جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫اين پژوهش در سه بخش، به ملاکهاي عزل و نصب کارگزاران حکومتي براساس کلمات امام علي عليه السلام در نهج البلاغه پرداخته است. نويسنده پس از واژهشناسي، به معرفي بيست تن از کارگزاران امام علي عليه السلام، کارگزاران ابقا شده و کارگزاران معزول به وسيله امام عليه السلام پرداخته است. سپس ملاکهاي نصب کارگزاران بررسي شده است. ملاکهاي اخلاقي و اعتقادي نصب کارگزاران عبارتاند از: ايمان به عقيده، شجاعت و قاطعيت، فروتني، تقوا، زهد و سادهزيستي، امانتداري. ملاکهاي اجتماعي نصب عبارتاند از: عدالتخواهي، احترام به آراي مردم، دوري از خشونت، مروت و مدارا با دوست و دشمن، پاکدامني و نبود سوء سابقه. در بررسي ملاکهاي سياسي و مديريتي، از سياست اجرايي، سياست قضايي و سياست اقتصادي بحث شده است. در سياست اجرايي، توان مديريت، حذف خائنان از مسئوليتهاي اجرايي، حذف غيرمتخصصان از بدنه نظام اسلامي در کارهاي کليدي، بهرهگيري از آراي اهل نظر، دوري از شتابزدگي و پرهيز از لجاجت لازم است. در سياست قضايي، ويژگيهاي قاضي و سفارش امام عليه السلام به تقوا، عدالت، شناخت و آگاهي لازم و استقلال دستگاه قضا بيان شده است. در سياست اقتصادي، سعه صدر، حفظ کرامت نيازمندان ناتوان، شايسته سالاري، مراقبت و پيگيري، تشويق و توبيخ و برخورد سريع و مناسب با متخلفان لازم است. ملاکهاي عزل مبحث بعدي است که عبارتانداز: فساد اخلاقي و اجتماعي، فساد مالي، ناکارآمدي. هواي نفس و دنياگرايي، قدرت طلبي، خود بزرگبيني، خودشگفتگي و خودپسندي، و ظلم و احجاف، از موارد فساد اخلاقي و اجتماعي است. بيشتر عزلها و توبيخها در حکومت علوي به خاطر فساد مالي و خيانت در بيتالمال است که از جمله عوامل آن، طبقهگرايي و اشرافيگري است. در رابطه با ناکارآمدي، به نبود مديريت، کمتجربگي، نبود مديريت اجرايي، بيتوجهي به افکار عمومي، بيتوجهي به معاهدات، و غفلت از زمان و مکان اشاره شده است.