جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تاريخ كربلاء و حائر الحسين علیه السلام به قلم آقای عبدالجواد کلیدار است. این کتاب بعد از مقدمه، حاوی 4 بخش اصلی می باشد. حائر امام حسین (علیه السلام) و کربلا؛ حائر و حیر و تحقیق تاریخی پیرامون آنها؛ حائر و اوضاع و احوال عمومی آن ؛ دوره های تاریخی حائر و ساخت و ساز آن ؛ حائر و دوران تخریب و ویرانی و غارت ؛ حائر و اصلاحات بعدی از موضوعاتی است که در این کتاب به آن پرداخته شده است.

تراث کربلا کتابی است که در یازده فصل به معرفی کربلای معلا از ابعاد مختلف می‌پردازد. نویسنده کتاب سلمان هادی آل طعمه وابسته به یکی از خاندان‌های قدیمی وریشه‌دار کربلاست که در سال۱۳۸۳قمری (حدودا ۱۳۴۲ شمسی) این کتاب را به زبان عربی تدوین کرده است. این کتاب در حقیقت دایرة المعارفی کوچک درباره تاریخ علمی و فرهنگی کربلای معلا محسوب می‌شود حاوی تصویرهای کمتر دیده شده و قدیمی متعددی درباره کربلاست

این كتاب، شرح زیارت عاشورا و مضامین و مفاهیم و عبارات آن به زبان عربی است كه گرد آوردنده‌ با استناد به احادیث و روایات فریقین و فتاوای آیه‌الله شیخ جواد تبریزی، موضوع كتاب را از دیدگاه شیعه اثنی عشر ثابت شده تلقی نموده است.

«مَقتَلُ الحُسَین علیه‌السّلام» مشهور به مقتل خوارزمی نوشته موفق بن احمد خوارزمی (متوفای ۵۶۸ق)، از عالمان اهل سنت است. این کتاب با آنکه مقتل خوانده شده، اما یک سوم و بخش‌ های پایانی آن اشاره به قیام امام حسین (علیه السام) و واقعه کربلا دارد. این کتاب هر چند عنوان مقتل دارد، اما حدود دو سوم آن مباحث دیگر است. ثلث اول کتاب، شرح مناقب اهل بیت، ثلث دوم ماجرای کربلا و ثلث سوم درباره قیام مختار است. کتاب دارای ۱۵ فصل است که عناوین فصول پانزده‌ گانه چنین است: 1-

آهى سوزان بر مزار شهيدان، از ترجمه‌هاى ارزشمند كتاب «لهوف» سيد بن طاووس به قلم سيد احمد فهرى است. از آن جا كه مترجم صاحب ترجمه‌هاى فراوانى است و آثار ارزشمندى را ترجمه كرده است، به خوبى از عهده اين اثر نيز برآمده و ترجمه سليس و روانى به دست داده است. مترجم در ابتداى اثر، مقدمه‌اى در شرح حال سيد بن طاووس با عناوين: نام و لقب و كنيه سيد، ولادت و وفات، مدفن سيد، نظريه دانشمندان شيعه درباره سيد و تأليفات سيد تنظيم نموده است. از آن جا كه سيد بن طاووس، شاعر، اديب و نقّاد هم بوده است، لذا ردپاى ذوق ادبى او در لهوف قابل مشاهده است. بيان كتاب لهوف بسيار نرم بوده، به گونه‌اى كه مى‌توان آن را به صورت مرثيه خواند. اين كتاب با يك شيوه‌ى داستانى نوشته شده است. سيد، چاشنى‌هاى شعرى خود را در جاى جاى كتاب آورده، به گونه‌اى كه كمتر صفحه‌اى از كتاب است كه يك شعر در آن نباشد. مترجم ابتكار جديدى در ترجمه اشعار داشته و به جاى ذكر متن عربى اشعار و ترجمه منثور آنها مضمون اشعار را به نظم آورده است. اگرچه پاورقى‌هاى كتاب اندك است، لكن در همين اختصار نيز مطالب مفيدى ارائه شده است؛ مترجم كتاب را در تاريخ 18 خرداد 1348 با اين توصيف از كتاب به پايان مى‌برد:

کتاب «زيارة عاشوراء تحفة من السماء» نوشته عباس حسینی، تحقیقی درباره اثبات صحت سند «زیارت عاشورا» و پاسخ شبهاتی در مورد سند و متن این زیارت است. در این نوشتار نخست به تبیین فضیلت زیارت امام حسین (ع) و زیارت عاشورا پرداخته شده آنگاه فضیلت زیارت آن امام و مشروعیت گریه کردن بر ایشان بیان گردیده است. در ادامه متن زیارت عاشورا و شهرت این زیارت بیان شده و نویسنده بر این نکته تاکید می‌ کند که اگر چه زیارت عاشورا دارای سند صحیح روایی است ولی اگر سند هم نداشت بر اثر کثرت عمل علمای بزرگ شیعه در قرائت این زیارت و مفاد متقن موجود در متن این زیارت دارای اعتبار بالایی است زیرا متن و مفاد آن مبنی بر لعن دشمنان اهل‌ بیت (ع) و ارایه تصویری از عظمت این مصیبت به این زیارت اهمیت بالایی داده است. نویسنده نمونه‌ های متعددی از آثار عجیب دنیوی و اخروی زیارت عاشورا از قول علمای بزرگ شیعه نقل کرده است.

کتاب «السيدة زينب عقيلة بنی هاشم» نوشته عائشة عبدالرحمن است. نویسنده در این کتاب می نویسد: حضرت زینب کبری (س) ـ عقیله بنی هاشم ـ بانوی بزرگواری است که در خانه حضرت فاطمه و امیر مؤمنان علی (ع) رشد یافت و در صحنهٔ عاشورا، با عمل و کلام خود، رشادت های فراوانی از خود بر جای گذاشت و بدین سان در نزد همهٔ حق طلبان و آزادی خواهان، بانوی نمونه ای شناخته شد که مکتب اهل بیت (ع) آن را ارائه کرده است. چگونگی تولد و تربیت، مقام و منزلت و نیز علم و دانش و مجاهدت های او، موضوعاتی است که در اثر حاضر بدان پرداخته شده است. بنت الشاطی علاقه عجیبی به حضرت زینب (علیها السلام) داشته و این شور و اشتیاق را با نوشتن کتاب وزین «السیدة زینب عقیلة بنی هاشم» به اثبات رسانده است. وی خالصانه حضرت زینب (علیهاالسلام) را می ستاید و درباره ایشان می نویسد: هیچ کس منکر آن نیست که زینب (علیهاالسلام) دختر علی بن ابی طالب (علیه السلام)، یکی از پهلوانان فاجعه کربلاست؛ زیرا او یگانه زنی است که همه گرفتاری ها را برای خود خرید و خم به ابرو نیاورد. بنت الشاطی در مقدمه کتاب «السیدة زینب عقیلة بنی هاشم» می گوید: نام این زن در تاریخ ما و تاریخ انسانیت با مصیبتی قرین گردیده و آن مصیبت کربلا می باشد. عایشه بنت شاطی، پس از ذکر مقدمه، فصل اول کتاب را به پدران و نیاکان زینب (علیهاالسلام) اختصاص می دهد و درباره تولّد این زن قهرمان تاریخ می نویسد. بنت الشاطی در فصل دوم کتاب به جریان کربلا می پردازد و نقش زینب در این حرکت حماسی ـ تاریخی را با بیانی شیوا بازگو می کند. وی عصر عاشورا را با زیباترین جملات ترسیم می کند. از دیدگاه بنت الشاطی، صبر و استقامت زینب (علیهاالسلام) باعث ورق خوردن تاریخ اسلام شد. یکی از ابهام های تاریخی درباره مرقد و مضجع شریف حضرت زینب است. برخی معتقدند: قبر شریف آن حضرت در مدینه و برخی دیگر در سوریه و برخی معتقدند که قبر آن وجود شریف در مصر قرار دارد. بنت الشاطی احتمال سوم را برمی گزیند و می نویسد: سرزمین پاک مصر برای زینب بستری نرم در اتاق خودش در خانه مسلمه فراهم کرد؛ همان جایی که زینب هنگام آمدن وارد شده بود و همان جایی که خودش خواسته بود که آخرین خوابگاهش باشد. قبرش زیارتگاهی شد که مسلمانان تا به امروز از هر شهر و دیاری به زیارتش می آیند.

کتاب «إبصار العین فی أنصار الحسین علیه‌ السلام» اثر شیخ محمد سماوی، درباره یاران امام حسین (ع) در واقعه کربلا و قبل از آن، اعم از شهدا و مجروحان است. مؤلف در این کتاب، ۱۱۲ نفر از یاران امام را با ذکر طوایف و قبایل آنان بیان می‌ کند. نویسنده پیش از بحث اصلی به مختصری از زندگی امام پرداخته است. سپس کتاب را به ۱۷ مقصد تقسیم نموده و در هر مقصد از یک خاندان یا قبیله سخن گفته است.

كتاب «أضواء على ثورة الحسین (ع)» نوشته محمد صدر، تحلیلی تاریخی روایی بر اهداف و زمینه‏ های نهضت امام حسین (ع) و شرحی از زندگی و فضایل آن حضرت است. در این كتاب رابطه صمیمی و معنوی امام حسین (ع) و فرزندان و یاران آن حضرت و نیز چگونگی شهادت برخی از اصحاب آن حضرت منعكس شده است. نهضت امام حسین (ع) با هدف احیای اسلام و اصلاح جامعه اسلامی شكل گرفت. نویسنده از نقش این قیام و رابطه آن با ظهور امام مهدی (عج) و برخی از نشانه ‏های این ظهور و قیام اسلامی هم سخن گفته است.