جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در تعالیم پیامبر اکرم، ائمۀ طاهرین و صحابه بر تلاوت دو سورۀ پی­درپی تأکید شده یا به اشتراک مضمونی آن دو اشارت رفته یا عنوان مشترکی بر آن دو نهاده شده است؛ چنان که رسول خدا دو سورۀ بقره و آل­ عمران را «زَهراوَین» (دو سورۀ بسیار درخشنده) و ناس و فلق را «مُعَوِّذَتَین» (دو سوره ‏ای که انسان را در پناه خدا قرار می ‏دهند)، نامیده ‏اند و بر قرائت آن دو زوج سفارش کرده‏ اند. از مجموع این آموزه ‏ها می ‏توان زوجیّت سوره ‏های قرآن را استنباط کرد؛ یعنی سوره ‏های قرآن دوبه ­دو، زوج یکدیگرند و مانند دو آینۀ موازی عمل می‏ کنند و تصاویر بسیاری از مضامین دو سوره را به نمایش می ‏گذارند و یکدیگر را تفسیر و تبیین می ‏کنند. برخی از احادیث حاکی از زوجیت سوره‏ ها در فقه امامیّه نیز بازتاب یافته است، مانند وجوب قرائت زوج ‏سورۀ فیل و قریش و انشراح و ضحی پس از حمد در نمازهای واجب. این پژوهش با گزارش همۀ احادیث ناظر به زوجیت سوره ‏ها، برای نمونه ارتباط و پیوند زوج ‏سورۀ کوثر و ماعون را بررسی کرده و نشان داده است که یک دسته از «شانئ»‏های رسول خدا و «کوثر» عطاشده به ایشان، مکذّبان دین (منافقانی) هستند که در پوشش مناسک دینی و با ریا و نمایش، «ماعون»هایی را که باید در دسترس «یتیمان»، «مسکینان» و نیازمندان قرار گیرد، به نفع خود مصادره می ‏کنند و از هر گونه «عطا» و بخشش و «نحرِ» آنچه که موجب «اطعامِ» محرومان جامعه می ‏شود، دریغ می‏ ورزند.

خداوند روح انسان را جاودانه قرارداده و انسان به ‌واسطه ­ی مرگ با سیر تکاملی به ‌سوی جهان آخرت انتقال می‌یابد. از این‌ رو لازم است انسان خود را برای سرای جاودانه ­ی آخرت آماده کند. تحلیل‌های متفاوت درباره­ ی حقیقت و ماهیت مرگ، هراس از مرگ و یا عوامل کاستن وحشت از مرگ، تأثیر مستقیمی در معناداری زندگی دارد. این پژوهش درصدد پاسخگویی به این سؤال است که از دیدگاه قرآن کریم و کتب مقدس، مفهوم مرگ­ اندیشی و حیات ابدی دارای چه ابعاد و آثار تربیتی بر زندگی انسان است. بررسی توصیفی - تحلیلی این مسئله نشان می‌دهد مفهوم مرگ­ اندیشی و حیات ابدی در قرآن و کتب مقدس به معنای اعتقاد به عدم فنا و نابودی، پس از زندگی دنیایی و اعتقاد به قیامت و عدم انکار آن است. ارزشمندی زندگی، انسان را به تفکر در آفرینش و هدفمندی آن و نیز ایمان به معاد و اعتقاد به جاودانگی فرامی‌خواند. توجه به ابعاد حیات اخروی، عدم غفلت از مرگ و... موجب می‌شود جهت زندگی مشخص شده، آمادگی برای انتقال به حیات ابدی میسر گشته و زندگی از چالش بی‌معنایی و پوچی رها شده، آرامش یاد الهی افزایش و مستقر گردد. لذا قرآن و کتب مقدس یاد مرگ و اعتقاد به قیامت را دارای آثاری تربیتی‌ نظیر: از بین بردن زیاده ­خواهی، صبر بر مصائب، زنده ­دلی، بی‌اعتنایی به دنیا، آمرزش گناهان و... می‌داند.