جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «معاً في الغدیر» نوشته محمدباقر انصاری، نخست مختصری از ماجرای غدیر و چگونگی بوقوع پیوستن این حادثه عظیم اسلامی بیان شده و سپس حدیث و خطبه مفصل «پیامبر اكرم (ص)» در روز غدیر یعنی هجدهم ذی حجه سال پایانی حیات پیامبر (سال دهم هجری) كه در آن خطبه امام علی (ع) را به امامت و ولایت مسلمین منصوب كردند شامل می ‏شود. سپس اعمال و آداب روز غدیر و مستحبات این روز بزرگ بیان شده و ابعادی از عظمت این روز منعكس می ‏شود.

کتاب «کلام النبی صلی الله علیه و آله لا من زیادة الناس (اللهم وال من والاه و عاد من عاداه)» نوشته محمدجعفر طبسی، تحقیقی پیرامون متن «روایت غدیر» است. نگارنده در این اثر در پی آن است تا این شبهه را از ذهن‌ ها كنار بزند كه عبارت «اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و انصر من نصره و اخذل من خذله» ادامه سخن رسول گرامی اسلام در صحرای غدیر است نه این‌ كه اضافه‌ ای باشد كه از سوی مردم و یا از سوی علمای دین در قرون گذشته وارد شده است. وی در همین راستا، در فصل اول راویانی كه این حدیث را روایت كرده‌ اند را نام برده است. در فصل دوم نیز علما و راویانی كه در طبقات مختلف حدیثی مقدار زیاده این حدیث را روایت كرده‌ اند را نام برده و ثقه بودن آنان را نیز متذكر شده است. در فصل پایانی نیز نمونه‌ های مختلف ثبت شده این روایت معرفی شده است.

کتاب «أخلاقيات الإمام علي أمير المؤمنين علیه السلام» نوشته هادی مدرسی، شرح ویژگی‌ های اخلاقی امام علی (ع) است. در این کتاب سه بخش اصلی یعنی: اخلاقیات مومن, اخلاقیات مخالف و اخلاقیات زمامدار، تدوین شده است. متن کتاب در اصل مجموعه احادیث, روایات و حکایاتی است که از خود مولی امیرالمومنین علیه السلام نقل شده و نگارنده به شرح و تفسیر آن اهتمام کرده است. در جلد سوم تصویر حضرت علی (ع) در جایگاه یک زمامدار بررسی می شود.

«جَواهرُ المَطالب فی مَناقب الإمام علی بن أبی طالب (ع)» اثر شمس‌ الدین محمد بن احمد باعونی دمشقی (درگذشت ۸۷۱ ق) عالم اهل سنت، با موضوع مناقب و فضائل امام علی (ع) با تکیه بر منابع اهل سنت است. کتاب، چنانکه مؤلف در فهرست عناوین مشخص کرده، در ۸۰ باب تنظیم شده، و هر باب به موضوعی خاص و یا منقبتی ویژه از امام علی (ع) اختصاص دارد و چند باب آخر به گوشه‌ هایی از زندگانی حسنین (ع) پرداخته است. باعونی در مقدمه کتاب، با بیانی ادیبانه سخن می‌گوید. بررسی نسب، نام و قیافه ظاهری امام در ابواب اولیه کتاب صورت گرفته و در ادامه، هر یک از مناقب علی (ع) یا مقاطع زندگی وی در یک باب بررسی شده که حجم هر باب، از یک صفحه تا چندین صفحه است. جلد دوم این کتاب شامل عناوین: الباب الواحد و الخمسون فی خلافته علیه السلام و ما اتّفق فیها و صوره ما وقع، الباب الثانی و الخمسون فی نکث طلحة و الزبیر بیعته علیه السلام، الباب الثالث و الخمسون فی ذکر وقعة الجمل و ما کان فیها و ما آلت إلیه مختصرا، الباب الرابع و الخمسون فی أیّام صفّین، و ما اتّفق فیها من الوقائع و المحن و ما آل الأمر إلیه، الباب الخامس و الخمسون فیما کان من تحکیم الحکمین و ما کان منهما بعد ذلک، الباب الخامس و الخمسون فیما کان من تحکیم الحکمین و ما کان منهما بعد ذلک، کلّ ذلک نذکره علی طریق الاختصار و اللّه المستعان و تا باب الباب السادس و السبعون ادامه می یابد، می باشد.

کتاب «فضائل أمیر المؤمنین علی بن أبي طالب (ع) فی القرآن الکریم » نوشته سعيد أبو معاش، به شرح و بررسی آیاتی از قرآن کریم در شان و «منزلت امام علی(ع)» می پردازد. در این نوشتار که پنجمین جلد از یک مجموعه ده جلدی است، آیاتی از قرآن کریم درباره ابعاد مختلف امامت امام علی(ع) به‌ ویژه جهاد آن امام و حضور پررنگ ایشان در غزوات مهم صدر اسلام مطرح و با استناد به برخی از روایات ذکر شده است. نگارنده با استدلال به این آیات ابعاد مختلف ولایت و امامت امام علی (ع) را بررسی نموده و منزلت خاص امام علی (ع) را نزد خدا و رسول خدا به تصویر کشیده است.

کتاب «فضائل أمیر المؤمنین علی بن أبي طالب (ع) فی القرآن الکریم »نوشته سعيد أبو معاش، به شرح و بررسی آیاتی از قرآن کریم در شان و «منزلت امام علی (ع)» می پردازد. در این نوشتار که اولین جلد از یک مجموعه ده جلدی است، به تفسیر اجمالی آیاتی از قرآن کریم از ابتدا تا انتهای آن که درباره فضیلتی از فضایل امام علی (ع) و وصفی از اوصاف آن امام می‌ باشد پرداخته شده است. نگارنده پس از ذکر هر آیه روایت یا روایات متعددی از معصومین در مورد تفسیر و تاویل آیه مورد نظر که در مورد امام علی (ع)، سایر اهل‌ بیت و یا شیعیان می‌ باشد نقل کرده و به توضیح مختصر این آیات پرداخته است.

«الصحیح من سیرة النبی الاعظم (ص)» نام مجموعه کتاب‌ هایی است در ۳۵ جلد که توسط سید جعفر مرتضی عاملی در شرح زندگانی حضرت محمد (ص) نوشته‌ است. نویسنده از بیست سالگی شروع به مطالعه و تحقیق در مورد سیره نبوی کرده و حاصل مطالعات خود را به تدریج منتشر ساخته‌ است. نویسنده در این کتاب‌ ها به بررسی اثرات مسئله منع حدیث در درستی حقایق تاریخی و نقش تازه‌ مسلمانان اهل کتاب در تاریخ اسلام می‌ پردازد و روش‌ های سیره‌ نگاری را بررسی و اسلوب خود را تشریح می‌ کند. جلد سی و یکم این کتاب به بررسی حج پیامبر (ص) از زبان امام صادق (ع) و اهل سنت و نیز حادثه غدیر خم در احادیث و قرآن می پردازد.

كتاب «ترجمة الإمام علي بن أبي طالب (ع) من تاریخ مدینة دمشق» كه به اهتمام علی بن حسن بن هبه‌ الله شافعی ملقب به ابن عساكر ( 499ـ 571 ق) به رشته تحریر در آمده است. در این مجلد از قول علمای اهل سنت درباره فضایل و كرامات حضرت علی (ع) به چاپ رسیده است. احادیث كه با شرح مختصر نیز نشانی آن همراه است ذیل این عناوین تدوین شده است: حدیث الرایة، آیة التطهیر، حدیث سد الابواب، حدیث المنزلة، حدیث الولایة و قول رسول‌ الله: من آذی علیا فقد آذانی. كتاب به زبان عربی به طبع رسیده است.

الفرقة الناجية، تأليف شيخ ابراهيم قطيفى، معروف به فاضل قطيفى از جمله آثارى است كه در خصوص تعيين فرقۀ ناجيه و اثبات نجات شيعۀ اماميه به نگارش درآمده است. از اين كتاب در منابع مختلف با عناوين ديگرى؛ همچون: اثبات الفرقة الناجية، بيان الفرقة الناجية، تحقيق الفرقة الناجية و الوافية في تعيين الفرقة الناجية ياد شده است. ظاهرا اين كتاب آخرين تأليف قطيفى و از كتاب‌هاى ديگرش معروف‌تر بوده است و نام مؤلف با اين كتاب تداعى مى‌شده است. مؤلف كتاب را بر يك مقدمه و سه فصل و يك خاتمه مرتب نموده است: مقدمه مشتمل بر دو بحث است: بحث اول در ذكر حديث افتراق و چگونگى جمع ميان نقل قول‌هاى متفاوت شيعه و اهل سنت از حديث افتراق است. بحث دوم در معناى اين حديث به همراه نقل و نقد كلمات محقق دوانى در شرح عقايد عضدى و نيز گفتارى دربارۀ معناى ايمان و شرايط آن مى‌باشد. فصل اول كه دربارۀ اميرالمؤمنين (علیه السلام) است، خود مشتمل بر سه مطلب است: مطلب اول در اين كه حضرت على (علیه السلام) وصى و جانشين پيغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) است. مطلب دوم در اينست كه آن حضرت باب مدينه علم النبى(صلی الله علیه و آله و سلم) است. مطلب سوم، در اين كه امامت آن حضرت منصوص عليه و متعين است و در آن به ذكر حديث غدير و اشكالات وارد بر آن و پاسخ بدان‌ها پرداخته است و آن را با يك تذنيب و تتمه به پايان برده است. فصل دوم، دربارۀ عترت پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) است و مشتمل بر دو مطلب: مطلب اول در تطهير آنان از پليدى و گناهان ظاهرى و باطنى. مطلب دوم در اين كه اهل بيت پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) همانند قرآن واجب الاتباع هستند. فصل سوم، در بيان اين كه امامان دوازده تن هستند كه مشتمل است بر دو مطلب: مطلب اول در بيان اجمالى امامان دوازده‌گانه و مطلب دوم در بيان تفصيلى آنان. خاتمۀ كتاب نيز مشتمل بر دو تذنيب است: اول در ذكر اخبارى كه در خصوص نجات شيعه وارد شده است. دوم دربارۀ اعتقادات فرقۀ ناجيه. مؤلف سپس كتابش را با ذكر سه فايده خاتمه مى‌دهد و پس از آن مى‌گويد كه به دنبال مباحث قبلى دوست دارم احاديثى را نقل كنم كه علما به ندرت در يك مجموعه به آنها دسترسى مى‌يابند و آن گاه اين احاديث را كه تعدادشان هيجده تا است، نقل كرده و كتابش را به پايان مى‌برد. شيوۀ مؤلف در اين كتاب نقلى - كلامى است.