جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

امت اسلامي هيچ‌گاه مانند روزگار کنوني مورد تهاجم مفهومي انديشة غربي قرار نگرفته است. هدف اين تعدي مفهومي، الزامِ امت اسلامي به مفاهيم خاص و ريخت‌بندي دوبارة عقول مسلمانان است تا سرپرستي بر آنان را آسان کند. مدرنيتة غربي، مشروعيت حق اختلاف فکري را از امت‌هاي ديگر سلب کرده و در تعامل با ديگران، دچار وقاحت اخلاقيِ «استعلا»، «احاطه» و «انکار» شده است. اين پژوهش با روش اسنادي ـ تحليلي به بررسي کنش رهايي‌بخش در انديشة طه عبدالرحمن مي‌پردازد. طه عبدالرحمن فيلسوف مغربي براي مواجهه با اين مسئلة تمدني، امت اسلامي را به خيزش فکري فرامي‌خواند و شرط آن را «تجربة ديني» و «نوسازي عقل» مي‌داند. عقلانيت مطلوب طه، عقلانيتي است كه محصول فرايندي سه‌مرحله‌اي است. «تخلص»، «اخلاص» و «خلاص» نيز سه لاية تشکيکي کنش رهايي‌بخش امت اسلامي قلمداد مي‌شوند. طه سه اصل «تسامح»، «اعتراف» و «تصويب» را براي حل‌و‌فصل اختلاف فکري ناکافي مي‌داند؛ زيرا اين مبادي سه‌گانه نمي‌توانند مانع برتري‌جويي (تفوق)، مغرور شدن (اغترار) و تکبر (استعظام) امت در تعامل با ديگر امت‌ها شود. بنابراين، بر اساس آموزه‌هاي اسلامي، مکارم اخلاقي «حيا»، «جهاد اخلاقي» و «حکمت» را عامل رهايي‌بخش مي‌داند.