جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پاسخ به دو پرسش است در عذاب اهل نار و عدم ايمان فرعون، تأليف شده در 9 جمادي الثاني 1223. (جعفر اشكوري) جواب دو پرسش است با اين عناوين: هل الصفات الفعلية الحادثة خلقت قبل المشية أم بعدها، و ما النسبة بين الحقيقة المحمدية و غيرها. ساخته 7 ع 2/ 1224 اجاب فيها عن مسالتين سئل عنهما اولاها عن دوام عذاب اهل النار و عدمه ثانيهما عن يقول بايمان فرعون و قد اجاب بكفر القائل حيث انكر نص القرآن. (عبدالعزيز طباطبائي) [فهرست مشايخ 18؛ مرعشي 3/136و 3/138 و 23/57 و 23/58 و 30/71؛ التراث العربي 2/226؛ مركز احياء ميراث 1/483؛ كتابخانه ملك 5/163 و 5/372؛ الهيات تهران ص 345، آستانه حضرت عبدالعظيم 1/186؛ مدرسه صدر بازار 2/279؛ دانشگاه اصفهان 1/123؛ مكتبة امير المومنين 1/36؛ شورا 44/220]

در پاسخ سید شریف بن سید جابر. دربارۀ جایگاه عصمت و لزوم اعتقاد مکلفان به آن: ما حاجة المکلفین الی عصمة المعصوم (ع). و این جز «العصمة و الرجعة» اوست (نک‍ : پایین). پاسخ بشريف بن جابر درباره عصمت امام. جواب مسائلي است كه سيد شريف بن جابر از مؤلف پرسيده و وي به آنها پاسخ گفته است. پيرامون احتياج مكلفين به امام معصوم در هر زمان كه آنان را بحق هدايت كند، پاسخ پرسشي است از سيد شريف بن جابر. (سيد احمد اشكوري) شيخ احمد پس از آنكه شرحي در تمجيد سيد شريف بن طاهر مي آورد بعد مي گويد كه او از من سوال كرده است: « چه حاجتي است مكلفانرا به عصمت معصومين » با طرح اين سؤال مسائلي كه بر آن متفرعست نيز مطرح مي گردد. شيخ احمد بپاسخ آنها مي پردازد و بقول او توزع بال مزاحم بوده باز براي خالي نگذاردن مطلب دست باينكار مي زند. (عبدالله انوار) رساله مختصري است در بيان احتياج مكلفين به عصمت معصوم. پس از آنكه خبر سيد جابر مبني بر تعصب وي در انكار اين مسئله به سيد شريف بن طاهر رسيد، ايشان پاسخ همراه با حجت و استدلال را از شيخ احمد طلب كرده و شيخ احمد نيز در رساله حاضر بدان پرداخته است. (حبيب الله عظيمي) رساله كوتاهي است در پاسخ به سيد جابر بن سيد طاهر كه درباره عصمت معصومين عليهم السلام پرسيده بود. (ابوالفضل حافظيان) پاسخ به سؤال سيد شريف بن جابر است در احتياج مكلفين به عصمت معصوم. (جعفر اشكوري) در پاسخ سيد شريف بن سيد جابر. درباره جايگاه عصمت و لزوم اعتقاد مكلفان به آن: ما حاجة المكلفين الي عصمة المعصوم (ع). و اين جز «العصمة و الرجعة» اوست. (احمد منزوي) آغاز: حمدله. صلاة. اما بعد، فیقول العبد المسکین احمد بن زین‌الدین الاحسایی. انه قد انهی الی السید العفیف... السید شریف بن الطاهر القاضی المرحوم السید جابر. انجام: و من لم‌یجعل الله له نوراً فما له من نور و کتب العبد المسکین احمد بن زین‌الدین. و الحمدلله رب‌العالمین. و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین. 1242ق. [فهرست سپهسالار 5/29]

اين رساله در پاسخ به سؤالات شيخ محمد بن عبد علي قطيفي به رشته تحرير درآمده است. سؤالات مذكور درباره مطالب زير است: 1- معني سبعه أبحر، 2- جمع بين دو روايت «ان لهم ملكاً يسددهم» و «انهم يزادون في كل جمعة»، 3- مسئله ابرام و قضا در ليالي قدر، 4- امكان يا عدم امكان تبوت آنچه براي پيامبر (ص) ثابت مي شود براي ائمه (ع)، 5- توثيق علما بعضي رجال را و تصحيح بعضي اخبار، 6- وجه چهارده تن بودن معصومين (ع)، 7- جهل بسيط يا جهل مركب در برابر عقل، 8- معني بعضي اشعار عرفاني. پاسخ سؤالاتي كه شيخ محمد بن عبدعلي بن عبدالجبار قطيفي درباره بعضي احاديث مشكله سؤال نموده و شيخ به روش خود بدانها پاسخ گفته است. سؤالها متن قرار داده شده و بطور مزج آنها را شرح نموده و پاسخ مي گويد. در جواب مسائل شيخ محمد بن عبد علي بن عبدالجبار قطيفي درباره برخي احاديث مشكله پرسيده و شيخ به روش خود بدانها پاسخ داده است. رساله ايست درپاسخ به ده سؤال کلامي واعتقادي شيخ محمد بن شيخ عبد علي قطيفي شامل مباحثي چون تأويل سبعة ابحر و…

در يك مقدمه و پنج فصل و خاتمه به دستور شاه صفي حسيني صفوي بهادر خان، ‌در اصول دين. (محمدتقي دانش پژوه) [دانشگاه تهران 16/312]

پاسخ يازده سؤال است در موضوعات علوم قرآن، فقه، حديث، عقائد و كلام با عنوانهاي مساله و فصل كه از شخصي از منطقه ساري كه از او با عنوان « السيد الفاضل» تعبير شده ارسال شده و شيخ به آنها پاسخ گفته است. سؤالات يازده گانه عبارت است از: المسألة الاولي في المتعة و الرجعة؛ المسألة الثانية في الاشباح و الذر و الارواح؛ المسألة الثالثة في ماهية الروح؛ المسألة الرابعة في ماهية الانسان؛ المسألة الخامسة في عذاب القبر؛ المسألة السادسة في حياة الشهداء؛ المسألة السابعة حكم من قال بالجبر و جوز الرؤية؛ المسألة الثامنة الاختلاف في ظواهر الرويات؛ المسألة التاسعة في صيانة القرآن من التحريف؛ المسألة العاشرة في تزويج ام كلثوم بنت اميرالمؤمنين و بنات الرسول؛ المسألة الحادية عشرة في اصحاب الكبائر. در آن از «الاشباح و الاظلة» محمد بن سنان غالي و المسائل المصرية ابن جنيد ياد شده است و از بنو نوبخت و جبائي (235-303ق) و ابن اخشيد و اعوازي از بزرگان معتزله نقل قول دارد. اين كتاب به سال 1413هـ ق به كوشش صاحب عبدالحميد (به مناسبت كنگره هزاره شيخ مفيد) و به نقل فهرست كتابخانه سپهسالار تهران 5/560 به كوشش شيخ محمدرضا كتبي در يك مجموعه [ص 41-66] در نجف اشرف به چاپ رسيده است. به نظر ميرسد نسخه موجود فاقد برخي از مسائل باشد. نسخه شماره 21/78 اين كتابخانه نيز برخي از اين مسائل را دارا است. (سيد محمود مرعشي) آغاز كتاب: بسمله و به نستعين الحمد لله رب العالمين و العاقبة للمتقين و صلي الله علي محمد خاتم النبيين و علي اهل بيته الطاهرين. و بعد فقد وصل المدرج المنطوي علي المسائل الواردة من جهة السيد الشريف الفاضل اطال الله في عز الدين و الدنيا مدته و ادام تأييده و نعمته و وقفت علي جميعها و ضاق المدرج عن اثبات اجوبتها فامليت ذلك في كتاب مفرد ... المسئلة الاولي ما قول الشيخ المفيد ... فيما يروي عن ... الصادق ... في الرجعة انجام كتاب: و فيما ذكرناه ادلة يطول شرحها و الذي اثبتناها مقنع لمن تامله ان شاءالله و قد امليت في هذا المعني كتابا سميته الموضح في الوعد و الوعيد ان وصلي الي السيد الشريف الفاضل الخطير ادام الله رفعته اغناه عن غيره من الكتب في المعني ان شاء الله [الذريعة 5/222؛ مرعشي 1/286و 10/92و 25/91 و 32/527 و 37/152؛ خاندان ميبدي 100؛ كتابخانه ملي 19/286؛ دليل المخطوطات 1/254؛ دانشگاه تهران 9/948 و 16/399؛ مرعشي 28/575؛ الذريعة 20/351؛ مدرسه صدر بازار 3/682؛ مكتبة الزهراء ص 92؛ اهدائي به آستان قدس ص 277 و 293؛ عكسي مركز احياء 7/203؛ التراث العربي 7/203]

اشكالاتي است كلامي در كيفيت عبادت و شرك به خداوند و پاسخ از آنها. در آغاز رساله آمده: «المسألة لسنان و الجواب للشريف الطاهر» [عكسي مركز احياء ميراث 5/56؛ ]

سؤالات از: عبدالحق حنفي اله آبادي جوابها از: مولوي عبدالحي عبدالحق حنفي اله آبادي در اين رساله 15 سؤال در موضوعات نختلف ديني مطرح كرده و پاسخ آنرا از سيد احمد مجدد، مولانا عبدالحي دهلوي و مولانا اسماعيل دهلوي درخواست نموده است. در ديباچه مي گويد «اما بعد بنده ضعيف نحيف عاصي خاطي عبدالحق حنفي اله آبادي بخدمت سراپا كرامت و بركت عارف اوحد ولي ايزد صمد حضرت سيد احمد مجدد دين احمد - ادام الله ظله علي كل من طلب واسترشد-و بجناب مخدومين جلالت ملزومين مولانا عبدالحي و مولانا اسماعيل دهلويين-سلمها الله الحي القيوم رب المشرقين و المغربين-عرضه مي دهد كه سؤلات و شكوك چند كه بعضي از آنها يكي از آشنايان كه متذهب بمذهب شيعه اند پرسيده و از جواب اين هيچمدان قلب شان مطوئن و زبان منقطع نگرديده، به خدمت آن بزرگواران والاشان ارسال مي دارد ... اميدوار است كه جواب هر سؤالي جداگانه زيب ده صفحه تحرير فرمايند، هر چند از كتب كلاميه و فقهيه و اصوليه اين مسائل را توان دريافت مگر اين مملوك سائل را استفاده از آن بزرگواران كه قدوه محققان هستند مقصود است ... در اجوبه اين اسؤله اگر مراعات ايجاز با ايفاي حق بيان بخط خدام كرام باشد خوشا بلاغت كه فرموده اند: خير الكلام ما قل و دل». سؤالات پانزدهگانه از اين قرار است: سؤال اول: درباره حديث كل بدعة ضلالة و كل ضلالة سبيلها الي النار و تعريف بدعث و حكم آن. سؤال دوم: تفسير آيه «ما كان لبشر أن يكلمه الله الا و حيا أو من وراء حجاب». سؤال سوم: حكم قائلين به جسميت خدا از حنابله و غير آنها. سؤال چهارم: گناه قتل مسلم بناحق بزرگتر است از گناه لعن بر او؟ سؤال پنجم: توسل به انبياء و اولياء و شفيع گردانيدن آنها جايز است يا نه؟ سؤال ششم: بعد از عهد پيامبر (ص) در امور حادث در دين، چنانچه علما انكار نكنند و سكوت ورزند آيا آن امر مجمع عليه و ارتكاب آن جايز خواهد بود؟ سؤال هفتم: آيا اجماع بر امامت مرد فاسق، او را واجب الاطاعه مي كند؟ سؤال هشتم: هر گاه نصب امام بر امت واجب است نه بر خدا و ثبوت امامت موقوف بر اجماع است بايد كه اجماع هم بر اما واجب باشد، زيرا كه آنچه فعل واجب بدون آن تمام و صحيح نتواند شد آنهم واجب مي شود و اگر اجماع را واجب گفته ايد تكليف ما لا يطاق لازم مي گردد چرا كه اتفاق آراي تمام امت بر امري اتفاقي است و داخل در تحت قدرت الهي. سؤال نهم: درباره خلافت معاويه، يزيد و خلفاي مروانيه و امويه و عباسيه و مخالفت امام حسين (ع) با يزيد. سؤال دهم: درباره لعن يزيد و كلام غزالي در اين باره. سؤال يازدهم: درباره غنا و دف زدن زن حبشيه در جريان فتح مكه. سؤال دوازدهم: درباره جمع بين روايت منقول در مشكاة المصابيح: «لوكان بعدي نبي لكان عمر» و عابد اصنام و كافر بودن عمر قبل از اسلام. سؤال سيزدهم: آيا توبه قاتل پيامبري از پيمبران قبول است يا نه؟ سؤال چهاردهم: سؤال از اقسام بيعت از جمله بيعت بينمشايخ صوفيه و مريدان. سؤال پانزدهم: آيا مدعي انحراف مذاهب چهارگانه اهل سنت، سني است يا نه؟ پس از اتمام سؤالات، پاسخها به صورت اجمالي بيان شده و ر پايان پاسخها تنها نام مولوي عبدالحي شاه جهان آبادي ثبت شده است. ممكن است جوابها فقط از مولوي عبدالحي باشد. «حافظيان-ابوالفضل» [عكسي مرعشي 5/1759؛ ]

چند سؤال مختصر است كه درباره عمل به ظن، غنا، اختلاف احاديث و آيات دال بر امامت ائمه؛ با عناوين «قال، اقول» نگارش يافته است. (سيد محمود مرعشي) پاسخ پرسشهاي حاج محمد مهدي ابن حاج محمد ابرقوئي است. حاج محمد ابرقوئي از شيخ احمد احسايي پرسشهايي مي كند و شيخ بجواب پرسشهاي او مي نشيند و سرانجام اين رساله تهيه ميشود. اما پرسشهاي حاج محمد اسئله اربعه زير است: 1-ان الظن الغائب الغريب كاف من العقائد الاماميه و به يحصل الايمان ام لا. 2-الغناء و ماهو و ما الفرق بينه و بين الصوت الحسن المباح. 3-ما سبب اختلاف الاحاديث فان الاختلاف من شأن المجتهدين لا المعصومين. 4-ان تاتي بايات القران المحكمة من الدلالة علي امامة الائمة عليهم السلام و حجيتهم بامرالله حسن الوجوه و ابين الدلالات و بآخر رساله مسأله ابتلاء طفلان به پاره اي از امراض مفصل بحث ميشود (عبدالله انوار) شيخ احمد مي نويسد كه حاج محمد ابرقوئي شيخ ماو مولاي مامسائلي چند را طرح كرده است كه آنها را در ايمان دخلي نيست و از من خواسته است كه بحل آنها كوشم: 1- ظن غالب و نزديك بعلم آيا كافي است در عقايد اماميه و ايمان بآن حاصل مي شود يا نه. 2- فرق بين غنا و صوت احسن چيست، 3- آيا محكمه اي بر ما عرضه كنيد كه دلالت بر امامت كند. شيخ بپاسخ يكايك آنها مي كوشد. (عبدالله انوار) اجوبة عن مسائله حول التكليف و نطاقه، و قدم مسئلة في طهارة طين الطرق، كتبها في 1230. آغاز كتاب: قال محمد المهدي ... شيخنا و مولانا أشكل علي مسائل انجام كتاب: أن يقول لا أله ألا الله محمد رسول الله علي ولي الله كلما عرض شئ من ذلك فانه يذهب عنه [مرعشي 30/551؛ جوامع الكلم 2/130؛ ريحانة الأدب 1/81؛ نسخه پژوهي 3/176؛ شيخ علي حيدر 2/62]