جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫در پاياننامه حاضر، بخشى از كتاب البرهان فى علوم القرآن زركشى تحت عنوان «معرفة ناسخه من منسوخه» ترجمه و تحقيق شده است. موضوعات اين بخش عبارت است از: مهمترين مؤلفان علم نسخ، اهميت اين علم، تعريف نسخ در لغت و اصطلاح، جواز نسخ، اقسام سورههاى قرآن از لحاظ وجود آيات ناسخ يا منسوخ در آنها، انواع نسخ.

---

‫قرآن براي اخلاق حکومتي رهبران الهي جايگاه ويژه‌اي قائل است. اين پژوهش در شش فصل به اين موضوع پرداخته است. رهبران الهي جلوه‌هاي برتر اخلاق و فضيلت هستند و اخلاق و سياست هم نسبت به هم از ارتباطي ناگسستني برخوردارند؛ از اين رو، در حکومت ديني، اخلاق از جايگاه خاصي برخوردار بوده است. حضرت موسي عليه السلام، طالوت عليه السلام، داوود عليه السلام، سليمان عليه السلام، يوسف و پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم ، از پيامبراني بودند که حکومت داشتند. رهبران الهي الگوهاي اخلاق و فضيلتاند؛ ابراهيم عليه السلام الگوي بندگي و ايمان به خدا، يوسف عليه السلام الگوي پاکي و پاکدامني، داوود عليه السلام الگوي توجه به خدا و سپاسگزاري دائمي، سليمان عليه السلام الگوي زهد، و پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم الگوي اتحاد و همگرايي بود. اهداف رهبران الهي عبارت است از: دعوت به توحيد، معاد، عبوديت خداوند، تعليم کتاب و حکمت، اجراي عدالت. همچنين هدف آنها، آزادي انسان‌ها از انواع اسارت است. آنها با هر ظلم و فسادي در جامعه مبارزه مي‌کنند و مهم‌ترين ويژگي آنها خداخواهي و اخلاص است. رهبران الهي امانتدار مردماند، با مردم همراهي و همدردي مي‌کنند، به مردم خدمت رساني مي‌کنند، متواضعاند، شرح صدر دارند و در مسير تعليم و تربيت مردم تلاش مي‌کنند. آنها کارگزاران حکومتي را به تقوا، رعايت عدالت، احساس تعهد و مسئوليت، و زهد و ساده زيستي دعوت ميکنند. همچنين بر کارگزاران نظارت دارند و آنها را بر اساس معيارهاي اخلاقي انتخاب مي‌کنند. با کارگزاران رفق و مدارا دارند و با کارگزاران متخلف و مفسد برخورد مي‌کنند. رهبران الهي در برخورد با مخالفان، صبر و استقامت دارند و در اصول، صراحت و قاطعيت دارند و سازش ناپذيرند. در عين حال، براي هدايت و جذب مخالفان تلاش مي‌کنند. آنها بدي‌ها را با خوبي پاسخ مي‌دهند؛ در عين حالي که شجاع اند و از غير خدا ترس ندارند. از ارتباط رهبران الهي با مخالفان و چگونگي برخورد و تعامل و رفتار آنان با مخالفان، مي‌توان به موارد يادشده پي برد.