جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در میان عناصری که تمدن را می سازند، نقش دین را نباید نادیده انگاشت . در واقع، هر تمدنی ، ی زیرساخت دینی دارد که روشنگر فرهنگ آن است . با شروع قرن جدید، آتش جنگ ، همچنان در اغلب نقاط جهان شعله‌ور است و تمدن و فرهنگ را مورد تهدید قرار می دهد. این مساله، وظیفه ادیان و بویژه ادیان الهی را سنگینتر از پیش ساخته است . با توجه به موضوع مهم "گفتگوی تمدنها"، ضرورت گفتگوی ادیان آشکارتر می‌شود. پیروان ادیان گوناگون به جای دامن زدن بر اختلافات باید بکوشند بر اشتراکات تکیه کنند و باب گفتگو را با یکدیگر بگشایند. البته فقط گفتگو میان پیروان ادیان کافی نیست ، بلکه طرفین باید برای همکاری عملی نیز برنامه‌ریزی کنند. یکی از راههای رسیدن به این امر مهم، برگزاری کنفرانسها و جلسات میان ادیان است . آنچه که در این میان به مجموعه ، جلا و معنویت می بخشد، انتختاب مکان و زمان مناسب برای برگزاری این جلسات و کنفرانسها است . زمان به سرعت می گذرد و ما هر روز شاهد تضییع حقوق مظلومان در سراسر دنیا و بویژه فلسطین هستیم. بیت‌المقدس ، شهری که پیروان ادیان الهی را در خود جای داده، بهترین مکان برای رساندن این پیام به گوش جهانیان است . این صدا از فلسطین، زادگاه مسیح، زادگاه داوود و سلیمان و قبله اول مسلمین که اکنون توسط رژیم غاصب اسرائیل و بدون توجه به افکار عمومی جهان و مقررات بین‌المللی به کشتار مردم بی دفاع و تخریب شهرها و روستاهای آن مشغول است به گوش خواهد رسید و پیام‌آور صلحی پایدار و فراگیر در جهان خواهد شد. میعادگاه قدس ، فرصتی دوباره می دهد که انسان متمدن به بحث و تبادل نظر میان ادیان بپردازد و با تکیه بر رهنمودهای بزرگان دین، چراغ هدایت انسانهای سردرگم عصر حاضر گردد و راه را برای یکی شدن و بازگشت به اصالتهای از یاد رفته انسان هموار سازد.

چکیدهدر این رساله طراحی برای کودکان با هدف فراهم آوردن شرایط ایده آل فرایند «رشد»صورت میگیرد. سفر پر ماجرای«رشد » کودک در بستر رشد و یا «محیط» اتفاق می افتد و ما بعنوان معمار در میان مفاهیم گسترده محیط با مفهوم فضا یا به تعبیری محیط پیرامون کودک که مستقیما با آن در تعامل است روبرو هستیم.در این پروژه با نگاهی به روانشناسی رشد و بیان دیدگاه روانشناسان راجع به دوران کودکی، سعی داریم به بررسی محیط و عوامل موثر آن، بر رشد بهترکودکان بپردازیم. همچنین مخاطب را به توجه به «رفتار ، حرکات و واکنش های کودکان به محیط اطراف» دعوت می کند چرا که این موجودات ظریف و لطیف به دلیل فطرت پاک و حساسی که دارند ، از ویژگیها و توانایی های برجسته ای بهره مند می باشندو توانایی آن را دارند که دسته ای از نکات مغفول حتی مجهول زندگی را به ما تذکر و آموزش دهند.نتیجه این مطالعات و مشاهدات میدانی احکام و پیشنهاداتی است که می توان برای خلق محیطی مطلوب برای رشد کودکان از آن بهره برد. و نشان میدهد که معماری و فضای خلق شده توسط معمار یکی از مهمترین عوامل محیطی هستند که می تواند در کنار عوامل مهم دیگری مثل طبیعت ، فعالیت های هنری و بازی بر رشد کودک و تداوم فرهنگ یک جامعه تاثیر گذار باشد.نتیجه این فصل، تطابقی است که میتوان میان فرآیند معمول طراحی و فرآیندی که به اصطلاح کودکانه نامیده می شود، برقرار کرد .در بخش نخست یعنی مقدمات طراحی فرآیند معمول طراحی، موقعیت مکانی سایت در مرکز محله کوی اساتید دانشگاه یزد، جمعیت استفاده کننده 1100 کودک چهار تا 14 ساله با جمعیت هدف 4 تا 12 ساله مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. سپس به مطالعه حوزه های مختلف فعالیتی (مدیریتی و اداری، خدماتی و تربیتی) با ارائه اطلاعات و برنامه فیزیکی، عرصه بندی و دیاگرام ها در زیربنایی در حدود 4000 مترمربع پرداخته می شود. در بخش دوم مقدمات طراحی یعنی فرآیند طراحی کودکانه ورسیدن به کیفیات طراحی فضای کودک از طریق ارائه راهکار عملی در نحوه خط کشیدن طرح مطرح می شود و به طور خلاصه با پیشنهاد تمرینات عملی سه گانه یعنی مشاهده کودکان، مرور خاطرات کودکی و شناخت کودک درون و رسیدن به سه معیار کیفی اصلی در طراحی فضا برای کودکان یعنی امنیت، تعلق خاطر، جستجو و امکان کشف و دادن احکام عملی در طراحی برای کودکان می پردازیم ودر انتها با توجه به هر دو فرآیند و انطباق آنها ، به طراحی موضوع پرداخته و طرح نهاییمعرفی می شود .مسلم است تطابق این دو فرآیند با توجه به احکامی که در فصل گذشته بدست آمده، مارا در رسیدن به طرح نهایی کمک میکنند..

اهمیت شأن زیبایی شناسی آدمی و نقش کلیدی تبیین فلسفی هنر و زیبایی در تربیت آن از موضوعاتی است که تاکنون مورد توجه پژوهشگران در عرصه تعلیم و تربیت قرار نگرفته است.علی رغم وجود منابع متعدد مربوط به هنر و زیبایی، اما هنوز درباره ماهیت آن ها سوألات و ابهامات زیادی وجود دارد. ضعف تحقیق در حوزه تربیت زیبایی شناختی، بی توجهی به اهداف اساسی و بنیادی هنر و نقش قابل توجه تربیت زیبایی شناختی در سامان دهی و بهبود وضعیت خشک و بی روح حاکم بر جهان ماشینی امروز، همگی لزوم پرداختن به این تحقیق را ضروریمی نماید.تحقیق حاضر پس از بررسی مفهوم هنر از منظر دیدگاه های بازنمایی، فرانمایی وفرم گرایی، به تعریف و تشخیص مفهوم زیبایی از منظر دیدگاه های عینیت گرایی، ذهنیت گرایی و نظریه رابطه ای پرداخته است. موضوع تحقیق تبیین دیدگاه ارزش شناسی علامه جعفری(ره) و استنتاج دلالت هایی در زمینه تعریف، اهداف، اصول و روش های تربیت زیبایی شناختی است. با توجه به ماهیت موضوع، تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد. یافته های تحقیق عبارتند از: تربیت زیبایی شناختی عبارت از فرآیند پرورش تدریجی استعداد زیبایی شناسی و زیبایی آفرینی متربیان به نحوی هماهنگ با سایر استعدادهای مثبت آن ها از طریق فراهم آوردن زمینه درک و فراگیری انواع و مراتب زیبایی متناظر با سیر شخصیت در مسیر اهداف تکاملی حیات و معطوف به کمال ارزشی برین است.اهداف تربیت زیبایی شناختی عبارتند از: فراهم آوردن زمینه اعتلای ذائقه زیبایی شناسی(هدف غایی)، نوگرایی معقول، خلاقیت اصیل و خیال ورزی عالی در متربیان(اهداف واسطی).اصول تربیت زیبایی شناختی عبارتند از: تصعید ذائقه زیبایی شناسی، نوگرایی معقول، جهت مندی و عبور از مجاز.روش های تربیت زیبایی شناختی عبارتند از: شناخت آیه ای، تجربه زیبایی شناختی در ارتباط با مبدأ و معاد هستی، متوجه ساختن متربی به واقعیت های تقرر یافته در بستر زمان، آزادی در مقام خلق، نظارت در مقام عرضه، مواجه ساختن متربی با تفکرات و آرمان های نهفته در ورای اثر هنری، شریعت ورزی و روش استاد- شاگردی.

معراج پیامبر گرامی اسلام(ص) منشأ پیدایش برخی از فاخرترین آثار هنر اسلامی بوده است. نسخ مصور معراج‌نامه‌ها و تک رقعه‌های متعدد، مصداق این مدعا و نمود ذوق و اهتمام هنرمند مسلمان در نعت و مدح رسول اکرم(ص) است. در این رابطه پرسش اصلی رساله حاضر آن است که ریشه‌های ماهوی معراج کدامند و بازتاب آنها در متن و نگاره‌های معراج پیامبر اسلام(ص) چیست؟ هدف از انجام این پژوهش، مرور روایات عروج به ماوراء دنیا در تمدن‌های باستانی شرقی(هند و چین)، میانی(ایران، بین‌النهرین، مصر) و غربی(یونان و روم)، و سپس تاریخ ادیان ابراهیمی(یهودیت و مسیحیت)، به منظور تبیین ریشه‌های ماهوی معراج و تعیین نمود آن ریشه‌ها در معراج‌نگاره‌ها است.

بوجود آوردن مرکزی برای تجمع ، گفتگو و همدلی مردمان جهان از هر دین و مسلکی که بدان دلبسته اند به عنوان یک دلمشغولی همیشگی و احساس لزوم ایجاد چنین مرکزی در حال حاضر که کره زمین به دهکده ای کوچک تبدیل شده است موضوع پژوهش در این رساله قرار گرفته است. این رساله می کوشد در بین ادیان مختلف جهان پیوندی منطقی برقرار کند و بگوید ادیان در عین گونه گونی ، همگی جلوه گر یک حقیقت واحدند. به بیان دیگر تمایزات بیشتر در اشکال و قالب هاست ولی اساس تجربه دینی، حضور در ساحت قدسی و درک و احساس نوعی نزدیکی با معبود است، خواه اسمش را پرشدن از روح القدس بگذاریم، خواه یکی شدن آتمن و برهمن و یا هر تعبیر دیگری. طرح ارائه شده دراین رساله تلاش نموده است در عین تاکید نمودن بر وجود این حقیقت واحد، گونه گونی این نگرش ها نسبت به این حقیقت را محترم و لازم بشمارد.

تاریخ ایران با ورود چاپ سنگی، دوره جدیدی را تجربه نمود. این دوره با ایجاد دگرگونی در تصویرگری ادامه یافت. همزمان با دوره‏ قاجار و انتشار کتاب‏های حماسی و عاشقانه، کتاب‏های دینی مانند قرآن و روایات مذهبی نیز در میان عوام از محبوبیت فراوانی برخوردار بود. از این رو، تصویرگری این کتب به موضوعی گسترده در هنر آن دوران تبدیل گردید. این تصاویر در گسترش آموزه های دینی نقش به سزایی داشته و این امر به وسیله چاپ سنگی‏های مصور به انجام رسید. این شیوه؛ با قابلیتهای خود باعث شد که تصویرگر با صراحت و سادگی، همراه با وفاداری به متن و گاه با برداشت انتقادی و خلاقه خود دست به آفرینش تصاویر بزند.در میان کتاب‏های چاپ شده به روش سنگی در سال 1266ه.ق، کتابی با موضوع دینی وجود دارد که دارای تصاویری با ویژگیهای خاص میباشد. این کتاب با نام "در بیان قصه ی حضرت سلیمان "در کتابخانه ملی تهران دارای 40 تصویر بوده و به خط نسخ کتابت شده است.تصاویر این کتاب مربوط به داستانهای زندگی دو پیامبر؛ یعنی حضرت موسی (ع) و حضرت سلیمان (ع) میباشد و تاکنون مورد مطالعه و بررسی قرار نگرفته است. در این پایان نامه پژوهشی صورت گرفته است که با رویکردی تفسیری و هنری به بررسی ابعاد مختلف این نسخه می‏پردازد.از آنجایی که این نسخه در دوره قاجار تدوین شده است در مورد هنر، زیبایی شناسی، نقاشی، تصویرگری و ویژگیهای چاپ سنگی این دوره توضیحاتی داده شده است. در قسمت بعد با توجه به جنبه دینی این کتاب و تاثیراتی که این موضوع بر تصویر می‏گذارد، به شرح خصوصیاتی از ویژگی‏های قصه‏ های دینی پرداخته شده که به بررسی داستان دو پیامبر( حضرت موسی، حضرت سلیمان ) در کتب معتبر اسلامی یعنی قرآن و روایات منتهی شده است.در فصل آخر به صورت مفصل کتاب مورد نظر شامل معرفی کتاب، مشخصات فنی کتاب، معرفی هنرمند کتاب (که احتمالا علی قلی خویی میباشد) بررسی شده است. در ادامه با استفاده از روابط بین متن و تصویر در برخی از تصاویر، به بررسی عناصر مذهبی و تجزیه تحلیل کامل هشت تصویر پرداخته شده است. در انتهای پژوهش نتیجه به دست آمده حاکی از آن است که؛ کتاب "در بیان قصه حضرت سلیمان" یکی از منابع اطلاعاتی آموزه‏ های دینی می‏باشد که تصاویر آن با تحقق بخشیدن اهداف قصه گویی، باعث افزایش درک تصویری متن تاریخی شده است. تصویرگر به کمک قرار‏دادن عناصر عامیانه و آشنا در کنار عناصر غیر معمول، رویدادها و شخصیت‏ها را به گونه ‏ای رقم زده است که گویا در زمان حال حضور دارند. در مورد روابط متن و تصویر در این کتاب باید متذکر شد که بیشتر تصاویر در نگاه سنتی هنرمند تصویرگر شکل گرفته است. اما در زمانی که متن دارای شکاف‏ها و خلاء‏هایی بوده است، با خلاقیت خود و با استفاده از برداشت شخصی و استفاده از پیشینه تصویری توانسته قصه گویی دینی را به تصویر بکشد.پیشینه‏ تصویری و نگارگری‏ ایرانی توانسته منبع الهام خوبی برای تصویرگر باشد. چاپ سنگی با استفاده از ویژگی‏های منحصر به فرد خود عناصر تصویری گذشته را به عناصر خط، سطح و رنگ تبدیل کرده است و به وسیله این عناصر تاثیراتی بصری مانند تیرگی، روشنی، حجم پردازی‏های ظریف و عمق‏نمایی را به وجود آورد.

دین و هنر از آغاز تاریخ همراه و هم عنان هم بوده اند. هنر را با محتوای فرامادی و هویت آسمانی آن، نمی توان جدای از دین فرض نمود. به همین دلیل، رابطه میان آن دو همواره چالش برانگیز بوده است. اندیشمندان و متفکران مسلمان، تلاش زیادی برای بررسی ارتباط میان این دو انجام داده اند. هدف از این مقاله بررسی و مقایسه رابطه دین و هنر از منظر سیدحسین نصر و شهید آوینی می باشد. این مقاله تلاش دارد با بررسی مبانی این دو اندیشمند، دیدگاه های آنان را در این موضوع بیان کند. سیدحسین نصر، با توجه به تعریفی که از سنت و حکمت خالده دارد، تلاش کرده است منشأ هنر اسلامی را مطابق با تعریف سنت، ریشه در آموزه های وحیانی بداند. بر همین اساس، به هنر قدسی اعتقاد دارد که درون هنر سنتی است. شهید آوینی نیز با تأثیرپذیری از فردید و هایدگر، مکتب انتقادی فرانکفورت و به طور جدی تر نگاه حکمی و عرفانی امام خمینی ره، رویکرد جدیدی را در عرصه هنر در ایران پایه ریزی می کند.

قرآن کریم از آن مقام الوهی بوده و نزولش موجبات تعالی متن و زبان عربی را فراهم ساخته به صورتی که آیات سوره های آن از زیباترین و شیواترین کلماتدر شیوه بیان و تصویرسازی صحنه ها از ساز و کارهای هنری بهره می جوید. تجسم زیبایی ها و توجه به زیبایی شناسی آیات مبنا و قاعده بنیادین سبک قرآن و ابزار برجسته و برگزیده در بیان معانی مجرد ذهنی، حالت های درونی و موضع گیری های انسانی است. در عین حال، سرتاسر آیات قرآن و کلام وحی پوشیده از تصویر است. یکی از وجوه سادگی و قابل فهم بودن بیان قرآن، همین تصویری و ملموس بودن مفاهیم ذهنی آن است. تصویر هنری و زیبایی الفاظ و معانی قرآن وجود بشری را که آمیزه ای ازعقل ، احساس و وجدان است ، مخاطب قرار می دهد و با تحریک روان او و ایجاد تعادل میان آنها در نهایت تصویری ایده آل از ابعاد فکری اش را ترسیم می نماید. هنر نیز با دستمایه قرار دادن روح آدمی همیشه آن را به آرامش رسانده است. هنر هرگز از حقیقت جدا نبوده و با امر قدسی ارتباط دارد و در این میان زیبایی شناسی و تصویرپردازی هنری در جهان بینی دینی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. از منظر قرآن کریم، جهان آفریده ذاتی زیباست و این ذات هر آنچه آفریده زیباست و از آنجا که سوره الرحمن به عنوان عروس وحی به زیباترین سوره قرآن شهرت یافته است؛ پژوهش حاضر با متجلی نمودن تصویر و ترسیم در آیات این سوره به بخش ها و فصل هایی تقسیم شده است. در ابتدا با بهره گیری از تعاریف عینی و بیان مولفه های زیبایی شناسی و تصویرگری و طرح آراء و نظرات صاحب نظران این حوزه ها به نشان دادن نکته ها و جنبه های زیبایی کلام وحیانی در سوره مهر پرداخته است و از آنجا که ترسیم و تجسیم بر جدل، قیاس، مناظره، تمثیل و غیره نیز تکیه می کند در انتها با بیان مثال های عینی در قالب پردازشی نمادین به تحلیل آیات این سوره با رویکردی توصیفی پرداخته است. پژوهش حاضر سعی دارد تا با رویکردی زیباشناسانه و با توجه به مفاهیم تصویرپردازی هنری و مولفه های نقد جدید، زیبایی های متن قرآنی در آلاء الرحمن را بکاود و ذهن حقیقت جو را به یکی از زیباترین نمونه ها برای بیان مفاهیم در قالب هنری معطوف نماید.

مفهوم خلقت، در آیات قرآن کریم حاوی مضامین و صورت‌هایی متنوع و بس شگرف است که هر جوینده‌ی حقیقتی را به تفکر و تأمل در آن وا می‌دارد. در این پژوهش آیات قرآن در سه دسته‌ کلی آفرینش جهان هستی، آفرینش انسان و هدف از خلقت مورد بررسی قرار می-گیرد. مفاهیم تصویری این آیات از منظر فرمالیسم (صورت ذهنی)، محتوا (معنا و باطن زیباشناسی معرفتی-خلقت وجودی) بررسی شده‌اند. سوال مورد تأکید در این پژوهش، نحوه‌ی مواجه‌ی هنرمندان مسلمان با موضوع خلقت است که در جوامع و ادوار مختلف ظهوری متفاوت داشته‌اند.

انسان در جهان‌بینی عرفانی نقش فوق‌العاده‌ای دارد تا آنجا که انسان عالم کبیر و جهان عالم صغیر است و بدین سبب آدمی از کهن‌ترین زمان‌های تاریخ تاکنون همواره در تکاپوی دست‌یابی به انسان آرمانی بوده است. در اشعار حافظ که بر قله‌ی بلند عشق و عرفان بنا نهاده شده است، هرچیز نشانی ویژه می‌یابد. انسان در شعر حافظ عاشق آزاده‌ای است که شعله‌ی عشق سراسر وجودش را به رنگ معشوق درآورده است. او اسطوره مقاومتی است که بار امانتی را به دوش می‌کشد که حتی کوه‌ها و آسمان‌ها از پذیرفتن آن سرباز زدند. او با فرشتگان باده‌ی مستانه می‌زند و در این شور و مستی از آن‌ها پیشی می‌گیرد تا آن‌جا که خداوند عزوجل بر خود مباهات می‌کند و بر این آفرینش خود را ستایش می‌کند و خود را شایسته صفت احسن‌الخالقین می‌شمارد. باید حافظ را از نظر عظمت اندیشه در تاریخ تفکر انسانی، یگانه و بی‌مانند دانست، آزاداندیشی و غنای فکری او موجب شد در آن عصر پر از التهاب اندیشه و هنر را درآمیزد و از این میان، شهری آرمانی را پی‌ریزی کند. شهری خالی از دروغ و تزویر که انسان گل سرسبد آن باشد. انسان در شعر حافظ عاشقی است آزاده، لبریز شعر و سرور که با گام‌های بلند اندیشه به جهانی برتر و شایسته‌تر قدم می‌گذارد. جهانی فراتر از مرز زمان و مکان و آرزوهای خود را بر مبنای عشق و جاودانگی در آنجا می‌جوید.