جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب حاضر یک کتابی ارزشمند در حوزه علم دین یعنی اجتهاد ، تقلید و مرجعیت می باشد. در این کتاب اول فضیلت علم بیان می شود، بعد انواع علوم که یادگیریشان یا واجب عینی است یا کفایی، بعد بحث اجتهاد در علم ، و انواع تقلید و... بخش آخر کتاب مطلبی است در رد تصوف.

(از مجموعۀ 7 جلدی)جلد نخست از مجموعه "مجمع الشتات فی الاصول و الاعتقادات "شامل نوشته‌ها و درس‌های شهید "اشرفی اصفهانی "است که پس از گردآوری در قالب هفت جلد به طبع رسیده است .به جز مطالب کوتاهی که به فارسی نگارش شده، مابقی این مجموعه به زبان عربی است و موضوع آن اصول اعتقادی اسلام است .مطالب هر یک از فصل‌ها با استناد به آیات قرآن کریم و روایات تدوین گردیده است . جلد حاضر حاوی مطالبی درباره اثبات صانع، معنی صمد، صفات خداوند، معرفت و علم خداوند، نبوت و معجزات، ایمان ابوطالب، فواید تقوا، معجزات ائمه، علم ائمه، دلایل ختم نبوت، و شفاعت است .

«الشيعة و الرجعة»، اثر محمدرضا مروج طبسى، كتابى است، به زبان عربى در اثبات ديدگاه شيعه اماميه در مورد مساله رجعت. كتاب در دو جلد تهيه گرديده است. در جلد اول، ابتدا تفاسير مختلفى را كه از مساله رجعت ارائه شده بيان مى‌ كند و منتقدان رجعت را به دو گروه تقسيم مى‌ كند: در گروه اول كسانى چون ملّيون (مانند: يهود و نصارى) و در گروه دوم كسانى؛ مانند طبيعيون را جاى داده است. مولف، سپس در مقدمه كتاب به بيان معناى لغوى و اصطلاحى رجعت پرداخته و پس از آن و پيش از پرداختن به آيات قرآنى و نيز اخبار و رواياتى كه در اين زمينه از پيامبر (ص) و ائمه معصومين عليهم السلام در اين باره نقل شده، به توضيح و تبيين مفاهيم سه گانه: ظاهر، تفسير و تأويل مى‌ پردازد. در فصل نخست كتاب، مولف به اين نكته اشاره مى‌ كند كه قرآن داراى ظاهر و باطنى است كه تمام دانش‌ ها را در بر مى‌ گيرد و علم تفسير و تاويل نيز مخصوص امامان و راسخان در علم است. در فصل بعد، به پندار برخى كه گمان برده‌ اند، رجعت همانا عبارتست از ظهور حضرت مهدى عليه‌ السلام اشاره كرده است. در فصلى ديگر از كتاب مولف با استناد به منابع اهل سنت، به اثبات اين مطلب مى‌ پردازد كه مهدى منتظر همانا قرشى، هاشمى، مطلّبى و فاطمى و از صلب على (ع) و از فرزندان امام حسين و آخرين امام از ائمه دوازده گانه شيعه است. فصلى ديگر از كتاب به نقل خطبه‌ ها و از جمله خطبه البيان حضرت امير (ع)، كه به حضرت مهدى (ع) اختصاص يافته، پرداخته شده است. در ادامه اين فصل، ذيل يك تنبيه، به معرفى برخى از معمّرين ضمن دوازده طبقه پرداخته شده و از غيبت برخى از انبياء از امت خويش سخن گفته شده است. بخش دوم، جزء اول كتاب، به آياتى كه به وجود حضرت مهدى (ع) تأويل يا تفسير شده‌ اند، اختصاص يافته است.

کتاب حاضر درباره عصمت انبیاء و ائمه علیهم السلام بحث مفصلی کرده است که راه گشای جواب سوالات بسیاری خواهد بود.

کتاب «إیضاح مخالفة السنة لنص الکتاب و السنة» تالیف حسن‌ بن‌ یوسف علامه حلی، به بررسی برخی از تناقض ‏های كلام اهل‏ سنت در مباحث اعتقادی اسلام مي پردازد. در این نوشتار ضمن بررسی دیدگاه‎ های كلامی علامه حلی و روش تفسیری وی، نظریات ایشان در مورد برخی از دیدگاه‎ های كلامی اهل ‏سنت كه مخالفت آشكاری با تعالیم قرآن و سنت دارد بیان گردیده است. نویسنده (علامه حلی) معتقد است كه برخی از عقاید اهل ‏سنت صدور كذب از جانب خداوند را جایز می‏ داند و تبیین صحیح بین افعال بندگان و اراده خداوند متعال ارائه نمی‏ دهد. وی همچنین به اثبات عصمت امام معصوم پرداخته و ادله اهل ‏سنت را در نفی عصمت آنان بیان و رد می‏ نماید. ادله نویسنده در رد دیدگاه‎ های كلامی اهل‏ سنت، آیات قرآن، روایات پیامبر و ادله عقلی و استدلالی است.

تكملة شوارق الالهام، كتابى است به زبان عربى در الهيات بالمعنى الاخص نوشته آیت‌الله محمد محمدى گيلانى. مؤلف، اين كتاب را با هدف تكميل شرح حكيم ملا عبدالرزاق لاهيجى، مؤلف شوارق الإلهام في شرح تجريد الكلام، به نگارش درآورده است. شرح لاهيجى تا اين بخش از كلام خواجه طوسى در فصل دوم از مقصد سوم از كتاب تجريد كه مى‌گويد: «و النفسانى غير معقول»، ادامه يافته و پس از آن، اجل فرصت به پايان رساندن آن را به وى نداده، لذا آقاى محمدى گيلانى به اتمام آن پرداخته است.

کتاب حاضر در بردارنده دو کتاب است: 1: اشارَةُ السَّبْق کتابی کلامی و فقهی به زبان عربی نوشته ابوالمجد حلبی. وی در مباحث اعتقادی به چهار رکن توحید، عدل، نبوت و امامت پرداخته و در بخش فقه به پنج رکن تکلیفی صلات، صوم، زکات، حج و جهاد می‌پردازد. در انتساب کتاب به مؤلف اختلاف است؛ هر چند برخی معتقدند که کتاب، منتسب به ابوالمجد حلبی بوده و به غیر از او صحیح نیست. از کتاب، با نام «اشارة السبق الی معرفة الحق» نیز یاد شده است. این کتاب از معدود کتاب‌هایی است که در آن هم مباحث عقائد و هم احکام فقهی مطرح گردیده است. 2: رسالة في قاعده ضمان اليد تألیف علاّمه شهيدآیت‌الله شيخ فضل‌للّه نورى (قدس‌اللّه‌سره}. در راستاى احياى آثار شهيد فضل‌الله و با توجه به مباحث ارزشمندى كه در اين رساله نهفته، علامه فاضل شيخ قاسم شيرزاده آنرا تحقيق و تصحيح نموده و بر آن بنا بر حاجت حاشيه زده، و توسط مؤسسه انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين به چاپ رسيده است.

كتاب «الاقتصاد فيما يجب على العباد» از تأليفات مهم شيخ طوسى «قده» است اين كتاب با وجود حجم كم، شامل مباحث مهمى از علم كلام و فقه مى‌باشد و به دليل اهميت آن از مصادر كتاب‌هاى بحار الأنوار و السرائر مى‌باشد. مباحث كتاب به طور كلى در دو بخش كلام و فقه تقسيم شده است. در قسمت اوّل، دو اصل توحيد و عدالت بررسى شده است كه در ضمن مسألۀ عدل، اصول نبوت، امامت و معاد نيز مطرح شده است. در قسمت دوم، كتاب‌هاى پنج‌گانۀ صلاة، صوم، زكاة، حج، جهاد مطرح شده است. قسمت فقه كتاب بصورت فقه موجز و رساله‌هاى متداول نوشته شده و آنچنان كه مؤلف در مقدمه و انتهاى كتاب مى‌نويسد سعى نموده كه در نهایت اختصار، مسائل اساسى و مورد نياز شامل واجبات، محرمات، مستحبات، مكروهات، مقدمات، اجزاء و شرايط و مبطلات هر يك از اين عبادات را در قالبى بسيار منظم بيان نمايد.

الشيعه و الرجعه، اثر محمدرضا مروج طبسى، كتابى است، به زبان عربى در اثبات ديدگاه شيعه اماميه در مورد مساله رجعت. مؤلف انگيزه خود از نگارش اين اثر را اين‌گونه بيان مى‌كند: پانزده سال پيش رساله مختصرى درباره اثبات رجعت نگاشته بودم كه بارها به فارسی و عربى به چاپ رسيد، در همين احوال برخى از دوستان اهل علم و ايمان از من خواستند با اضافاتى از آيات قرآن كريم، كه دلالت بر اثبات و ثبوت رجعت دارد، و نيز اخبار و قضايايى كه بر امكان و وقوع اين امر دلالت دارد آن را به چاپ برسانم تا نفع آن به عموم برسد (و من در پى اجابت خواسته ايشان به نگارش اين كتاب دست زدم). جلد دوم كتاب، به موضوع رجعت اختصاص يافته و مؤلف در اين رابطه ثبوتا و اثباتا به تفصيل به بحث نشسته است. در مقدمه ضمن دو بخش، مؤلف بحثى تحليلى و عقلى را درباره رجعت آغاز مى‌كند. در بخش نخست، اين نكته را يادآور مى‌شود كه رجعت مورد قبول اماميه امرى است كه ذاتا امكان وقوع دارد و هيچ گونه استحاله عقلى ندارد، چرا كه مفاد رجعتى كه مورد ادعاى اماميه است؛ عبارتست از زنده ساختن دوباره برخى از افراد در دار دنيا، پس از آن كه مزه مرگ را چشيده و از دنيا رفته‌اند و اين امرى است، ممكن الحصول و معقول، چرا كه از خداى قادر چنين كارى ساخته است. از اين رو كسى كه به مساله رجعت اشكال مى‌كند، بايد به يكى از دو امر ذيل ملتزم گردد: يا بايد صغراى قياس را انكار كند؛ يعنى قائل به عدم امكان رجعت باشد و يا بايد كبراى قياس؛ يعنى قدرت مطلقه خداوند در احياء مردگان را منكر شود و اين هر دو باطل است. با توجه به اين برهان ثابت مى‌شود كه رجعت امرى است كه مقدور خداوند است و جزء ضرورياتى است كه نياز به اقامه برهان هم ندارد. در بخش دوم مقدمه، شانزده امر مطرح گرديده كه هر كدام به نحوى در ارتباط با موضوع رجعت مى‌باشد. اولين بخش، جزء دوم كتاب، «قرآن و رجعت» نام دارد و ضمن آن هفتاد و شش آيه از آيات كريمه قرآن مطرح گرديده كه برخى از آن‌ها به صراحت به مساله رجعت دلالت دارد و برخى ديگر به اين مساله تفسير يا تأويل گرديده‌اند. چه بسا پژوهش‌گران با تلاش بيشتر به شمار بيشترى از آيات در اين رابطه دست بيابند. به گفته مؤلف، اين آيات انواع گوناگون دارند: برخى به امكان رجعت و ثبوت آن، برخى ديگر بر وقوع و اثبات آن در خارج؛ يعنى در امت‌هاى پيشين دلالت دارند و از برخى ديگر چنين برمى‌آيد كه اعتراف و اعتقاد به رجعت؛ مانند ساير امور غيبى و نيز امورى كه با برهان و دليل به اثبات مى‌رسند؛ مانند توحيد و نبوت و قيام قائم(ع) و رستاخيز و...لازم است. دومين بخش «دعاها و رجعت» نام گرفته است. در اين بخش مؤلف برخى از ادعيه‌اى كه از سوى معصومين وارد شده و در آن‌ها اشاراتى به موضوع رجعت صورت گرفته را ذكر مى‌كند. در بخش سوم با عنوان «زيارت‌ها و رجعت»، مؤلف به زيارات ائمه معصومين عليهم‌السلام براى اثبات صحت ديدگاه اماميه درباره رجعت اشاره مى‌كند كه در آن‌ها يا تصريح به رجعت شده و يا لااقل به اين مهم اشاره گرديده است. بخش چهارم، «اجماعات و رجعت»، نام گرفته است و مؤلف ضمن آن مواردى از اجماع علماء شيعه بر درستى قول به رجعت را يادآور مى‌شود. بخش پنجم، با عنوان «سخنان و رجعت»، به بيان سخنان اعلام و شخصيت‌هاى برجسته مسلمان درباره رجعت اختصاص يافته است. خاتمه كتاب هم مشتمل بر سه تنبيه به شرح ذيل است: تنبيه اول: معرفى كسانى كه رساله‌اى مستقل درباره رجعت نگاشته‌اند. تنبيه دوم: معرفى كسانى كه به نقل اخبار مرتبط با رجعت پرداخته‌اند. تنبيه سوم: به بيان برخى شبهات سست و بى‌پايه كه درباره مساله رجعت مطرح گرديده اختصاص يافته است.

النجاة في القيامة في تحقيق أمر الإمامة، تألیف ابن‌ميثم بحرانى، با اين كه كتابى است موجز، ولى يكى از بهترين تأليفات در زمينۀ امامت مى‌باشد. مؤلف در اين كتاب به اهم مباحث مربوط به امامت متعرض گشته است. او در هر مسأله‌اى ابتداء آراء مختلف در آن مورد را بيان كرده و بعد از بين آنها نظريۀ صحيح را بيان نموده است. او در ادامه به بحث و استدلال عليه آراء غير صحيح مى‌پردازد و ادلۀ نظريۀ صحيح را بيان مى‌كند. اين كتاب مورد توجه علماء واقع شده است. براى مثال على بن محمد بن الحسن بن شهيد ثانى، در كتاب الدر المنظوم و المنثور، مطالب زيادى از النجاة في القيامة نقل مى‌كند. اين كتاب از يك مقدمه و سه باب تشكيل شده است كه عبارتند از: المقدمه: طى دو فصل به تعريف امامت، بيان مذاهب مختلف در امامت و ادلۀ وجوب امامت پرداخته است. الباب الاول: باب اول در بيان شرائط معتبر در امامت مى‌باشد كه از چهار مبحث تشكيل يافته است. بحث اول در عصمت امام مى‌باشد كه مؤلف سه برهان بر وجوب عصمت امام اقامه مى‌كند. بحث دوم در بيان وجوب افضليت امام از رعيتش مى‌باشد كه مؤلف بر اين امر چهار برهان اقامه مى‌كند. بحث سوم در بيان وجوب عالم بودن امام است بر همۀ مسائل دين. بحث چهارم در بيان علتى است كه به سبب آن امام تعيين مى‌شود؛ يعنى اثبات مى‌كند وجوب منصوص بودن امام را. الباب الثانى: باب دوم در تعيين امام بعد از رسول‌الله(ص) مى‌باشد. اين باب از دو بحث تشكيل يافته است: بحث اول در اثبات امامت امیرالمؤمنین(ع) بعد از رسول‌الله(ص) مى‌باشد كه مؤلف براى اثبات اين امر به سه نوع از ادله استناد مى‌كند: نصوص جليه، نصوص غير جليه و براهين عقليه. او بعد از بيان هر يك از ادله از شبهات حول آن نيز جواب مى‌دهد. بحث دوم در اثبات امامت سائر ائمه(ع) مى‌باشد. الباب الثالث: باب سوم به بيان شبهات و جواب آنها اختصاص يافته است. اين بحث از يك مقدمه (كه در واقع تقسيم مخالفين امامت مى‌باشد) و چهار بحث تشكيل يافته است. بحث اول در رد شبهات منكرين امامت على(ع) مى‌باشد. بحث دوم در بيان مطاعن خوارج در مورد امیرالمؤمنین(ع) و جواب آنها مى‌باشد. بحث سوم در بيان فرق مختلف شيعه و بيان اعتقاداتشان و جواب آنها مى‌باشد. مؤلف به ده گروه از فرق شيعه متذكر مى‌شود. بحث چهارم اين باب، به مسأله غيبت مى‌پردازد. مؤلف در اين مبحث ابتداء علت غيبت را بيان كرده، سپس اثبات مى‌كند جواز طول عمر را و در ادامه وقوع آن را طى امثله‌اى اثبات مى‌كند. در پايان اثبات مى‌كند امام منتظر همان حجت بن الحسن العسكرى(عج) مى‌باشد.