جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مدتی است که کتاب حجاب شرعی در عصر پیامبر(ص) نوشته آقای امیرحسین ترکاشوند به صورت زیراکس و CD انتشار یافته و از تاریخ ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۱ روی سایت شخصی ایشان نهاده شده است و محققان و افراد عادی بدون هیچ محدودیتی می‌توانند آن را در اختیار بگیرند. این کتاب ۱۱۰۰ صفحه‌ای که قصد بررسی کیفیت و حد حجاب در دوران پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد(ص) را دارد، با وجود این‌که به قول نویسنده زمان بسیاری (۴ سال) صرف نوشتن آن شده است، اشکالات و ایرادهای فراوانی دارد و نقدهای بسیار جدی بر آن وارد است که نویسنده محترم حتماً باید در آن‌ها تأمل کند و به بازبینی آن‌ها بپردازد.

پیش از آغاز هفته حجاب و عفاف، پایگاه تحلیلی- خبری مهرخانه درصدد برآمد در خصوص نقد و بررسی کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر» مناظره‌ای مکتوب میان حجت‌الاسلام مجید دهقان، عضو هیئت علمی گروه فقه و حقوق مرکز تحقیقات زن و خانواده و آقای امیر ترکاشوند، نویسنده کتاب، برگزار کند. به گزارش مهرخانه، طی مذاکرات شفاهی صورت گرفته با هر دو طرف مناظره، مقرر شد در هفته حجاب و عفاف این بحث و گفتگو آغاز شود . پس از چند روز از شروع هفته عفاف و حجاب، اولین نقد نوشته شده از جانب طرف اول مناظره –حجت‌الاسلام مجید دهقان- برای نویسنده کتاب ارسال شد. پس از آن نویسنده محترم ضمن تماس تلفنی درخواست دعوت رسمی برای شرکت در این مناظره از سوی مهرخانه را داشتند. نهایتاً این امر صورت گرفته و در ادامه ایشان برای شرکت در مناظره شروطی را ذکر کردند که چون برخی از شروط ذکر شده با عرف فضای رسانه‌ای و کار خبری سازگار نبود، از سوی مهرخانه پذیرفته نشد و نویسنده محترم نیز اعلام کردند در مناظره شرکت نخواهند کرد. با توجه به عدم شرکت یکی از طرفین مناظره، مقرر شد نقدهای نوشته شده توسط حجت‌الاسلام مجید دهقان، هر هفته بر روی خروجی پایگاه تحلیلی- خبری مهرخانه قرار گیرد. مبرهن است که مهرخانه از شرکت نویسنده محترم در این مناظره و پاسخ‌های ایشان به نقدهای صورت گرفته استقبال می‌کند.

حجاب شرعی در عصر پیامبر کتابی از امیرحسین ترکاشوند است که به بررسی پیشینهٔ حجاب در صدر اسلام می‌پردازد. این کتاب پس از اینکه مجوز چاپ و نشر عمومی به دست نیاورد، ابتدا به صورت محدود در بین قرآن‌پژوهان، فقها، مراجع و شخصیت‌های برجسته علمی و آنگاه در قالب سی‌دی و سرانجام در فضای مجازی پخش و منتشر شد. نقد کتاب: عبدالامیر خطاط، مجید دهقان، حسین سوزنچی، محمدعلی وطن‌دوست و سایت باشگاه اندیشه به نقد این کتاب پرداخته‌اند.

ما مسلمانان، اعم از شیعه و سنی، اگرچه در برخی احکام شرعی (مثل وضو) اختلاف نظر داریم، اما تعالیمی که از طریق آیات و روایات به دستمان رسیده، جای تردیدی برای ما نگذاشته که حجاب شرعی لازم برای یک زن مسلمان، پوشاندن تمام بدن غیر از صورت و دستان وی (تا مچ) است؛ و این مطلب به‌قدری واضح بوده که امروزه، نه فقط بین مسلمانان، بلکه در تمام دنیا، پوشیدن این حجاب، علامتی برای شناسایی یک زن مسلمان به حساب می‌آید تاحدی که در سراسر جهان، حکومت‌هایی که با اسلام میانه خوبی ندارند، این مدل پوشش را، چون علامت مسلمانی یک زن است، در مدارس و ادارات خود برنمی‌تابند؛ یعنی این حجاب، علاوه بر کمک به حفظ اخلاقی جامعه، امروزه نقش پرچم را برای نشان دادن هویت یک زن مسلمان ایفا می‌کند. نویسنده محترم کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر (ص)» درصدد برآمده این تلقی از حجاب زن مسلمان را به چالش بکشد و فرضیه‌اش این است که حجاب شرعی در آن زمان، این اندازه نبوده، بلکه چیزی در حد پوشاندن تنه و ران و بازو بوده، و اسلام اصراری بر پوشش زن در برابر مردان نامحرم ندارد. کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر» نوشته‌ای است حدود ۱۰۰۰ صفحه از آقای امیر ترکاشوند که آن طور که در صفحه نمایه‌ی آن ذکر شده، ظاهرا نگارش آن در سال ۱۳۸۹ به پایان رسیده، و با اصلاحاتی، در سال ۱۳۹۰ در فضای مجازی منتشر شده است. این کتاب به تدریج در میان افراد غیرمتخصص شیوع پیدا کرده و در میان طیف خاصی از جامعه به عنوان مدرک مهمی علیه حجاب شرعی قلمداد ‌گردیده است؛ همین امر انگیزه‌ای شد برای نگارش مقاله‌ای که به بررسی میزان اعتبار آن بپردازد. اگرچه مقاله ضمیمه عمدتا به عنوان نقد کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر» نوشته شده، اما با یک نگاه ثانوی به تحلیل‌هایی که با استفاده از آیات و روایات به عمل آمده، مخاطب می‌تواند با استنادات و دلالت‌های قرآنی و روایی بحث حجاب آشنا شود.

در سال ۱۳۹۰ خورشیدی کتابی در رسانه های مجازی انتشار یافت با عنوان: «حجاب شرعی در عصر پیامبر» به قلم امیرحسین ترکاشوند. این کتاب خیلی زود مورد توجه قرار گرفت و با استقبال پژوهشگران مسلمان و پس از آن شماری از پژوهشگران غیر مذهبی نیز قرار گرفت و به زودی خوانندگانی بسیار یافت. من کتاب را در همان آغاز از طریق ایمیل دریافت کردم ولی پس از چندی متوجه شدم که از طریق ایمیل و نیز با انتشار در رسانه‌های مجازی در سطح گسترده و کمسابقه ای در اختیار شمار کثیری قرار گرفته و خوانده شده است. اقبالی که هنوز نیز ادامه دارد. در آن زمان من نویسنده را نمی شناختم و حتی نامی از وی نشنیده بودم. هرچند هنوز هم ایشان را از نزدیک نمی شناسم و افتخار آشنایی مستقیم با ایشان را پیدا نکرده ام. به دلیل اهمیت این اثر مهم و به زعم من دوران‌ساز در اسلام‌شناسی معاصر، در این مقال می‌کوشم آن را در دو بخش معرفی کنم: بخش نخست در معرفی شناسنامه و محتوای اجمالی کتاب و در بخش دوم شرحی در اهمیت علمی و پژوهشی اثر و نگاه تازه نویسنده محقق به متون و منابع اسلامی و به طور خاص رویکر انتقادی رادیکال تفسیری و فقهی وی در مورد حجاب زن مسلمان. البته در بخش سوم نیز به چند نکته ضرور اشاره خواهم کرد.

در ابتدای جلسه حجت‌الاسلام والمسلمین قاضی‌زاده، مدیر مؤسسه فهیم، ضمن عرض خیرمقدم به حضار گفت این مؤسسه خصوصی بوده و با همکاری و مشارکت اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی تأسیس شده است و سعی بر این بوده که در آن، نگاه پیشرو نسبت به مسائل دینی وجود داشته باشد. او با بیان این که تاکنون جلسات مؤسسه را در سه قالب ارائه نظریه، بررسی کتاب و مناظره علمی برگزار کرده‌ایم، افزود: در تمام این جلسات، نگاهمان به مسأله‌ی مورد بحث، علمی بوده است و تا کنون نیز حدود صد استاد را برای ارائه نقطه نظرات‌شان دعوت کرده‌ایم و علت پایایی مؤسسه نیز در غیرسیاسی‌بودن و علمی‌بودن آن است. او تأکید کرد: در باب بحث حجاب که در این جلسه به آن خواهیم پرداخت، باید به دو نکته اشاره کنم؛ اول این‌که اصل حجاب بین اندیشمندان دینی به‌عنوان دستور دینی، مسأله‌ای غیراختلافی است و دوم این‌که وظیفه حقوقی و قانونی حکومت و دولت در باب حجاب و اجبار به آن را این‌جا مورد بررسی قرار نخواهیم داد؛ بلکه به محدوده حجاب که بین فقها از حیث نظری، اختلافی است، اشاره خواهیم کرد. البته در این جلسه هم قصد فتوادادن نداریم و ارائه فتوا به‌عهده‌ی مراجع تقلید است؛ بلکه می‌خواهیم بحث آکادمیک و نظری داشته باشیم و فتوادادن برعهده مراجع است.

موضوع حجاب اجباری اگر چه این روزها به عنوان یکی از پرچالش‌ترین مباحث بین حاکمیت و مردم تبدیل شده، اما در انقلاب ۵۷ نه مطالبه خاصی در این خصوص از جانب انقلابیون شنیده می‌شود و نه مردم بر آن تاکید خاصی دارند. در سال ۶۲ با تصویب قانون مجازات اسلامی در مجلس وقت مساله بدحجابی به عنوان فعل حرام تلقی شد. در متن قانون تصریح شده است که حاکمیت اسلامی باید با افعال حرام مبارزه کند. فقها موضوع بدحجابی را ذیل افعال حرام تعریف می‌کنند. اما مساله تنش‌های اجتماعی این موضوع بدون راهکار باقی مانده است. حاکمیت می‌گوید عموم مردم مطالبه حجاب اجباری را دارند، نواندیشان دیدنی و فعالان سیاسی اما مساله دیگری را مطرح می‌کنند. سوال اصلی این قسمت برنامه پاراگراف در گفت‌وگو با آقای مهدی نصیری این است که چرا زلف جمهوری اسلامی به زلف حجاب اجباری گره زده شده است. من سیما پروانه‌گهر هستم و میهمان این قسمت برنامه پاراگراف اعتمادآنلاین آقای مهدی نصیری با سابقه طولانی فعالیت مطبوعاتی، نواندیش دینی و فعال سیاسی است.