جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شرح مفصلي است بر « اعتقادات » شيخ صدوق (381 ق) که با عناوين « قال - اقول » برگزار شده است واز روايات ونيز اقوال فلاسفه استفاده کرده است.

شرح و ترجمه كتاب باب حادي عشر علامه حلي است و در مقدمه از ابوالمظفر شاه طهماسب بهادرخان ياد مي كند. مولف آن را ترجمه مي خواند اما علاوه بر ترجمه شرح و تفصيل نيز دارد كه پس از نقل يك يا چند سطر از متن مي اورد. (حائري) آغاز كتاب: بسمله حمد و سپاس بيقياس واجب الوجودي را رواست که درذات عالي و صفات متعالي يکتاست و از علامات داله بر وجوب وجود و توحيد و عدل او انجام كتاب: بخيز قبول افتد و روايح برکات قبول آن به مشام کافه اهل ايمان رسد بحق محمدوآله المعصومين وصلي الله علي خير خلقه محمد و آله المعصومين و صلي الله علي خير خلقه محمد و آله اجمعين و سلم تسليماً. [فهرستواره منزوي 9/201]

اصول دين پنجگانه و اعتقادات شيعه و پاره اي از پند و اندرزها، با انشائي اديبانه بدرخواست بعضي از دوستان در اين كتاب فراهم آمده است. در نيماه ماه رجب 1280 در كربلا بدان شروع كرده و بيستم ماه شعبان همان سال در نجف اشرف بپايان برده و سال 1285 آنرا تجديد نظر و تنظيم كرده است. (سيد احمد اشكوري) آغاز كتاب: حمد بي منتهاي مقرون باخلاص و ثناي بي حد از مكنون سر بي التباس كه نشئه بندگي و علامت سرافكندگي است. انجام كتاب: و دعاي حسن عاقبت نوازش فرمايند و از سهو و خطاي حقير عفو فرمايند. [مرعشي23/37؛ فهرستواره منزوي 9/270]

ناشناخته، از كارهاي روزگار صفويان. گفت و گويي است ميان يك شيعي و يكي از اهل سنت، درباره امامت. نامبوب، به اين شيوه: مسأله اول، پرسيدم كه كدام درجه و مرتبه است كه بندگان به حضرت عزت رسند و بدان درجه و مرتبه بر يكديگر فضيلت يابند ؟ جواب داد ... (احمد منزوي) [دائرة المعارف بزرگ اسلامي 1/25]

ترجمه رواني است از رساله «الاعتقادات» شيخ صدوق كه در عقايد شيعه اماميه نگاشته شده. اين ترجمه به شاه عباس صفوي تقديم شده و در مشهد مقدس بپايان رسيده است. (سيد احمد اشكوري) زمان ترجمه: قرن 11 ه. ق، اهداء به: شاه عباس ثاني صفوي چون كتاب معتقدات ابن بابويه قمي از كتب معتبره شيعه است شاه عباس ثاني دستور مي دهد كه آنرا از عربي بفارسي بگردانند. ترجمه اين كتاب در چهل و پنج باب بدين شرح فراهم مي آيد: باب اول: در بيان اعتقادات شيعه: باب توحيد؛ باب دوم: در صفات باري تعالي؛ باب سوم: در بيان تكليف؛ باب چهارم: در افعال عباد؛ باب پنجم: در نفي جبر و تفويض؛ باب ششم: در اراده و مشيت؛ باب هفتم: در قضا و قدر؛ باب هشتم: در فطرت هدايت؛ باب نهم: در استطاعت؛ باب دهم: در بدو ظهور؛ باب يازدهم: در نفي مجادله و مباحثه در باب حق جل و علا؛ باب دوازدهم: در لوح و قلم؛ باب سيزدهم: در كرسي؛ باب چهاردهم: در عرش؛ باب پانزدهم: در ارواح؛ باب شانزدهم: در موت؛ باب هفدهم: در مسألت قبر؛ باب هيجدهم: در جنت؛ باب نوزدهم: در بعث و نشور؛ باب بيستم: در حوض كوثر؛ باب بيست و يكم: در شفاعت، باب بيست و دوم: در وعد و وعيد؛ باب بيست و سوم: آنچه كرام الكاتبين بر بندگان نويسند؛ باب بيست و چهارم: در عدل؛ بيست و پنجم: در اعراف؛ بيست و ششم: در صراط؛ بيست و هفتم: در عقبات؛ باب بيست و هشتم: در حساب و موازين؛ باب بيست و نهم: در جنت و نار؛ باب سي ام: در كيفيت نزول وحي؛ باب سي و يكم: در نزول قرآن؛ باب سي و دوم: در آنكه قرآن كلام حق سبحانه و تعالي است؛ باب سي و سوم: در آنكه قر آنرا خداي تعالي بخلقان فرستاده؛ باب سي و چهارم: در انبياء و رسل؛ باب سي و پنجم: در عدد انبياء و اوصياء؛ باب سي و ششم: در عصمت؛ باب سي و هفتم: در غلو و تفويض؛ باب سي و هشتم: در ظالمان؛ باب سي و نهم: در تقيه؛ باب چهلم: در آباء نبي ص؛ باب چهل و يكم: در علويين؛ باب چهل و دوم: در اخبار مفسره و مجمله؛ باب چهل و سوم: در اشياء مطلقه؛ باب چهل و چهارم: در اخبار وارده در طلب؛ باب چهل و پنجم: در حديثين مختلفين. (عبدالله انوار) ترجمه ايست از رساله اعتقادات شيخ صدوق که ظاهراً به شاه سليمان صفوي تقديم شده، مترجم درآغاز گويد: محمد مهدي الرضوي تجاوز الله عن ذنبه الخفي شروع مي نمايد دربيان حاصل الترجمان کتاب مستطاب معتقدات شيخ طائفه مؤمنين استاد العلماء المتبحرين ابي جعفر محمد بن علي بن حسين بن موسي بن بابويه القمي قدست اسراره ... زمان تاليف: قرن دهم. هـ. ق. (= 966هـ. ق) نويسنده مي گويد بر سر آنم كه معتقدات «ابن ابي جعفر بن علي بن حسين بن موسي بن بابويه فقيهه قمي قدست اسراره را ترجمه كنم و در چهل و پنجم باب» بياورم او آنرا ترجمه مي كند و در چهل و پنج باب مي آورد اين ابواب چهل و پنجگانه همگي بحث در امور و مسائل ديني مي كند (عبدالله انوار) داراي چهل و پنج باب است و بنام شاه عباس حسيني موسوي صفوي (1038-985 هـ. ق) ‌تأليف گرديده است. (مير ودود سيد يونسي) ترجمه اعتقادات اين بابويه است از محمد مهدي رضوي، و بنام شاه تهماسب چنانكه در آغاز نسخه ما آمده و نام مترجم و شاه و كتاب در ديباچه آن ياد شده و آغاز و انجام مانند نسخه كتابخانه ادبيات (ص201فهرست) است «دانش پژوه» آغاز كتاب: شرايف حمد بي انتها پادشاهيرا سزد كه مبادي ايادي و نعمات كرامت فزاي نامتناهي موافق منطوق و هو الذي يبدء الخلق ثم يعيده مشعر بآنست كه اصناف انسانرا بموهبت پاكيزه طينت فطرت الله التي فطر الناس عليها از ساير انواع مخلوقات سمت امتياز داده ... انجام كتاب: ... و نقل نمودم آنچيزيرا كه در بيان اين آيات واقع شده بود با اسناد و شرح آن در كتاب توحيد و بعد ازين درين باب كتابي مخصوص تصنيف كنم باراده حق تعالي و ياري و مددكاري او انشاء الله تعالي سمت اتمام و زينت انتظام يافت ترجمه اين رساله شريفه ... [الذريعة 4/79؛ نسخه هاي خطي فارسي، منزوي 2/914 و963؛ مدرسه فيضيه 2/5؛ كتابخانه ملي تبريز 1/243؛ شيخ علي حيدر 3/388؛ ملي 5/90؛ ادبيات تهران 1/201؛ مرعشي جلد10؛ دانشگاه تهران 10/1657؛ وزارت امورخارجه 47؛ فهرستواره منزوي 9/117 (5 نسخه) و 9/260؛ اهدايي رهبر 2اخبار/1 127]