جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قحطی در ایران سابقه ای به قدمت تاریخ این سرزمین دارد. ساکنان ایران زمین، از کهن ترین روزگاران، به صورت ادواری، با قحطی و کمیابی ارزاق دست به گریبان بوده و به کرات بر اثر آن قربانیان بسیار داده اند. درباره اسباب و علل ایجادکننده این قحطی ها سخن بسیار رفته است. بعضی از محققان، ساده اندیشانه و عجولانه، به سراغ نزدیک ترین و سهل الوصول ترین عاملی که به نظرشان می رسیده قهر طبیعت رفته اند و مصایب بی شماری را که طی قرون متمادی بر اثر قحطی برای مردم ایران پدید آمده است، یک باره و یک سره، معلول بی مهری طبیعت دانسته اند. این تصور نه به کلی خالی از واقعیت است و نه تمام واقعیت را دربر دارد. تردیدی نیست که فلات ایران در مقام مقایسه با بخش هایی از جهان نظیر اروپای غربی و شمالی، کانادا، و نیز در قیاس با متوسط کل جهان از رطوبت و بارندگی کافی برخوردار نبوده و نیست، به همین دلیل، در طول تاریخ، بسیاری از قحطی های ایران از خشک سالی های متناوب نشئت گرفته است. با وجود این، دور از منطق و واقعیت خواهد بود اگر نقش بسیار موثر و تعیین کننده عوامل گوناگون اجتماعی در ایجاد و سیر تحول قحطی های ایران نادیده یا دست کم گرفته شود. این عوامل گاه منشا و علت شروع قحطی ها بوده اند (عوامل اولیه) و گاه عامل تشدید کننده و ادامه دهنده آن ها (عوامل ثانوی یا جانبی). در این مقاله بر آنیم تا تاثیر مشخص عوامل اجتماعی را در شکل گیری و تداوم عظیم ترین و دهشتناک ترین قحطی ایران در طول تاریخ بازنماییم تاثیری که کم و بیش در اکثریت قحطی های ایران مشهود است. در این پژوهش، نخست به توصیف چگونگی شروع این قحطی و نقش عوامل طبیعی و جوی در ایجاد آن، و نیز بررسی ابعاد و پیامدهای جمعیتی، سیاسی، و اقتصادی و ... آن می پردازیم و سپس به سراغ عوامل اجتماعی و فرهنگی می رویم

هدف از انجام این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی پدیده روسپی گری در شهر شیراز در سال 1389 است. در مجموع برای این تحقیق پنج سوال در نظر گرفته شده، که بر مبنای آن پنج فرضیه مطرح می گردد. 1- نقش عوامل زندگی شهری (تحصیلات بالا، شهرنشینی، وسایل ارتباط جمعی و تحصیلات پایین والدین) در روسپی گری چیست؟ 2- عدم نظارت اجتماعی بر روسپی گری چه آثاری دارد؟ 3- کارکرد منفی خانواده چه آثاری بر توسعه این بلا دارد؟ 4- ناهنجاری اخلاقی چه نقش مضری در این پدیده دارد؟ 5- عوامل فردی (زیبایی چهره، حاشیه نشینی، فقر، اعتیاد و درآمد بالای روسپی گری) چه نقشی در بحث ما دارد؟ روش پژوهش پیمایشی و صورت توصیفی و تحلیلی است. صد نمونه از زنان روسپی و صد نمونه عادی مورد سوال واقع شده اند. پرسش نامه ای برای جمع اطلاعات با سی سوال فراهم شده و به کمک نرم افزار SPSS و آزمون آماری در قالب جداول توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بدست آمده، که فرضیات را تایید می کند به این شرح است: الف) 49% زنان روسپی عوامل زندگی شهری را در رخداد روسپی گری موثر دانسته اند و تنها 20% زنان عادی به این مساله اشاره داشتند؛ ب) 47% از زنان روسپی مساله عدم نظارت اجتماعی را عامل این پدیده دانسته و 44% زنان عادی به این عامل اشاره کرده اند؛ ج) در بحث کارکرد منفی خانواده، 79% از زنان درگیر این عامل را باعث معضل روسپی گری دانسته و 58% زنان عادی به این نقش اشاره کرده اند؛ د) نقش ناهنجاری اخلاقی را در ایجاد روسپی گری 51% درصد زنان روسپی و 35% زنان عادی برشمرده اند؛ ه) به نقش عوامل فردی، 59% زنان روسپی و 53% زنان عادی توجه داده اند؛ بنابراین هر پنج عامل در روسپی گری رابطه معنادار دارند ((P<0.05.

هدف از این تحقیق بررسی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت اجتماعی سالمندان است. روش تحقیق حاضر روش پیمایش و ابزار گردآوری اطلاعات درآن پرسش نامه است. پرسش نامه شامل 3 بخش اطلاعات فردی، حمایت اجتماعی و سلامت اجتماعی است که با پرسش نامه های سلامت اجتماعی کییز و حمایت اجتماعی فیلیپس مورد ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از میان تمامی سالمندان شهر بابل، تعداد 374 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند.یافته ها نشان می دهد که میان حمایت اجتماعی (حمایت دوستان، خانواده و سایرین) و سلامت اجتماعی رابطه معنی داری وجود دارد. در میان انواع حمایت اجتماعی، حمایت خانواده بیش ترین تاثیر را بر سلامت اجتماعی سالمندان و از میان متغیرهای زمینه ای سن، جنسیت، وضعیت تاهل و وضعیت اشتغال رابطه معنی داری با سلامت اجتماعی سالمندان دارد. قابل ذکر است که میان متغیر تحصیلات و درآمد با سلامت اجتماعی رابطه معکوس وجود دارد.

یکی از معضلات فعلی جامعه جوان ایران، مساله اشتغال است. بالا بودن نرخ بیکاری در کشور که تابعی از دو عامل رشد فزاینده جمعیت و کمبود فرصت های شغلی است. گرچه برخی از عوامل بیکاری، ریشه در وضعیت اقتصادی جامعه دارد ولی عوامل مهم تر را باید در فرهنگ جامعه جست جو کرد. در برخی استان ها- مثل یزد- با وجود وضعیت طبیعی و اقلیمی ناسازگار و نبود شرایط مناسب، مشکلی به نام بیکاری وجود ندارد و به عکس، کرمانشاه با دارا بودن اقلیم های گوناگون، و شرایط طبیعی مساعد در رده استان های با بیشترین مشکل بیکاری است. این مقاله بر آن است تا نگرش جوانان 26-18 ساله شهر کرمانشاه نسبت به کار و عوامل اجتماعی موثر بر آن را مورد بررسی قرار دهد. جامعه آماری این تحقیق را جوانان 26-18 ساله ساکن شهر کرمانشاه تشکیل می دهد. روش پژوهش پیمایش با استفاده از تکنیک پرسشنامه بوده است و آزمون فرضیات پژوهش نشان می دهد که عوامل اجتماعی با نگرش به کار مرتبط است؛ به گونه ای که میزان «رضایت از خانواده» و «رضایت از زندگی» و نیز «نگرش به مردم و آینده شهر» با نوع «نگرش به کار» رابطه دارد.یافته های پژوهش موید این نکته است که بحران ارزش ها موجب می شود فرآیند جامعه پذیری بدرستی انجام نشود و جوانان به عنوان ماحصل این فرآیند قادر به درونی کردن نگرش مثبت به کار نباشند.

در قلمرو جامعه شناسی دین در مورد رابطه دین با پدیده‌های اجتماعی از جمله قشربندی، جنسیت جامعه بذیری، رفتار‌ها و نگرش‌های دینی و پایگاه‌های اقتصادی– اجتماعی افراد..تئوریهای مختلف تدوین یافته است. در این مطالعه برای بررسی رفتارهای دینی جامعه مورد مطالعه از تئوریهای اعتماد اجتماعی، جامعه پذیری، جنسیت و طبقه اجتماعی استفاده شده است. تحقیق حاضر در برابر دین به عنوان متغیر مستقل رویکردی کارکرد گرایانه دارد که نقش دین را در رابطه با کمیت و کیفیت روابط اجتماعی مورد بررسی قرار می دهد. اما در مرحله عملیاتی کردن، مدلی که برای سنجش دینداری انتخاب می شود (مدل گلاک و استارک)، از تعریف ماهوی بهره گرفته می شود، به عبارتی تعریفی که عموم مردم و نخبگان دین به طور سنتی از دین و شخص دیندار دارند، به عنوان معیار دینداری در نظر گرفته شده و به کمیت دینداری و کیفیت عمل دینی و شخص دیندار پرداخته می شود.نمونه مورد مطالعه از دانشجویان دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز است که به تعداد 230 نفر بر آورد گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم نرم افزار spssاستفاده شد. نتایج مطالعه نشان می دهد که بین متغیر های اعتماد اجتماعی و جامعه پذیری و نیز جنسیت همبستگی معنی داری با متغیر وابسته رفتار دینی، وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد که از بین متغیر های مستقل بیشترین تاثیر در بروز رفتار های دینی به ترتیب اعتماد اجتماعی، جنسیت، سن و طبقه اجتماعی داشته است. در مجموع واریانس تبیین شده برای متغیر رفتار دینی 0/27 است. در مقابل متغیر اجتماعی شدن(جامعه پذیری) تاثیری در تبیین واریانس متغیر وابسته‌ی رفتارهای دینی نداشته است