی از سوی پیامبر اکرم (ص) و امیر المومنین علی علیه السلام بوده است، لذا تحقیق حاضر با هدف دستیابی به این مبنا و حدود و حول پرسش «اصلاحاتاجتماعی حضرت امیر علیهالسلام در نهج البلاغه چگونه است» شکل گرفت و از بین مباحث مختلف اجتماعی به لحاظ اهمیت بیشتر دو مبحث اصلاحات سیاسی و اقتصادی در نهجالبلاغه مورد بررسی قرار گرفت. پس از چندین مرحله مطالعه کتاب شریف نهج البلاغه، شروح معتبر، کتابها و منابع علمی مرتبط با موضوع، نهایتا اصلاحات سیاسی و اقتصادی از طریق فن تحلیل محتوی استخراج و ذیل عناوین مختلف طبقه بندی گردید. از مهمترین نتایجی که این تحقیق به آنها دست یافته است: رسیدن به اهداف مورد نظر در ابتدای تحقیق است. یعنی معرفی متولی اصلاحات، مبنای اصلاحات و حدود اصلاحات. امام علی علیه السلام در نهج البلاغه با بیان شرایط رهبر به نوعی اشاره مستقیم به متولی اصلاحات، بابیان اهداف حکومت خود مبنای اصلاحات و در بیانات مختلف در مواجهه با مردم و سعادت عامه جامعه، حدود اصلاحات را مشخص می نمایند. از دیگر نتایجی که از تحقیق حاضر حاصل شده است، ارائه یک الگوی اسلامی شیعی از اصلاحات علوی است که می تواند برنامه راه اصلاحگران جامعه معاصر جمهوری اسلامی ایران باشد.