جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مسئله تکوین هویت فردی از چالش های جدی جوامع امروزی است. در این میان، نقش مذهب در ساختار هویت هر فرد انکارناپذیر است. این پژوهش، با هدف بررسی رابطه بین جهت گیری مذهبی و هویت فردی و تعیین نقش این عامل در پیش بینی هویت پایدار انجام گرفت. نمونة آماری شامل 381 نفر (133 پسر و 248 دختر)، از بین دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر تهران با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردید. ابزار اندازه گیری، گزارش پرسش نامه خودشناسی براساس جهت گیری مذهبی اسلامی و پرسش نامه هویت شخصی بود. یافته های پژوهش حاکی از این است که بین جهت گیری مذهبی با هویت فردی، رابطه ای معنادار و مثبت وجود دارد (0005>P). برطبق نتایج این پژوهش، 9/23 درصد هویت فردی، براساس جهت گیری مذهبی قابل تبیین است. به گونه ای که هم زیر مقیاس اخلاق و هم زیر مقیاس عقاید و مناسک پیش بینی کننده های معنی داری در تعیین هویت فردی به شمار می آیند. علاوه بر این، نتایج حاصل تفاوت معناداری را در جهت گیری مذهبی و هویت فردی بین دختران و پسران نشان داد؛ دختران نمرات بالاتری را نسبت به پسران در مقیاس جهت گیری مذهبی داشتند. همچنین، دختران در مقایسه با پسران هویت فردی شکل یافته تری را نشان دادند.

وضعیت اخلاقی یک آرمان شهر که در ذهن فردی یوتوپیک شکل می گیرد، از دو حال خارج نیست؛ یا او در ناکجاآباد مطلوب خود به دنبال «همه» خوبی ها می گردد، یا در پی «غلبه» خوبی هاست. در حالت نخست، ما در جست وجوی یک بهشت تمام عیاریم که اگرچه تصور آن در دنیایی دیگر معقول است، اما امکان پیدایش آن در این دنیا و مختصات انسان ها پذیرفتنی نیست. از دیگرسو، در شق دوم، نه تنها به وادی انتزاع یا ناکجاآبادسازی نیفتاده ایم، بلکه جهانی نه فقط مطلوب و مطبوع، بلکه ممکن و شدنی را تصویر کرده ایم.در این نوشتار، نخست برای تبیین مفهوم غلبه خوبی ها و سپس اثبات آن، اوصاف اخلاقی به دو دسته مستقل و وابسته تقسیم شده و در همین راستا مبتنی بر دو دسته از دلایل روایی و فرااخلاقی ثابت شده است که آخرالزمان اسلامی یک یوتوپیا به معنای مرسوم آن در ادبیات و فرهنگ جهان به ویژه غرب نیست و دوم آن که این شرایط اگرچه آرمانی است، اما دست نایافتنی، فراانسانی و غیرنرمال نیز به شمار نمی رود.

در ساختار جامعه گرایی توحیدی، حقوق و اخلاق به عنوان دو مرتبه از ساختار وجودی انسان، هر دو به ساحت اعتباری و صفاتی «وجود انسان» تعلق دارند و نه به ساحت ذاتی و ماهوی انسان. گرچه افراد انسانی پایه طبیعی این ساحت وجودی هستند و با آن «دور هرمنوتیکی» دارند، بایدهای حقوقی و اخلاقی از افراد انسانی، اعم از ذات «من» و «دیگری» استعلاء می یابند و در «منطقه سوم اعتباری انسانیت» شکل می گیرند. حقوق و اخلاق گرچه هر دو به این منطقه تعلق دارند، با همدیگر اختلاف کیفی و طوری دارند؛ اخلاق طور و پرده ای بالاتر و باطنی تر از حقوق است. در عین حال، آن دو در یک دور هرمنوتیکی ابعاد همدیگر را توسعه می دهند و یا این ابعاد را محدود می کنند که از این وجه ارتباطی آن ها، به «تاثیر متقابل» یاد می شود. در وجه مثبت این تاثیر متقابل، وقتی عدالت و آزادی های حقوقی تحقق یافت، زمینه برای عدالت و آزادی های اخلاقی فراهم می شود و در نتیجه با گسترش دایره اخلاق، آن نیزبه طور متقابل به ارتقای قانون گرایی و کاهش جرایم و ترمیم نظم عمومی گسیخته شده کمک می کند. در وجه منفی آن نیز، اگر حقوق زمینه استعلای انسان ها به مرتبه اخلاق را فراهم نکند، گسترش روابط غیراخلاقی روابط حقوقی را سست خواهد کرد.

عادل ضاهر یکی از متفکران برجسته عرب و از نام های ناآشنا در ایران است. او مانند سایر فیلسوفان مدرن عقل را بر هر منبع دیگری مقدم می انگارد ضاهر با تقسیم عقل به دو بخش نظری و عملی کار آن را علاوه بر تعیین ابزار، تعیین غایات نیز می داند. به عبارت دیگر وی هم به عقلانیت معطوف به هدف و هم به عقلانیت معطوف به ارزش اعتقاد دارد.از ویژگی های مهم این اندیشمند آن است که وی تفکر فلسفی را جدا از اجتماع انسانی و به عنوان یک حرفه تلقی نمی کند. بلکه برای آن رسالت نقد و تغییر حیات جمعی قائل است. او معتقد است اگر هسته اصلی دین به درستی درک شود، صحت عقیده کسانی که به رابطه ضروری و منطقی میان دین و حیات دنیا باور دارند مشخص می گردد.در این مقاله بر اساس روش متاتئوری چارچوب های اصلی تفکر این نویسنده لبنانی مورد بررسی قرار گرفته است.

امروزه مساله اخلاق یکی از ضرورت های اساسی در سازمان ها می باشد و پرداختن به آن در سازمان ها امری گریزناپذیر است. مطالعات اخلاق در دنیای مدیریت و سازمان ذیل عناوین مختلفی چون اخلاق مدیریت، اخلاق سازمانی، اخلاق کار و ... انجام گرفته است و مطالعه مرزهای این دانش ها برای تفکیک گزاره های مطرح شده در هر یک از آنها ضروری است. در این مقاله ابتدا از منظر فلسفی به موضوع علم پرداخته می شود؛ آنگاه عناوین مطالعات اخلاقی مرتبط با مدیریت و سازمان که عبارتند از: اخلاق کار، اخلاق حرفه ای، اخلاق سازمانی، اخلاق کسب و کار و اخلاق مدیریت، مطرح شده و با توجه به تعاریف صاحبنظران و کنکاش در مباحث آنها سعی می شود که مرز مشخصی بین این حوزه ها ترسیم گردد تا بتوان جایگاه گزاره های مطرح شده در این حوزه ها را شناسایی نمود.

عشق رمانتیک به عنوان یکی از معیارهای انتخاب همسر در جامعه امروزی، ناظر به معیارهای فردی و ذهنی و همچنین معیارهای ظاهری است. از آنجا که عشق رمانتیک ریشه در فرهنگ غربی داشته و با معیارهای سنتی جامعه ما مطابق نیست، بررسی رابطه آن با تحقق ارزش های زوجیت ضروری به نظر رسید. برای بررسی این پدیده از نظریه زبان جهانی عشق هندریکس و نظریه استرنبرگ استفاده شده است. داده های تحقیق با روش پیمایش جمع آوری شده است. جامعه آماری تحقیق، زوجین ساکن شهر تهران بودند که 180 نفر از آنها زندگی زناشویی طبیعی داشته و 120 نفر از آنها در نیمه اول سال 89 طلاق گرفته بودند. یافته های تحقیق نشان می دهد زوجین در آستانه طلاق، بر اساس معیار عشق رمانتیک ازدواج کرده اند ولی زندگی آنها با مشکل مواجه شده است و همین امر حاکی است که عشق رمانتیک متضمن زندگی موفقیت آمیز نیست. همچنین یافته های تحقیق نشان می دهد در میان افراد جدا شده از همسر، عشق رمانتیک قوی ترین همبستگی را با کشش جنسی داشته است، در حالی که بین افراد با زندگی زناشویی رضایت بخش، عشق رمانتیک در بستر ارزش های اخلاقی زوجیت جریان دارد. این مقاله بیان می کند چنانچه بین احساسات و عواطف، خودآگاهی فردی و همراه نمودن آن با اصول اخلاقی تلفیق مناسبی صورت گیرد، می توان در ازدواج ترکیب متعادلی از عقل و احساس را ایجاد و به ازدواج های موفقیت آمیزی در جامعه دست یافت.

اکنون انسان در عصر ارتباطات و با وجود پدیده‌ هایی از قبیل وبلاگ‌ ها می ‌تواند به دور از محدودیت ‌های رسانه‌ های پیشین آزادانه تصورات و نگاه خود را به درون و برون در فضای مجازی اینترنت بسط دهد. وبلاگ‌ ها در دنیای امروز در حکم رسانه ‌ای ‌اند که نهادهای حکومتی بر آنها نظارت کامل نمی ‌کنند و به ‌‌سبب ویژگی ‌های خود توانسته ‌اند محدودیت و موانع رسانه ‌های پیشین را حذف کنند و از توان و آزادی بیشتری در تبادل اطلاعات و آرا برخوردار شوند. بنابراین، با این ‌که وبلاگ ‌نویسی توجه علم را به خود جلب کرده است، کار کمی در مورد اخلاق وبلاگ ‌نویسی انجام شده است و در این زمینه گاهی با محدودیت ‌هایی رو به ‌رو بوده ‌اند. در این مقاله، برای گردآوری داده‌ ها و بررسی جایگاه اخلاق در وبلاگ از روش کتابخانه ‌ای استفاده شده است. در ‌نهایت، کدهای اخلاقی وبلاگ ‌نویسی در چهار زمینه گفتن حقیقت (truth telling)، پاسخ‌ گویی (accountability)، به ‌حداقل ‌رساندن آسیب (minimizing harm)، و نسبت‌ دادن (تخصیص) (attribution) شناسایی شدند.

زنان در طول تاریخ به عنوان نیمی از پیکره کلی جامعه، در آثار و اندیشه های متفکران، همواره مورد اغماض قرار گرفته اند و کمتر در عرصه های نوشتاری نمود داشته اند. نوشتار حاضر حکمت عملی زنانه در خمسه نظامی را تحت چهار عنوان، بایدهای اخلاقی، نبایدهای اخلاقی، تدبیر منزل و سیاست مدن مورد بررسی قرار داده است. نظامی در این منظومه گران بها گاه با روی کردی مثبت به صفات نیک زنان چون عفت و پاکدامنی، سخاوت، تواضع و فروتنی، قناعت، شرم و حیا، تقوا و پرهیزگاری، عفو و گذشت، وفاداری، مهمان نوازی، استقلال، آموزگاری و گاه با روی کرد منفی به صفات زشت و ناپسند زنانه، مثل: حسادت، نیرنگ بازی و حیله گری، میگساری، حس انتقام جویی و عدم توجه به شوونات اخلاقی اشاره می کند. در بحث تدبیر منزل نیز به نقش زنان در تربیت فرزندان، همسرداری، صداقت و راستگویی و در بحث سیاست مدن به عدالت، رعیت نوازی، پیوند شاه و ملت، هنر در خدمت سیاست، پرهیز از ستم و رای زنی و مشورت می پردازد.

فتح اله خان شیبانی از نویسندگان و شاعران بزرگ قرن سیزدهم ه. ق است، که سبک هندی را به علت استعارات و کنایات دور از ذهن رها کرده، به سبک خراسانی و عراقی روی آورده است. وی دربار پادشاهان قاجار (محمدشاه قاجار، ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه) را درک کرده است.شیبانی دارای آثاری چون «بیانات شیبانی» «گنج گهر» «مسعود نامه» «فتح و ظفر» «کامرانیه» «درج درر» «یوسفیه» «تنگ شکر» و جز آن ها است. وی در نثر و نظم، هر دو چیره دست و توانا بوده و سخن را استادانه بیان نموده است.اصلش از اعراب بنی شیبان و اختیار این تخلص از آن است. در سن شانزده سالگی برای خدمت به دربار محمدشاه قاجار فراخوانده شد. پادشاه، او را با استعداد دید و از این روی در رده چاکران مخصوص دربار قرار گرفت.این ادیب توانا در دوره زندگانی خود فراز و فرودهای فراوانی داشته است. در این مقاله سعی بر آن است تا با یاری گرفتن از مستندهای تاریخی و آثار این ادیب، به گوشه ای از احوال وی پرداخته شود.